Na początku drugiej części komentarza do ustawy z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów omówiona zostanie istota zaświadczenia potwierdzającego uwłaszczenie. Przypomnijmy: dokument ten jednostki samorządu terytorialnego muszą wysłać beneficjentom do końca 2019 r. Ze względu na liczbę użytkowników wieczystych (2,5 mln) jest to duże wyzwanie dla urzędników. Chociaż ustawa tego wprost nie mówi, to z uzasadnienia do jej projektu wynika, że zaświadczenia będą wystawiane zgodnie z procedurą ustaloną w dziale VII kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z tym w praktyce może zrodzić się wiele problemów.
Ustawodawca przyjął, że co do zasady dokument potwierdzający uwłaszczenie będzie wydawany z urzędu. Procedura z kodeksu postępowania administracyjnego określa zaś regułę odmienną, tzn. że zaświadczenie wystawiane jest zawsze na czyjś wniosek. Poza tym tego typu dokument jest aktem wiedzy, a nie woli organu, nie ma więc charakteru prawotwórczego – nie rozstrzyga żadnej sprawy, nie tworzy nowej sytuacji prawnej, ani nie kształtuje bezpośrednio stosunku prawnego. Zaświadczeniem organ potwierdza jedynie istnienie określonego stanu prawnego na podstawie posiadanych już danych znajdujących się w ewidencjach czy rejestrach.
Z kolei dokumenty wystawienie na podstawie komentowanej ustawy stwierdzają przekształcenie praw. Przy czym uwłaszczenie nie wynika wprost z danych zapisanych w posiadanych przez samorząd aktach. Co więcej, urzędnik musi zweryfikować, czy w stosunku do danej osoby w ogóle doszło do uwłaszczenia. Czy wystąpiły ku temu przesłanki, np. czy lokal znajduje się w budynku wielorodzinnym, w którym co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne? Poza tym zaświadczenie jest podstawą dokonania wpisu w księgach wieczystych. Ta kwestia również zostanie omówiona w niniejszym komentarzu.
Kolejnym zagadnieniem, którym się zajmiemy, jest procedura dotycząca kwestionowania wysokości opłaty przekształceniowej. W tym kontekście omówione też zostaną zagadnienia wynikające z ostatniej nowelizacji komentowanej regulacji. Chodzi o ustawę z 31 stycznia 2019 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. z 2019 r. poz. 270). Weszła ona w życie 13 lutego 2019 r. i dotyczy m.in. zmiany stawek użytkowania wieczystego za nieruchomości, na których położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
• z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
• z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
• z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
• z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
• z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
• z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (chodzi o program 500+)
• z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
• z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
• z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
• z 14 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki oraz ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej
• z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (wyciąg) – zmiany w kodeksie wyborczym