Fundusze Europejskie: nowoczesna gospodarka siłą rozwoju

Rok 2016 zbliża się do końca. Czas na pierwsze podsumowania i precyzowanie planów.

Można śmiało powiedzieć, że w ciągu ostatnich miesięcy wykorzystanie Funduszy Europejskich nabrało prawdziwego rozpędu. O pierwszych efektach oraz planach na najbliższy rok mowa była podczas wczorajszej konferencji, którą Ministerstwo Rozwoju zorganizowało pod hasłem: „Fundusze Europejskie”. Nowoczesna Gospodarka siłą rozwoju. Dyskusje i prezentacje prowadzono w podziale na cztery równoległe bloki tematyczne: innowacyjna przedsiębiorczość, infrastruktura, spójność społeczna oraz cyfrowe państwo. Uczestnicy mogli też w wolnych chwilach odwiedzić przygotowaną specjalnie na tę okazję strefę inspiracji, w której osoby korzystające już z Funduszy Europejskich dzieliły się z swoim doświadczeniem, oraz strefę konsultacji, gdzie specjaliści informowali o możliwościach pozyskania dofinansowania.

Wykorzystujemy szansę

Od momentu uruchomienia Funduszy Europejskich na lata 2014–2020 podpisanych zostało już 8 678 umów o dofinansowanie projektów. Łączna wartość środków zaangażowanych w ich realizację sięga 95 mld zł, z czego ok. 60 mld zł pochodzi ze środków unijnych.

W programie Inteligentny Rozwój, który wspiera przede wszystkim rozwój gospodarki opartej na wiedzy, podpisano w tym roku 791 umów o dofinansowanie ze środków unijnych opiewające na ponad 5,3 mld zł. Niemal co czwarty projekt zyskał wsparcie w poddziałaniu 1.1.1 Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa (szybka ścieżka). Pozwoliło to firmom na przystąpienie do opracowania i wdrożenia innowacji z najwyższej międzynarodowej półki. Na przykład firma SAULE prowadzi prace nad uzyskaniem pierwszego na świecie ultracienkiego ogniwa fotowoltaicznego, co umożliwi nakładanie perowskitów na każdą powierzchnię – od dachów budynków, przez szyby samochodów po odzież. Firma chce je oferować jako źródło energii dla małej elektroniki: laptopów, czy smartfonów, dzięki czemu możliwe będzie samoczynne ładowanie ich akumulatorów przy wykorzystania światła – naturalnego i sztucznego.

Z kolei firma Creotech Instruments tworzy centrum badawczo-rozwojowe dla systemów satelitarnych i misji kosmicznych, które umożliwi opracowywanie zawansowanych technologicznie komputerów pokładowych oraz kamer kosmicznych. Jeszcze inny projekt to innowacyjne na skalę światową urządzenia firmy POWER-TECH do cięcia laserowego, wyposażone w inteligentne systemy logiczne, dzięki którym maszyny otrzymują umiejętność... uczenia się.

Kolejnym sztandarowym działaniem finansowanym z Funduszy Europejskich są Platformy startowe dla nowych pomysłów, współfinansowane z programu Polska Wschodnia. Do trzech platform: TechnoParkBiznesHub (Kielce), Connect (Lublin) i Hub of Talents (Białystok) trafiło niemal 2,3 tys. pomysłów na innowacyjny biznes. Najlepsze zakwalifikowane zostały do pilotażowych programów akceleracji, polegających na kompleksowym wsparciu w udoskonaleniu pomysłu i opracowaniu modelu biznesowego dla swojego start-upu. Powstające w ten sposób młode spółki po zakończeniu procesu akceleracji mogą starać się o dofinansowanie dalszego rozwoju, sięgające nawet 800 tys. zł.

Lepszemu rozwojowi gospodarki służą też projekty realizowane z programu Polska Cyfrowa. – W 2016 r. wsparcie uzyskały między innymi projekty mające służyć usprawnieniu i przyspieszeniu odprawy celnej na granicy, czyli Platforma Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC). Uprości ona formalności i umożliwi wcześniejszą elektroniczną rejestrację dokumentów związanych ze zgłoszeniem przewozu towaru. Paweł Chorąży, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju, zapowiedział uruchomienie platforma dla przedsiębiorców, ułatwiającej załatwienie formalności związanych z odprawą celną.

Nie sposób nie wspomnieć o skali wsparcia z Funduszy Europejskich dla osób, które mają problemy na rynku pracy. Z samego tylko programu Wiedza Edukacja Rozwój realizowanych jest 1599 projektów, na które przyznano wsparcie w wysokości prawie 4,9 mld zł. Udział w części z nich, których celem jest aktywizacja zawodowa osób młodych, które nie pracują, nie uczą się i nie szkolą, rozpoczęły 203 tys. osób w całym kraju. – 98,5 tys. spośród nich podjęło już pracę, a 15,2 tys. uzyskało nowe kwalifikacje – podkreślił Jerzy Kwieciński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju.

Dodatkowo wsparcie dla osób w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy, które ukończyły już 30. rok życia, udzielane jest w ramach programów regionalnych.

Kolejny rok, nowe wyzwania

Innowacyjne firmy już mogą szykować się do kolejnych naborów wniosków o dofinansowanie. – Na przyszły rok planujemy ogłoszenie co najmniej 27 kolejnych konkursów, w 14 instrumentach programu Inteligentny Rozwój, w których na dofinansowanie projektów przeznaczone zostanie 7,7 mld zł – zapowiedziała Jadwiga Emilewicz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju. Część z nich zostanie ogłoszona już w pierwszym kwartale. Przede wszystkim będzie to wsparcie na wdrożenie wypracowanych lub zakupionych wyników prac badawczo-rozwojowych. Przewidziane jest ono w działaniu „Badania na rynek” obsługiwanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, oraz „Kredycie na innowacje technologiczne”, za który odpowiada Bank Gospodarstwa Krajowego. Już w marcu Narodowe Centrum Badań i Rozwoju planuje kolejny nabór wniosków w szybkiej ścieżce. Łączna pula środków do zdobycia w 2017 roku dla firm z sektora MSP oraz dużych przedsiębiorstw przekroczy 2,7 mld. Do zdobycia przez firmy oraz konsorcja przedsiębiorstw będą środki z programów sektorowych wdrażanych przez tę instytucję – m.in. znanych już konkursów GAMEINN, INNOCHEM, PBSE, IUSER, INNOSTAL.

– W pierwszej połowie 2017 r. planowane jest zakończenie konkursów dla pośredników finansowych w instrumentach finansowych programu Inteligentny Rozwój, które tworzą rządowy program Start In Poland. Wyłonione w tych konkursach fundusze venture capital czy anioły biznesu będą oferowały firmom (przede wszystkim startupom, ale też nieco większym) finansowanie kapitałowe na rozwój i wejście na rynki zagraniczne – poinformowała min. Jadwiga Emilewicz. Informacje na temat wybranych pośredników będą się sukcesywnie pojawiały zarówno na stronach: mr.gov.pl, jak i stronie pfr.pl.

Pośrednicy będą oferowali tzw. smart money – oprócz kapitału (czyli środków, za które kupią udziały w firmach), także swoją wiedzę i doświadczenie biznesowe, prawne czy marketingowe. Po inwestycji będą wspierać firmy w realizacji najbardziej skutecznej strategii rynkowej. W ramach Start In Poland planowane jest wsparcie kapitałowe prawie 2 tys. firm.

Uruchomione będą też pożyczki i gwarancje na innowacyjne projekty przedsiębiorstw. Do końca 2017 r. wśród beneficjentów planuje się rozdysponować 50 proc. budżetu programu Inteligentny Rozwój.

Oprócz dotacji i innych form wsparcia finansowego firmy mogą liczyć również na dodatkową pomoc. Ogłoszone zostaną na przykład konkursy na utworzenie sieci 16 wojewódzkich Centrów Arbitrażu i Mediacji (CAM), które będą prowadzić postępowania w sprawach gospodarczych oraz szkolenia dla przedstawicieli sądownictwa, prokuratury i mediatorów.

– Planowany jest również konkurs na projekty wspierające rozwój kadr sektora usług dla biznesu. Efektem ma być rozwój kompetencji i kwalifikacji studentów i tworzenie zachęt dla potencjalnych inwestorów do lokowania swoich przedsięwzięć w miastach zagrożonych utratą swoich funkcji społeczno-gospodarczej – podkreślał Jerzy Kwieciński.

Wsparcie przewidziane jest też na profilaktykę chorób negatywnie wpływających na zasoby pracy, takie jak zaburzenia depresyjne, przewlekłe obturacyjne choroby płuc, osteoporoza, choroby układu sercowo-naczyniowego, miażdżyca tętnic, nadciśnienie tętnicze, nowotwory skóry i płuc. Zakłada się, że z usług medycznych będzie mogło skorzystać ponad 34 tys. osób, a 5,5 tys. osób podniesie swoje kompetencje z zakresu profilaktyki tych chorób.

Kontynuowane będą też działania mające na celu aktywizację zawodową osób do 29. roku życia. W przyszłym roku ma nimi zostać objęte kolejne 101 tys. osób, w tym 93,1 tys. bezrobotnych oraz 8 tys. biernych zawodowo.

Infrastruktura i Środowisko

Pośrednio na rozwój gospodarki wpływają też inwestycje z programu Infrastruktura i Środowisko. Z dotychczas podpisanych umów wynika, że:

● w sektorze energetyki powstanie: 182 km gazociągów przesyłowych, 1 tłocznia gazu, 1200 planów gospodarki niskoemisyjnej (PGN) objętych wsparciem doradczym, 800 inwestycji w zakresie EE i OZE objętych wsparciem doradczym;

● w sektorze środowiska powstanie: 1156 km kanalizacji sanitarnej, 177 km sieci wodociągowej, 379 441 RLM ulepszonych oczyszczalni ścieków, 64 oczyszczalnie ścieków komunalnych;

● w sektorze transportu powstanie: 288 km linii kolejowych w sieci TEN-T, 696 km nowych dróg, w tym 634 km nowych dróg w sieci TEN-T, 619 km dróg ekspresowych i autostrad, 6 km linii tramwajowych i linii metra;

● w sektorze kultury wsparcie obejmie: 23 obiekty kultury, w tym 13 zabytków. Wzrośnie też liczba odwiedzin w miejscach objętych wsparciem (do 887 922 na rok);

● w sektorze zdrowia powstanie jedno lądowisko dla śmigłowców, a 5 podmiotów leczniczych zostanie objętych wsparciem. Nakłady inwestycyjne na zakup aparatury medycznej wyniosą 6,2 mln zł.

PROJEKT JEST WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW FUNDUSZU SPÓJNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ