Jestem wspólnikiem dwuosobowej spółki cywilnej o profilu budowlanym. Drugi uczestnik spółki, odpowiedzialny m.in. za przygotowywanie i podpisywanie umów z kontrahentami i podwykonawcami, bez mojej zgody, jako indywidualny przedsiębiorca zawarł z firmą – głównym klientem naszej spółki, umowę o roboty budowlane na budowę miejskiego stadionu. Umowę tę zrealizował i otrzymał wynagrodzenie. Czy opisane zachowanie mojego wspólnika stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, za który mogę dochodzić od niego odszkodowania w wysokości utraconego kontraktu? Dodam, że umowa spółki nie zawiera żadnego zapisu o zakazie podejmowania przez wspólników działalności konkurencyjnej.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych. Naprawienie szkody powinno nastąpić zatem według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia pieniężnego.
Przez umowę spółki cywilnej (dalej: s.c.) jej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, a w szczególności przez wniesienie wkładów. Oczywiste jest więc, że gdy uczestnik tejże spółki prowadzi niezależnie od niej własną działalność gospodarczą o tym samym profilu, to naraża ją na stratę materialną i osłabia jej pozycję na rynku usług.
Wspólnik czytelnika powinien przed startem swojej firmy uzyskać jego zgodę na podjęcie działalności konkurencyjnej. Skoro tak się nie stało, to oznacza to, że wspólnik ten wykazał się nielojalnością wobec czytelnika.
Niewątpliwe jest bowiem, że podjęcie samodzielnej działalności gospodarczej w okresie trwania umowy s.c., zawarcie, a następnie wykonanie na własny rachunek umowy o roboty budowlane polegające na budowie stadionu na rzecz głównego kontrahenta spółki, narusza dobre obyczaje, wynikające z zasady lojalności. Analogicznie uznał Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 26 listopada 2014 r., sygn. akt I ACa 877/13.
W rezultacie czytelnik może dochodzić od nielojalnego wspólnika odszkodowania w wysokości utraconego przez spółkę cywilną kontraktu.
Podstawa prawna
Art. 415, art. 363 par. 1 oraz art. 860 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).
Art. 3 ust. 1 oraz art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1503).