Subskrybuj nas na Youtube
W celu wpisania zarządcy sukcesyjnego do CEIDG trzeba wypełnić odpowiedni formularz CEIDG-ZS. Wskazuje się w nim dane zarządcy sukcesyjnego. Przy czym nie wystarczy samo złożenie tego druku – konieczne jest jednoczesne dokonanie zmiany wpisu w CEIDG – co robi się na formularzu CEIDG-1. Operacja ma techniczny charakter, ale z formalnego punktu widzenia bez zmiany wpisu zgłoszenie zarządcy sukcesyjnego w CEIDG nie może być dokonane. Wniosek o zmianę wpisu z załączonym zgłoszeniem zarządcy sukcesyjnego można złożyć w wersji elektronicznej (na stronie www.biznes.gov.pl/pl) lub na formularzu papierowym. Przy czym, jeśli wniosek jest składany elektronicznie, to musi być podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym. Poniżej wskazujemy, jakie pola trzeba wypełnić w obu formularzach, oraz publikujemy przykładowo wypełnione dokumenty.
[1] W części 1 przedsiębiorca podaje tylko swoje podstawowe dane. Nie jest tutaj potrzebne wskazywanie firmy czy przedmiotu działalności gospodarczej. Ma to znaczenie praktyczne: w sytuacji, gdyby w przyszłości zmieniła się firma (nazwa działalności) lub PKD, nie będzie potrzeby aktualizowania zgłoszenia zarządcy sukcesyjnego.
[2] Wskazujemy, kto składa wniosek.
WYJAŚNIENIE: Zasadniczo wniosek CEIDG-ZS składany jest przez przedsiębiorcę za życia (ustanowienie zarządcy sukcesyjnego po śmierci wymaga czynności przed notariuszem, który to jest władny dokonać zgłoszenia). Jednak mogą pojawić się sytuacje, kiedy formularz będzie składać inna osoba niż przedsiębiorca:
▶SYTUACJA 1. Zarządca sukcesyjny został powołany, ale zrezygnował z tej funkcji; mimo to zmiana nie została wprowadzona do CEIDG (np. przedsiębiorca nie złożył wniosku). Wówczas sam zarządca sukcesyjny może złożyć wniosek o zmianę wpisu (wtedy na formularzu zaznacza, że wniosek jest składany przez zarządcę sukcesyjnego). Co ważne, w takiej sytuacji też nie wystarczy złożenie formularza CEIDG-ZS, niezbędny jest także formularz CEIDG-1. A zatem zarządca sukcesyjny musi znać dane przedsiębiorcy potrzebne do złożenia CEIDG-1.
▶SYTUACJA 2: Zmieniły się dane zarządcy sukcesyjnego (np. adres do doręczeń lub dane kontaktowe). Wówczas sam zarządca sukcesyjny może włożyć wniosek (w formularzu zaznacza, że wniosek jest składany przez zarządcę sukcesyjnego).
▶SYTUACJA 3: Formularz składa pełnomocnik. CEIDG dopuszcza dokonanie zgłoszenia zarządcy sukcesyjnego i innych czynności z nim związanych przez pełnomocnika (o ile został on ustanowiony i zgłoszony w CEIDG). Jeśli inicjatorem zmiany jest pełnomocnik, to na formularzu należy wskazać, że wniosek złożony jest przez „osobę uprawnioną”.
[3] W części 3 formularza okienko 1 zaznaczamy w przypadku ustanowienia głównego zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy. Dotyczy to także prokurenta, który zgodził się na pełnienie funkcji zarządcy sukcesyjnego (formularz jest bardzo oszczędny i nie wskazuje wprost prokurenta, ale tylko w taki sposób może nastąpić jego zgłoszenie; prokurent po śmierci będzie bowiem zarządcą sukcesyjnym).
Uwaga! W ogólne nie składa się omawianego formularza, jeśli:
1) zarządca jest powoływany po śmierci przedsiębiorcy przed notariuszem - ponieważ to na notariuszu spoczywa obowiązek dokonania zgłoszenia;
2) zarząd sukcesyjny jest przedłużany - ponieważ wtedy zgłoszenie jest obowiązkiem sądu.
W obu przypadkach trzeba jednak dane zweryfikować, gdyż podstawą działania zarządu w obrocie gospodarczym jest wpis w CEIDG i musi być on poprawny.
[4] Okienko 2 w części 3 formularza wypełnia się, w przypadku wskazania zarządcy rezerwowego (awaryjnego).
WYJAŚNIENIE: Zarząd sukcesyjny może wykonywać tylko jedna osoba (art. 11 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym), ale nie oznacza to, że przedsiębiorca może powołać tylko jednego zarządcę. Wszak powołany zarządca sukcesyjny może zrezygnować albo umrzeć przed przedsiębiorcą. Przewidując taką sytuację, można powołać zarządcę rezerwowego (awaryjnego). Pozwala na to art. 11 ust. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, zgodnie z którym przedsiębiorca może powołać zarządcę sukcesyjnego na wypadek, gdyby zarządca sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji albo nie mógł jej pełnić z powodu śmierci, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania go przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej. Aby ustanowić zarządcę rezerwowego, należy zaznaczyć tę pozycję formularza. Oczywiście, potrzebne jest również otrzymanie wcześniej zgody od takiego zarządcy sukcesyjnego.
Uwaga! Dane zarządcy rezerwowego przekazuje się do CEIDG odrębnie od danych zarządcy sukcesyjnego. Inaczej mówiąc, trzeba złożyć dwa formularze CEIDG-ZS (w pierwszym zaznaczamy okienko „zarządca sukcesyjny”, przy drugim omawiane teraz okienko; nie należy zaznaczać obu na raz). Nie należy się niepokoić, że dane rezerwowego zarządcy sukcesyjnego nie będą od razu widoczne w CEIDG. Udostępnia się jej z chwilą wykreślenia zarządcy sukcesyjnego powołanego w pierwszej kolejności.
[5] Okienko „Dodanie informacji o zarządzie sukcesyjnym” zaznacza przedsiębiorca lub jego pełnomocnik, gdy powołuje się zarządcę sukcesyjnego.
[6] Okienko „Usunięcie informacji o zarządcy sukcesyjnym” zaznacza przedsiębiorca lub jego pełnomocnik wtedy, gdy zarządca sukcesyjny zrezygnował, zmarł, miała miejsce czynność związana z ograniczeniem lub utratą przez zarządcę sukcesyjnego zdolności do czynności prawnych, nastąpiło odwołanie zarządcy lub uprawomocnił się zakaz prowadzenia działalność gospodarczej przez zarządcę sukcesyjnego i wiedzę o tym ma przedsiębiorca.
[7] Okienko „Zmiana informacji o zarządcy sukcesyjnym” zaznacza przedsiębiorca, jego pełnomocnik lub sam zarządca sukcesyjny wówczas, gdy zmieniły się dane zarządcy sukcesyjnego, np. dane kontaktowe, adres do doręczeń lub jakieś dane identyfikacyjne (choćby nazwisko po zawarciu związku małżeńskiego przez zarządcę sukcesyjnego).
[8] Zaznaczamy w razie zgłoszenia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.
WYJAŚNIENIE: Zgłoszenie do CEIDG jest konieczne w sytuacji, gdy zarządca sukcesyjny został ustanowiony za życia przedsiębiorcy, ale po jego śmierci nie może rozpocząć swojej aktywności. Taka sytuacja jest możliwa, gdy w ciągu dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy (nie ma znaczenia, czy przedsiębiorca zostawił testament, czy ma miejsce dziedziczenie ustawowe) nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie (wyjątkiem jest sytuacja, gdy zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka, ale małżonkowi musi przysługiwać jakiś udział w przedsiębiorstwie, który zostawił zmarły przedsiębiorca). Mówiąc najprościej: ustawodawca przyjmuje założenie, że nikt z bliskich zmarłego przedsiębiorcy może nie być chętny w ogóle do spadku po nim, a zapisobierca może nie chcieć zapisanego mu przedsiębiorstwa. Jeśli tak się będzie działo, to ustanowiony za życia przedsiębiorcy zarządca sukcesyjny musi zgłosić wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego. Zarządca zgłasza to niezwłocznie, ale nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego. W formularzu musi zaznaczyć datę wygaśnięcia zarządu.
[9] Wskazujemy dane zarządcy sukcesyjnego: imię, nazwisko, imiona jego rodziców.
[10] Zarządcą sukcesyjnym może być cudzoziemiec. Ustawa tego nie zabrania. Pisownia danych osobowych cudzoziemców może być różna. Z praktycznych względów najlepiej - jeśli tylko jest to możliwe - używać liter w alfabecie łacińskim, tak aby dane były zgodne z danymi w innych rejestrach publicznych. Przy składaniu wniosku elektronicznie raczej nie będzie innej opcji niż użycie alfabetu łacińskiego.
[11] Wskazujemy PESEL zarządcy sukcesyjnego.
[12] Podajemy NIP zarządcy sukcesyjnego. NIP należy podać nawet wówczas, gdy zarządca sukcesyjny nie prowadzi własnej działalności gospodarczej (o ile oczywiście NIP posiada). Jeśli przed śmiercią przedsiębiorcy zarządca zdecyduje się na prowadzenie działalności, a wcześniej podany został jego NIP, to nie trzeba zgłoszenia aktualizować.
[13]W pozycji „Adres do doręczeń zarządcy sukcesyjnego” trzeba wskazać adres, na który kierowana będzie wszelka korespondencja (także sądowa i urzędowa) po śmierci przedsiębiorcy. Znaczenie adresu do doręczeń jest w stosunkach gospodarczych ogromne, ponieważ doręczenie na niewłaściwy adres i tak wywołuje skutki prawne.
Uwaga! Zarządca sukcesyjny ma prawo sam zmienić dane do doręczeń, ale dopiero po śmierci przedsiębiorcy. Wcześniej musi zrobić to przy pomocy przedsiębiorcy. Nie ma przeszkód, aby adres do doręczeń zarządcy sukcesyjnego był adresem np. głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. W żadnym wypadku nie musi być to miejsce zamieszkania lub zameldowania zarządcy sukcesyjnego, choć nie ma przeszkód, aby właśnie taki adres podać.
[14] Dane kontaktowe zarządcy sukcesyjnego są umieszczane, jeśli sam zarządca sukcesyjny je wskazał, np. w zgodzie na swoje powołanie, lub po prostu podał je przedsiębiorcy. Ich wpisanie do CEIDG jest pożądane, gdyż po śmierci przedsiębiorcy mógłby pojawić się niepokój wśród kontrahentów i pracowników zmarłego przedsiębiorcy, a dzięki informacjom kontaktowym szybciej dotrą do zarządcy sukcesyjnego. Nie ma przeszkód, aby dane te były związane z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy, np. telefon do firmy lub firmowy e-mail zarządcy sukcesyjnego. Finalnie może to ułatwić kontakty z samym zarządcą i zniknie problem aktualizacji danych, kiedy zarządca sukcesyjny zmieni np. numer telefonu.
[15] Formularz narzuca obowiązek złożenia oświadczenia przez przedsiębiorcę, że zarządca sukcesyjny wyraził zgodę na pełnienie tej funkcji. Nie wymaga się dołączania zgody do formularza. Przedsiębiorca powinien ją jednak zachować.
Uwaga! Wprowadzenie odpowiedzialności karnej związanej z ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego jest przesadą, ponieważ jest to czynność, która związana jest z zarządzaniem prywatnym majątkiem. Zapewne oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej może wywoływać mrożące wrażenie, niemniej nie ma się czego obawiać, jeśli: po pierwsze - przedsiębiorca najpierw odbierze zgodę od zarządcy sukcesyjnego, a potem dokona zgłoszenia do CEIDG; po drugie - dane zarządcy sukcesyjnego zostały zweryfikowane przez przedsiębiorcę (chodzi przede wszystkim o PESEL i NIP, gdyż z tym mogą być związane późniejsze obowiązki podatkowe zarządcy sukcesyjnego).
[16] Wskazujemy miejsce i datę złożenia wniosku.
[17] Wniosek musi być podpisany.
[1] Wskazujemy, że chodzi o zmianę wpisu w CEIDG.
[2] Niezależnie od tego, czy wniosek jest składany w wersji papierowej czy elektronicznej, należy podać datę. Może to być dzień składania wniosku lub inna data wcześniejsza, np. data wyrażenia zgody na pełnienie przez określoną osobę funkcji zarządcy sukcesyjnego. Nie może być to data przyszła.
[3-7] W tej części podajemy dane przedsiębiorcy, kolejno: nazwisko, imię, PESEL, NIP, REGON.
[8] Podajemy adres zamieszkania przedsiębiorcy.
[9] W pozycji numer 5 formularza wpisujemy tylko nazwę skróconą.
[10] Pozycję 9 wypełniamy zgodnie ze stanem faktycznym.
[11] Zaznaczamy wolę złożenia oświadczenia.
[12] Wskazujemy urząd skarbowy właściwy dla miejsca zamieszkania.
[13] Na liście załączników trzeba wybrać CEIDG-ZS i obok wskazać jedną sztukę załącznika - jeśli zgłaszamy jednego zarządcę sukcesyjnego. Można zgłosić dwóch zarządców - głównego i rezerwowego ‒ ale wówczas dla każdego trzeba wypełnić osobny CEIDG-ZS.
Uwaga! Do CEIDG-1 załączamy tylko formularz CEIDG-ZS. Nie należy załączać żadnych dokumentów, które związane są z ustanowieniem zarządcy sukcesyjnego. Nie wymaga tego ani ustawa o zarządzie sukcesyjnym, ani przepisy regulujące funkcjonowanie CEIDG.
[14] Wskazujemy miejsce i datę złożenia wniosku.
[15] Składający opatruje formularz własnoręcznym podpisem.