Subskrybuj nas na Youtube
Nie ma ustawowych podstaw do tego, żeby pracownicy Poczty Polskiej sprawdzali w domach, czy ludzie mają odbiorniki RTV – zaznacza dr Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich. A jako że nie wszyscy o tym pamiętają, postanowił zainterweniować u ministra infrastruktury i budownictwa.
RPO w swoim najnowszym stanowisku podkreśla, że wiele osób zgłasza się do niego z pytaniami, czy listonosze są uprawnieni do sprawdzania, czy w domach znajdują się telewizory lub radioodbiorniki. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy o opłatach abonamentowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1204 ze zm.) kontrolę wykonywania obowiązku rejestracji odbiorników oraz obowiązku uiszczania opłaty abonamentowej prowadzi operator wyznaczony w rozumieniu prawa pocztowego. Rzecz w tym, że ludzie niechętnie do swych domów wpuszczają osoby, które już na wejściu przedstawiają się jako kontrolerzy. Dlatego w niektórych regionach Polski utrwaliła się praktyka, że poczta do sprawdzania, czy ludzie są zobowiązani do płacenia abonamentu, wykorzystuje listonoszy. Tych przecież większość obywateli do domów wpuszcza. W efekcie wiele osób w ostatnich miesiącach zostało przyłapanych na posiadaniu sprzętu umożliwiającego odbiór sygnału i nieopłacających abonamentu.
W doktrynie istnieje zaś poważna wątpliwość, czy pracownik poczty podczas wykonywania swych obowiązków może jednocześnie weryfikować to, jaki sprzęt RTV ludzie posiadają w domach. Zdaniem rzecznika praw obywatelskich taka praktyka jest co najmniej dyskusyjna. A to dlatego, że zasady wykonywania czynności kontrolnych określone zostały zaledwie w rozporządzeniu, a konkretnie w rozporządzeniu ministra administracji i cyfryzacji w sprawie kontroli wykonywania obowiązków związanych z opłatami abonamentowymi (Dz.U. z 2013 r. poz. 1140). Tymczasem, jak przypomina Adam Bodnar w piśmie do Andrzeja Adamczyka, art. 50 konstytucji stanowi, że przeszukanie mieszkania, pomieszczenia lub pojazdu może nastąpić jedynie w przypadkach określonych w ustawie i w sposób w niej określony.
„Nienaruszalność mieszkania oznacza zakaz zakłócania swobodnego korzystania z własnego mieszkania, co wiąże się ściśle z prawem do ochrony prawnej życia prywatnego” – podkreśla rzecznik praw obywatelskich. I dodaje, że nienaruszalność mieszkania można tym samym postrzegać także jako zakaz wkraczania do niego i przebywania w nim bez zgody właściciela lub innej uprawnionej osoby albo bez wyraźnej podstawy ustawowej.
Zarazem nie ulega wątpliwości, że istnieje możliwość, aby pracownicy poczty zajmowali się kontrolą i egzekwowaniem opłat za abonament RTV. Nie byłoby to niezgodne z ustawą zasadniczą. Aby jednak sytuacja była klarowna, zareagować powinien ustawodawca. Reguły muszą być bowiem jasne dla wszystkich, a ich miejsce jest w ustawie, nie zaś w rozporządzeniu.
