Subskrybuj nas na Youtube
Do moich drzwi zapukał akwizytor, przedstawił się jako przedstawiciel handlowy firmy dystrybuującej gaz i namawiał do podpisania nowej umowy, która miała pozwolić mi na obniżenie rachunków – opowiada pani Halina. – Twierdził, że nic się dla mnie nie zmieni, nie trzeba żadnych nowych przyłączy, a samo podpisanie umowy spowoduje, że płacić będę mniej. Nie do końca mu uwierzyłam, bo coś wyraźnie kręcił. Na czym polega zmiana sprzedawcy gazu? Czy jest to możliwe i bezpieczne – pyta czytelniczka.
Dla odpowiedzi na zadane przez panią Halinę pytanie kluczowe jest rozróżnienie dwóch aspektów działalności przedsiębiorstw zajmujących się dostarczaniem gazu. To sprzedaż i dystrybucja (czyli fizyczne dostarczenie gazu do domu oraz utrzymanie sieci gazowniczej). Do 2007 r. oba były zmonopolizowane przez państwowe przedsiębiorstwo (Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo – PGNiG). Na mocy unijnych dyrektyw uwolniono jednak rynek gazu, dając odbiorcom możliwość wyboru i zmiany sprzedawcy. Aby to było możliwe, rozdzielono (w sensie prawnym i organizacyjnym) dystrybucję od sprzedaży gazu. Zajmują się tymi dziedzinami odrębne spółki, choć nadal te należące do grupy PGNiG mają dominującą pozycję na rynku dystrybucji i większościową na rynku sprzedaży. Jednak w ciągu ostatnich prawie dziesięciu lat w obu pojawili się alternatywni operatorzy. Ich listy, wraz z terytorialnym zasięgiem działania, znajdziemy na stronie Urzędu Regulacji Energetyki.
Osoba ubiegająca się o przyłączenie do sieci gazowej powinna skontaktować się z właścicielem sieci gazowniczej działającym w miejscu jej zamieszkania, a następnie:
zawrzeć z nim umowę kompleksową dotyczącą dystrybucji i sprzedaży albo:zawrzeć z operatorem istniejącej sieci umowę na dostawę gazu, a umowę sprzedaży z dowolnie wybranym sprzedawcą (listę sprzedawców działających na danym terenie znajdziemy również na stronie dystrybutora).
I tu dochodzimy do kwestii opisanej przez panią Halinę. O ile większość odbiorców indywidualnych jest przypisana do dystrybutora posiadającego instalację przesyłową na danym terenie, o tyle sprzedawcę można zmienić. Inna sprawa, czy warto – tu decyzja, choć powinna być przemyślana, należy do każdego z nas.
Procedura zmiany sprzedawcy gazu przebiega w pięciu krokach:
zawieramy umowę sprzedaży z nowym sprzedawcą;nowy sprzedawca, na podstawie naszego upoważnienia podpisanego wraz z umową, wypowiada umowę sprzedaży gazu dotychczasowemu;nowy sprzedawca informuje dotychczasowego sprzedawcę i dystrybutora o dniu rozpoczęcia przez niego sprzedaży gazu;dystrybutor odczytuje gazomierz w ciągu 5 dni od ostatniego dnia obowiązywania starej umowy w celu rozliczenia odbiorcy z dotychczasowym sprzedawcą;dystrybutor przekazuje dane pomiarowe nowemu sprzedawcy, by ten mógł pobierać opłaty.
Chociaż indywidualny klient w umowach z firmami gazowniczymi nie nazywa się konsumentem, ale odbiorcą końcowym, przysługują mu wszelkie prawa konsumenckie. Pamiętać należy przede wszystkim o możliwości rozwiązania w ciągu 14 dni bez żadnych konsekwencji umów zawartych poza siedzibą przedsiębiorcy, czyli np. w domu podczas wizyty akwizytora, czy też na odległość, np. podpisując dokumenty dostarczone przez kuriera. Podczas zawierania umowy przedsiębiorca powinien dostarczyć potencjalnemu klientowi wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy z oznaczeniem danych przedsiębiorstwa. Aby zrezygnować z kontraktu, wystarczy odesłać go (listem poleconym) na wskazany adres.
Zanim podpiszemy umowę
Akwizytor odwiedzający nas w domu powinien okazać:
● dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwo (koncesja),
● dokument tożsamości,
● dokument upoważniający go do reprezentowania przedsiębiorstwa.
Akwizytor powinien dostarczyć:
● wzorzec umowy, cenniki, taryfy (nie może nalegać na natychmiastowe podpisanie umowy, powinien zostawić czas do namysłu),
● pisemną informację o prawie odstąpienia od umowy (może oczekiwać pokwitowania jej przyjęcia) oraz wzór oświadczenia w tej sprawie.
Akwizytor powinien wyjaśnić:
● wszystkie wątpliwości w sposób jasny, klarowny i zgodny z prawdą.
Uwaga na klauzule niedozwolone
W prowadzonym przez UOKiK rejestrze klauzul niedozwolonych zapisano wiele pozycji dotyczących sprzedaży i dystrybucji gazu. Są to najczęściej stosowane we wzorcach umów niekorzystne dla konsumentów zapisy:
● określające nieprecyzyjny (np. „niezwłocznie”) albo zbyt krótki (np. 14-dniowy) termin zgłaszania reklamacji,
● wydłużające termin na rozpatrzenie reklamacji (powinno być 14 dni),
● zapewniające przedsiębiorstwom energetycznym możliwość rozwiązania umowy lub wstrzymania dostaw gazu w nieuzasadnionych przypadkach,
● ograniczające odpowiedzialność przedsiębiorstwa energetycznego względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy poprzez ograniczenie wysokości ewentualnych kar umownych,
● nakładające na konsumentów obowiązek zgody na przetwarzanie ich danych osobowych w celach niezwiązanych z realizacją umowy, bez możliwości sprzeciwu.
Podstawa prawna
Art. 5 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059 ze zm.). Art. 27 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. poz. 827 ze zm.).