Od pewnego czasu wskazania liczników centralnego ogrzewania i zużycia wody w mieszkaniu różnią się od tych przesłanych przez spółdzielnię mieszkaniową. W rozliczeniu odczyty liczników radiowych są, jak to się mówi, z kosmosu i nijak mają się do faktycznego stanu – pisze pani Ewa. – Obawiam się, czy nie mamy popsutej aparatury. W jaki sposób możemy rozwiązać ten problem – pyta.
Coraz popularniejszą metodą rozliczania kosztów centralnego ogrzewania w spółdzielniach mieszkaniowych, jest metoda wykorzystująca podzielniki kosztów ogrzewania – zakładamy, że takie urządzenia są zamontowane w mieszkaniu pani Ewy.
Podzielnik ciepła jest urządzeniem, które pomaga podzielić koszt ciepła zużytego przez cały budynek pomiędzy poszczególne mieszkania, a ich rozliczenie powinno wynikać z rzeczywistych kosztów ogrzewania.
W metodzie podzielników całkowity koszt zakupu przez spółdzielnię energii na ogrzewanie dzielony jest na koszty stałe i koszty zużycia. Na koszty stałe – w zależności od postanowień regulaminu spółdzielni – składają się zazwyczaj koszty ogrzewania pomieszczeń wspólnych w budynku, (klatki schodowe, pralnie, suszarnie), koszty ogrzewania łazienek w mieszkaniach oraz opłaty stałe wynikające z taryfy dostawcy ciepła. Koszty stałe dzieli się przez powierzchnię użytkową wszystkich lokali w budynku. Koszty zużycia wynikają natomiast z zużycia ciepła wskazanego przez podzielniki kosztów centralnego ogrzewania i dzieli się je przez sumę jednostek z podzielników z całego budynku.
Całkowity koszt ogrzewania mieszkania jest więc sumą kosztów zużycia w lokalu oraz kosztów stałych powiększoną o koszty sporządzenia rozliczenia. Porównanie tego kosztu z sumą opłacanych przez konkretnego mieszkańca zaliczek na ogrzewanie daje kwotę zwrotu lub dopłaty. Zasada jest taka: jeśli zaliczki są prawidłowo ustalone i pokrywają koszty ogrzewania, to lokatorzy oszczędzający energię cieplną otrzymują zwroty, a zużywający więcej ciepła muszą dopłacić.
Ważnym czynnikiem, mającym wpływ na rozliczanie kosztów ogrzewania przy użyciu podzielników, jest przyjęta przez spółdzielnię proporcja kosztów ogrzewania, tj. jaki procent całkowitego kosztu zakupionego przez spółdzielnię ciepła stanowią koszty stałe, a jaki koszty zużycia. Spółdzielnie zazwyczaj koszty te dzielą po połowie. Częstą jednak praktyką spółdzielni, mającą zmotywować mieszkańców do racjonalnego korzystania z ogrzewania, jest ustalanie tej proporcji w nierównych stosunkach przyjęciu większego procentu udziału w rozliczeniu całkowitego kosztu ciepła w budynku dla kosztów zużycia. Praktyka taka może jednak prowadzić do wielu nadużyć. Często bowiem wprowadzenie takiej metody kończy się nadmiernym oszczędzaniem zużycia ciepła. Część mieszańców budynku ogrzewa więc swoje mieszkania ciepłem pochodzącym z mieszkań, które faktycznie korzystają z ogrzewania, ciepłem z łazienek, oraz ciepłem pochodzącym z nieruchomości wspólnych. Zachowania takie prowadzą nie tylko do niesprawiedliwego obciążania mieszkańców korzystających z kaloryferów większością kosztów ogrzewania zużytego w danym budynku, lecz także do zagrzybienia budynków i ich niszczenia.
Uwaga
W przypadku radiowych odczytów wodomierzy w zasadzie nie ma możliwości, aby odczyty w domu i w spółdzielni się różniły. Powodem różnic może być wadliwość tych urządzeń – zatem pozostaje zgłoszenie reklamacji wodomierzy
Podstawa prawna
Art. 45a ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r. poz. 1059). Art. 4 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.).
WYJAŚNIENIE EKSPERTA
W przypadku otrzymania zawyżonego rachunku mieszkaniec kwestionujący jego wysokość w pierwszej kolejności powinien – za pośrednictwem spółdzielni – złożyć reklamację do firmy obsługującej podzielniki. Firma powinna zweryfikować prawidłowość liczbę wykazanych przez podzielnik jednostek, a w razie potrzeby sprawdzić poprawność działania podzielnika w mieszkaniu. W przypadku nieuwzględnienia reklamacji rachunek należy zapłacić.
Jeżeli mieszkaniec nadal nie zgadza się z wysokością rachunku za ogrzewanie i odmawia jego zapłaty, powinien złożyć w tej sprawie oświadczenie w spółdzielni (najlepiej w formie pisemnej). Powinien jednak liczyć się z tym, że spółdzielnia będzie dochodzić zapłaty rachunku na drodze sądowej. W trakcie postępowania sądowego mieszkaniec będzie miał jednak możliwość obrony swoich praw oraz wykazania nieprawidłowości w wyliczeniu kwoty wskazanej na rachunku. W celu ustalenia poprawności rozliczania kosztów ogrzewania przez spółdzielnię sąd, na wniosek mieszkańca, będzie mógł zasięgnąć również opinii biegłego sądowego, który zweryfikuje zgodność działań spółdzielni z odpowiednimi normami technicznymi oraz wymogami wynikającymi z przepisów prawa.
Warto także przeczytać uchwalony w spółdzielni regulamin rozliczania kosztów zakupu energii cieplnej i rozliczeń z użytkownikami lokali za centralne ogrzewanie oraz podgrzewanie wody. Gdyby okazały się niezgodne z prawem, mieszkańcom przysługuje prawo zaskarżenia do sądu uchwały rady nadzorczej wprowadzającej regulamin oraz domagania się stwierdzenia nieważności takiej uchwały, a więc też samego regulaminu.
Dobrym pomysłem będzie także włączenie pozostałych członków spółdzielni bezpośrednie rozwiązanie problemu ze spółdzielnią. W przypadku ciągłego otrzymywania zawyżonych rachunków można zwrócić się do niej z pytaniem, czy regulamin pozwala indywidualnemu mieszkańcowi zrezygnować z podzielników ciepła. Warto też, wspólnie z innymi mieszkańcami, zawnioskować o zmianę ustalonej w regulaminie proporcji rozliczania kosztów ogrzewania pozwalającej na sprawiedliwy ich podział lub zmianę metody rozliczania kosztów ciepła, biorąc pod uwagę powierzchnię i kubaturę lokali.
Mieszkańcy (będący członkami spółdzielni) muszą pamiętać, że mają prawo wnioskować o wprowadzenie do porządku obrad walnego zgromadzenia określonych spraw oraz projektów uchwał. Możliwość taką przewiduje art. 83 ust. 10 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Z tym że powinni to zrobić do 15 dni przed posiedzeniem walnego zgromadzenia, a projekt uchwały musi być poparty przez co najmniej 10 członków.