Klientom należą się bonifikaty za przerwy w dostawach energii oraz za inne naruszenia standardów jakościowych obsługi odbiorców energii elektrycznej.
Jeżeli miało miejsce naruszenie przez przedsiębiorstwo energetyczne standardów jakościowych obsługi odbiorców, to:
- Należy zwrócić się do przedsiębiorstwa energetycznego z wnioskiem o wypłacenie bonifikaty w należnej wysokości, określonej w taryfie lub umowie. Wniosek należy złożyć w biurze obsługi klienta lub przesłać na adres przedsiębiorstwa energetycznego, z którym odbiorca ma podpisaną umowę kompleksową lub do operatora systemu dystrybucyjnego.
URE konsekwentnie doradza odbiorcom aby domagali się od przedsiębiorstw energetycznych należnych upustów i bonifikat z tytułu niedotrzymania parametrów jakościowych energii elektrycznej. Taka postawa odbiorców wymusza na przedsiębiorstwach dbanie o standardy jakościowe obsługi odbiorców oraz większą dbałość o stan urządzeń, prowadzącą do zwiększenia stopnia niezawodności dostawy energii elektrycznej.
W przypadku braku osiągnięcia porozumienia z przedsiębiorstwem energetycznym w tej kwestii, można zastosować przepisy zawartej z odbiorcami umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub w umowy kompleksowej dotyczące sposobu rozstrzygania powstałych sporów, np. polubownie.
Gdyby przedsiębiorstwo nie uznało roszczeń odbiorcy, właściwym organem do rozstrzygnięcia sporu z tytułu umów cywilnoprawnych jest sąd powszechny.
W art. 5 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne określono, że umowa o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej powinna zawierać postanowienia określające m.in.: standardy jakościowe, warunki zapewnienia niezawodności i ciągłości dostaw, parametry techniczne energii. W art. 5 ust. 1 i 2 pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne określono, że zarówno umowa sprzedaży, jak i umowa o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji powinny zawierać postanowienia określające wysokość bonifikaty za niedotrzymanie tych parametrów oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców a także odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy.
Przedsiębiorstwo energetyczne jest zatem obowiązane dostarczać energię elektryczną zgodnie z zawartą z odbiorcą umową.
Standardy jakościowe obsługi odbiorców określone są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r., Nr 93, poz.623, z późn. zm.). Zgodnie z § 42 ww. rozporządzenia, przedsiębiorstwo energetyczne w zakresie standardów jakościowych obsługi odbiorców:
- przyjmuje od odbiorców, przez całą dobę, zgłoszenia i reklamacje dotyczące dostarczania energii elektrycznej z sieci;
- bezzwłocznie przystępuje do usuwania zakłóceń w dostarczaniu energii elektrycznej, spowodowanych nieprawidłową pracą sieci;
- udziela odbiorcom, na ich żądanie, informacji o przewidywanym terminie wznowienia dostarczania energii elektrycznej przerwanego z powodu awarii w sieci; powiadamia odbiorców, z co najmniej pięciodniowym wyprzedzeniem, o terminach i czasie planowanych przerw w dostarczaniu energii elektrycznej, w formie:
1. ogłoszeń prasowych, internetowych, komunikatów radiowych lub telewizyjnych lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV,
2. indywidualnych zawiadomień pisemnych, telefonicznych lub za pomocą innego środka komunikowania się - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV;
3. informuje na piśmie, z co najmniej:
- tygodniowym wyprzedzeniem - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, o zamierzonej zmianie nastawień w automatyce zabezpieczeniowej i innych parametrach mających wpływ na współpracę ruchową z siecią,
- rocznym wyprzedzeniem - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, o konieczności dostosowania urządzeń i instalacji do zmienionego napięcia znamionowego, podwyższonego poziomu prądów zwarcia, zmiany rodzaju przyłącza lub innych warunków funkcjonowania sieci,
- 3-letnim wyprzedzeniem - odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, o konieczności dostosowania urządzeń i instalacji do zmienionego napięcia znamionowego, podwyższonego poziomu prądów zwarcia lub zmianie innych warunków funkcjonowania sieci.
odpłatnie podejmuje stosowne czynności w sieci w celu umożliwienia bezpiecznego wykonania, przez odbiorcę lub inny podmiot, prac w obszarze oddziaływania tej sieci, nieodpłatnie udziela informacji w sprawie zasad i rozliczeń oraz aktualnych taryf; rozpatruje wnioski i reklamacje odbiorcy w sprawie rozliczeń i udziela odpowiedzi nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku lub zgłoszenia reklamacji, chyba że w umowie między stronami określono innych termin; na wniosek odbiorcy, w miarę możliwości technicznych i organizacyjnych, dokonuje sprawdzenia dotrzymania parametrów jakościowych energii elektrycznej dostarczanej z sieci określonych w § 38 tego rozporządzenia lub w umowie poprzez wykonanie odpowiednich pomiarów; na pisemny wniosek odbiorcy, po rozpatrzeniu i uznaniu jego zasadności, udziela bonifikaty w wysokości określonej w taryfie za niedotrzymanie parametrów jakościowych energii elektrycznej, o których mowa w § 38 tego rozporządzenia lub które określono w umowie.
Bonifikaty
Zgodnie z § 43 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2011 r., Nr 189, poz. 1126), za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców oraz parametrów jakościowych energii elektrycznej odbiorcom, na ich wniosek, przysługują bonifikaty w wysokości określonej w taryfie lub umowie. Przedsiębiorstwo energetyczne rozpatruje wniosek odbiorcy o bonifikatę w terminie 30 dni, licząc od dnia jego złożenia.
I. Za przerwy w dostawie energii
W przypadku gdy przerwa w dostawie energii przekroczy określony w ww. rozporządzeniu albo umowie dopuszczalny czas trwania, odbiorcy przysługuje prawo otrzymania od dostawcy bonifikaty. Sposób określenia kwot przysługujących odbiorcom bonifikat ustalają przepisy § 41 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną:
II . Za każdą niedostarczoną jednostkę energii elektrycznej odbiorcy końcowemu:
- przyłączonemu do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV przysługuje bonifikata w wysokości dziesięciokrotności ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy, za okres, w którym wystąpiła przerwa w dostarczaniu tej energii;
- przyłączonemu do sieci innych napięć niż te, o których mowa w pkt 1, przysługuje bonifikata w wysokości pięciokrotności ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy, za okres, w którym wystąpiła przerwa w dostarczaniu tej energii,
Ilość niedostarczonej energii elektrycznej w dniu, w którym miała miejsce przerwa w jej dostarczeniu, ustala się na podstawie poboru tej energii w odpowiednim dniu poprzedniego tygodnia, z uwzględnieniem czasu dopuszczalnych przerw określonych w umowie lub odrębnych przepisach.
Cena energii elektrycznej, o której mowa w ww. art. 23 ust. 2 pkt 18 lit b ustawy - Prawo energetyczne, odnosi się do średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym. Średnią cenę sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym ogłasza Prezes URE do dnia 31 marca każdego roku. Należy przy tym zauważyć, że ww. przepisy prawa nie warunkują wypłaty bonifikaty za przerwy w dostawie energii elektrycznej jakimikolwiek czynnikami, np. warunkami atmosferycznymi czy „działaniem siły wyższej”.
Przedsiębiorstwo energetyczne odpowiada również za wyrządzona odbiorcy końcowemu szkodę na zasadach ogólnych wynikających z kodeksu cywilnego. Oznacza to, że konsument musi wykazać szkodę jaką oraz określić jej wysokość. Ponadto trzeba wskazać związek przyczynowy z nienależytym wykonaniem umowy przez dostawcę energii. Jeżeli przedsiębiorstwo nie chce wypłacić żądanego odszkodowania pozostaje złożenie pozwu do sądu powszechnego.