Poradnia ubezpieczeniowa

Wynagrodzenie za maj należy uwzględnić w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu.

Zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 36 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: u.ś.p.), podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Za wynagrodzenie, w rozumieniu u.ś.p., uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe oraz chorobowe.

Szczegółowe zasady ustalania przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia reguluje art. 38 u.ś.p. Zgodnie z jego brzmieniem, podstawę wymiaru zasiłku ustala się poprzez podzielenie sumy wynagrodzeń uzyskanych przez pracownika przez liczbę miesięcy, w których te wynagrodzenia zostały osiągnięte.

W analizowanym wypadku będą to miesiące od września 2024 r. do sierpnia 2025 r., a zatem wynagrodzenie za maj 2025 r. należy uzupełnić i włączyć do podstawy wymiaru zasiłku.

Należy również zwrócić uwagę na treść art. 36 ust. 2 u.ś.p. Przepis ten stanowi, że jeżeli w okresie 12 miesięcy przyjmowanych do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego pracownik nie osiągnął wynagrodzenia z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. z powodu choroby), wówczas:

• z obliczeń wyłącza się miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,
• uwzględnia się (po uzupełnieniu) wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował co najmniej połowę obowiązującego czasu pracy.

W omawianym wypadku pracownik był nieobecny z powodu choroby w maju 2025 r., jednak przepracował co najmniej połowę miesiąca. W związku z tym wynagrodzenie za ten miesiąc należy uwzględnić, po odpowiednim uzupełnieniu.

Uwaga! Okres urlopu wypoczynkowego, zgodnie z przepisami zasiłkowymi, traktowany jest jako okres przepracowany.

W celu uzupełnienia wynagrodzenia za maj 2025 r. należy zastosować zasady określone w art. 37 ust. 2 u.ś.p. Przepis ten przewiduje, że jeżeli:

• pracownik otrzymuje wynagrodzenie stałe, uzupełnienia dokonuje się poprzez przyjęcie wynagrodzenia określonego w umowie o pracę lub innym akcie stanowiącym podstawę zatrudnienia,
• wynagrodzenie ma charakter zmienny, przyjmuje się jako podstawę obliczeń kwotę uzyskaną przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za dni faktycznie przepracowane przez ich liczbę, a następnie przemnożenie przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu.

W analizowanej sytuacji pracownik otrzymuje zarówno składniki stałe, jak i zmienne wynagrodzenia. Zgodnie ze stanowiskiem ZUS, wyrażonym m.in. w opracowaniu „Komentarz do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – wybrane zagadnienia”, jeżeli w miesiącu wystąpi zarówno wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, jak i nieobecność z przyczyn usprawiedliwionych, całe wynagrodzenie traktuje się jako zmienne.

W związku z tym uzupełnione wynagrodzenie za maj 2025 r. należy obliczyć w następujący sposób:

1) zsumować wynagrodzenie urlopowe oraz wynagrodzenie za dni przepracowane,

2) podzielić uzyskaną kwotę przez łączną liczbę dni przepracowanych (wraz z dniami urlopu),

3) pomnożyć wynik przez liczbę dni roboczych, które pracownik powinien był przepracować w maju 2025 r.

Tak ustalone (uzupełnione) wynagrodzenie za maj zostanie uwzględnione przy obliczaniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od wrzenia 2024 r. do sierpnia 2025 r., stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Na jakich zasadach przedsiębiorca korzystający z ulg składkowych nabędzie prawo do podwyższenia emerytury do minimalnej

Prawo do minimalnej emerytury zależy wyłącznie od spełnienia warunku posiadania odpowiednio długiego okresu składkowego i nieskładkowego, ustalonego zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna). Korzystanie z ulg składkowych może mieć wpływ na spełnienie tego warunku, ale wyłącznie pośredni.

Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy emerytalnej, jeżeli emerytura obliczona na podstawie zgromadzonego kapitału początkowego (dla osób ubezpieczonych przed 1999 r.) oraz składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego jest niższa niż obowiązujące minimum, budżet państwa finansuje różnicę. Warunkiem skorzystania z tego mechanizmu jest osiągnięcie w przypadku:

• mężczyzn: wieku 65 lat oraz co najmniej 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych,
• kobiet: wieku 60 lat oraz co najmniej 20 lat ww. okresów.

Okresy nieskładkowe mogą być uwzględnione jedynie w zakresie nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych.

Za okres składkowy uznaje się również okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, pod warunkiem opłacania składek emerytalno-rentowych. Należy jednak zwrócić uwagę, że:

• okres korzystania z ulgi na start, w którym przez 6 miesięcy nie opłaca się składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie jest uznawany za okres prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów emerytalnych i tym samym nie wlicza się do okresu składko wego;
• okres opłacania tzw. preferencyjnych składek (zgodnie z art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), tj. składek od podstawy wymiaru wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia, jest zaliczany do okresu składkowego wyłącznie w takim procencie, w jakim ta podstawa pozostaje do kwoty minimalnego wynagrodzenia – czyli zazwyczaj w 30 proc.

Zgodnie z art. 87 ust. 3 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu prawa do emerytury minimalnej okresy, w których składki były opłacane od podstawy niższej niż minimalne wynagrodzenie, uwzględnia się proporcjonalnie do wysokości tej podstawy.

Uwaga! Korzystanie z ulgi na start i preferencyjnych składek nie wyklucza prawa do minimalnej emerytury, ale może znacząco utrudnić spełnienie wymaganego warunku stażowego. Okres ulgi na start nie jest liczony do stażu w ogóle, a okres preferencyjnych składek – tylko w części.

Co musi zrobić pracodawca, którego pracownik zgłasza wypadek w drodze do pracy pierwszego dnia zatrudnienia

Pracodawca powinien przeprowadzić postępowanie powypadkowe oraz ewentualnie wypłacić świadczenia chorobowe.

Pracodawca ma obowiązek ustalić, czy w opisywanej sytuacji doszło do wypadku w drodze do pracy. Zgodnie z art. 57b ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za wypadek w drodze do pracy (lub z pracy) uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do/z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności będącej tytułem do ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana, lub też została przerwana w sposób życiowo uzasadniony i w granicach niezbędnych potrzeb. Uznanie może również dotyczyć drogi najdogodniejszej ze względów komunikacyjnych.

Za drogę do pracy uznaje się również drogę do/z miejsca:

• innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
• zwykłego wykonywania zadań zawodowych lub społecznych,
• spożywania posiłków,
• odbywania nauki lub studiów.

Obowiązek formalnego rozpoznania zdarzenia wynika z rozporządzenia w sprawie zasad i trybu uznawania zdarzeń za wypadek w drodze do pracy lub z pracy. Zgodnie z tymi przepisami, okoliczności i przyczyny zdarzenia ustala się w karcie wypadku sporządzanej na urzędowym wzorze.

Karta wypadku powinna zostać sporządzona nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje poszkodowany lub członek jego rodziny, a drugi przechowuje się w dokumentacji powypadkowej.

Uznanie zdarzenia za wypadek w drodze do pracy następuje na podstawie:

• oświadczenia poszkodowanego, członka jego rodziny lub świadków co do czasu, miejsca i okoliczności zdarzenia;
• informacji i dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy;
• ustaleń sporządzającego kartę wypadku.

Uwaga! Jeżeli zdarzenie zostanie uznane za wypadek w drodze do pracy, to zgodnie z art. 4 ust. 3 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: u.ś.p.), pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego – bez konieczności spełnienia standardowego 30-dniowego okresu wyczekiwania (art. 4 ust. 1 pkt 1 u.ś.p.).

W wypadku niezdolności do pracy spowodowanej takim wypadkiem pracownik ma prawo do otrzymania zarówno wynagrodzenia chorobowego, jak i zasiłku chorobowego z tego tytułu w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru.

Gdyby pracodawca nie uznał jednak zdarzenia za wypadek w drodze do pracy, musiałby dodatkowo zbadać, czy pracownik spełnia inne warunki do wypłaty świadczeń chorobowych przed upływem 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu u obecnego pracodawcy. ©℗