Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie przysługujące w przypadku śmierci osoby. Świadczenie to ma na celu, choćby częściowe zrekompensowanie kosztów poniesionych w związku z organizacją pochówku.

Wysokość zasiłku pogrzebowego w 2025 r.

Obecnie zasiłek pogrzebowy wynosi 4000 zł. Przysługuje rodzinie zmarłego, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu. Kwota ta jest niezmienna od 2011 r.

W razie pokrycia kosztów pogrzebu przez pracodawcę, dom pomocy społecznej, gminę, parafię, zasiłek przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, nie wyższej jednak niż 4000 zł. Zasada ta ma także zastosowanie w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez inną osobę niż członek rodziny.

Podwyżka zasiłku pogrzebowego i mechanizm waloryzacji od 1 marca

Od 1 stycznia 2026 r. zasiłek pogrzebowy będzie wynosił 7000 zł. Kwota ta będzie podlegała waloryzacji od 1 marca, jeżeli wskaźnik waloryzacji będzie wyższy niż 105. Z kolei wskaźnikiem waloryzacji będzie średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym, ogłoszony przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Waloryzacja będzie polegała na pomnożeniu kwoty zasiłku pogrzebowego przez wskaźnik waloryzacji zasiłku pogrzebowego podzielony przez 100, a ustalona w ten sposób wysokość zasiłku pogrzebowego będzie zaokrąglana do pełnych złotych w górę. Nowa (zwaloryzowana) kwota zasiłku pogrzebowego będzie ogłaszana przez Prezesa ZUS co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji.

Zasiłek pogrzebowy będzie przysługiwał w wysokości obowiązującej w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione.

Co istotne, do kwoty 7000 zł podwyższony zostanie też zasiłek pogrzebowy należny żołnierzom i funkcjonariuszom na podstawie ustaw dotyczących tych służb mundurowych.

Nowelizacja ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Ważne

30 maja 2025 roku prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podwyżka zasiłku pogrzebowego do 7000 zł wejdzie w życie 1 stycznia 2026 roku i będzie dotyczyła osób, których śmierć nastąpiła nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie nowelizacji.

Według danych resortu pracy w 2026 r. na podwyższenie zasiłku pogrzebowego zostanie przeznaczone 1,2 mld zł.

Komu przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Osoby uprawnione do zasiłku:

  • członkowie rodziny zmarłego (np. małżonek, dzieci, wnuki, rodzice),
  • osoby niespokrewnione, które pokryły koszty pogrzebu (np. sąsiedzi, znajomi),
  • instytucje (pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, parafia).

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie uprawnionej w razie śmierci:

  • ubezpieczonego - osoba podlegająca ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (również jeśli zmarł po ustaniu ubezpieczenia, jeżeli śmierć nastąpiła w okresie pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego)
  • osoby pobierającej emeryturę lub rentę;
  • osoby, która w dniu śmierci nie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty, lecz spełniała warunki do jej uzyskania i pobierania;
  • członka rodziny.

Członkami rodziny, którym przysługuje zasiłek pogrzebowy są:

  • małżonek (wdowa i wdowiec), także będący w orzeczonej przez sąd separacji;
  • rodzice, ojczym, macocha oraz osoby przysposabiające;
  • dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione i dzieci umieszczone w rodzinie zastępczej;
  • przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności inne dzieci niż w/w;
  • rodzeństwo;
  • dziadkowie;
  • wnuki;
  • osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu. W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę, zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.

Uproszczenia w ubieganiu się o zasiłek pogrzebowy

Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przygotowanym przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki społecznej, który zakłada wprowadzenie uproszczeń w uzyskaniu zasiłku pogrzebowego.

Zgodnie z projektem nowelizacji, ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego i jego wysokości nie będzie wymagało wydania decyzji przez ZUS, jeśli koszty pogrzebu poniosła jedna osoba i jest to członek rodziny zmarłego. Natomiast jeżeli koszty pogrzebu poniosła osoba obca dla zmarłego lub inny podmiot, np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, kościół lub związek wyznaniowy albo zasiłek pogrzebowy przysługuje proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu (a nie w kwocie zryczałtowanej), wówczas wydanie decyzji przez ZUS będzie konieczne.

Zmiany mają objąć również kwestię terminu na wypłatę zasiłku pogrzebowego. Obecnie termin ten wynosi 30 dni. W projekcie ustawy zaproponowano wprowadzenie zasady gwarantującej wydanie decyzji w sprawie prawa do zasiłku pogrzebowego w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Jeżeli w wyniku decyzji zostanie ustalone prawo do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokość, ZUS wypłaci zasiłek również w ciągu 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Ponadto 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności będzie miał ZUS na wypłatę pieniędzy jednej osobie - członkowi rodziny - bez konieczności wydawania decyzji.

Obecnie przepisy ustawy emerytalnej nie określają, czy zakład pogrzebowy może pośredniczyć w składaniu do ZUS wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego w imieniu osoby, która płaci za pogrzeb. Jak wskazuje projektodawca, ZUS robi to „zwyczajowo” – pozwala, by zakład pogrzebowy składał wniosek, ale tylko jeśli za pogrzeb zapłacił członek rodziny. Stąd też, potrzeba regulacji w tym zakresie, zgodnie z którą wniosek w sprawie przyznania zasiłku pogrzebowego będzie mógł zostać złożony bezpośrednio do organu rentowego lub za pośrednictwem zakładu pogrzebowego.

Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.