Urlop macierzyński przysługuje matce dziecka, ale istnieje możliwość jego przekazania ojcu po spełnieniu określonych warunków. Oprócz standardowego urlopu macierzyńskiego, od 2025 roku wprowadzono nowe regulacje dotyczące uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Ile czasu na urlop macierzyński?
Czas trwania urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Zgodnie z przepisami:
- 20 tygodni – w przypadku narodzin jednego dziecka,
- 31 tygodni – w przypadku narodzin dwojga dzieci,
- 33 tygodnie – w przypadku narodzin trojga dzieci,
- 35 tygodni – w przypadku narodzin czworga dzieci,
- 37 tygodni – w przypadku narodzin pięciorga i więcej dzieci.
Pracownica może wykorzystać maksymalnie 6 tygodni urlopu przed planowanym porodem, o ile złoży odpowiedni wniosek i przedstawi zaświadczenie lekarskie wskazujące datę porodu.
Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego. Zasady i terminy
Matka dziecka może zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka lub innego członka rodziny, ale dopiero po wykorzystaniu przez nią co najmniej 14 tygodni urlopu. W sytuacji, gdy matka nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, może to nastąpić po 8 tygodniach. Oczywiście, po rezygnacji z urlopu, obowiązek opieki nad dzieckiem przejmuje ojciec lub inny najbliższy członek rodziny, który w celu sprawowania tej opieki musi przerwać działalność zarobkową.
Aby zrezygnować z urlopu macierzyńskiego, pracownica musi złożyć odpowiedni wniosek najpóźniej 7 dni przed powrotem do pracy. Wówczas ojciec dziecka lub inny członek rodziny składa wniosek o urlop na co najmniej 14 dni przed jego rozpoczęciem.
Uzupełniający urlop macierzyński- komu przysługuje?
Od 2025 roku pracownicy, którzy urodzili dziecko przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z niską wagą urodzeniową, będą mogli skorzystać z tzw. uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Będzie on przyznawany za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do 15. tygodnia po porodzie w przypadku wcześniaków lub do 8. tygodnia w przypadku dzieci urodzonych po 28. tygodniu ciąży. Przepisy te obejmują również rodziców adopcyjnych, którzy przyjmują dziecko do swojej rodziny.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka, wymiar uzupełniającego urlopu będzie obliczany na podstawie dziecka o najniższej wadze urodzeniowej oraz najdłuższym czasie pobytu w szpitalu. Okresy hospitalizacji będą sumowane, a niepełny tydzień będzie zaokrąglany w górę.
Jak wnioskować o urlop macierzyński?
Wniosek o uzupełniający urlop macierzyński należy składać w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego. Do wniosku trzeba załączyć zaświadczenie szpitala potwierdzające pobyt dziecka w szpitalu oraz inne wymagane dokumenty, w tym oświadczenie drugiego rodzica o rezygnacji z urlopu.
Jeżeli wniosek składany jest przez rodzica adopcyjnego, wymagane będą dodatkowe dokumenty, takie jak potwierdzenie przyjęcia dziecka na wychowanie lub dokumenty sądowe związane z adopcją.
Kiedy można składać wnioski?
Uzupełniający urlop macierzyński będzie przyznawany na wniosek składany najpóźniej w ostatni dzień urlopu macierzyńskiego. Wnioskodawcy muszą dołączyć odpowiednie zaświadczenia oraz oświadczenia wskazujące, że drugi rodzic lub inny członek rodziny nie skorzysta z tego urlopu.
Udogodnienie dla rodziców
Zmiany w przepisach dotyczących urlopu macierzyńskiego wprowadzają ważne udogodnienia dla rodziców, zwłaszcza tych, którzy doświadczyli trudności związanych z wcześniejszym porodem lub problemami zdrowotnymi dziecka. Nowe regulacje umożliwiają elastyczniejsze zarządzanie urlopami rodzicielskimi, a także zwiększają wsparcie dla rodzin w różnych sytuacjach życiowych. Warto znać te zmiany, by móc w pełni skorzystać z przysługujących uprawnień.