Projekt ustawy o bonie senioralnym jest już gotowy. Teraz czas na konsultacje. – Do połowy grudnia odwiedzę każdy region, odbędą się 32 spotkania w całej Polsce – zapowiedziała ministra Okła-Drewnowicz. Świadczenie jest kierowane do opiekunów emerytów, którzy ukończyli 75 lat. Można otrzymać nawet 2150 zł.
- Do kogo kierowany jest bon senioralny?
- Cel i warunki bonu senioralnego
- Jakie usługi wsparcia mogą być realizowane w ramach bonu?
- Kto może wykonywać usługi wsparcia w ramach bonu senioralnego?
- Na jaki okres będzie przyznawany bon senioralny?
W poniedziałek ministra do spraw polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz skierowała do konsultacji publicznych projekt ustawy o bonie senioralnym.
Do kogo kierowany jest bon senioralny?
Bon senioralny to usługi wsparcia dla rodzin aktywnych zawodowo w opiece nad seniorami, którzy ukończyli 75 lat.
– Bon senioralny ma pozwolić, aby Polacy nie stawali przed dramatycznym dylematem życiowym i wyborem pomiędzy opieką nad seniorem czy pracą zawodową. Konieczność łączenia pracy zawodowej i opieki nad seniorem, niejednokrotnie zmusza osoby do rezygnacji z pracy – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Maksymalna wartość bonu wyniesie 2150 zł. Z usług opiekuńczych będą mogły korzystać osoby, które ukończyły 75 lat i mają "niezaspokojone potrzeby w zakresie podstawowych czynności życia codziennego, których rodzina ze względu na aktywność zawodową nie może zapewnić". Osobą uprawnioną do złożenia wniosku o przyznanie bonu senioralnego na rzecz seniora jest zstępny, czyli jego dzieci lub wnuki.
Projektodawca zakłada, że maksymalna wartość bonu senioralnego przełoży się na maksymalnie 50 godzin usług wsparcia świadczonych w ramach bonu senioralnego.
Cel i warunki bonu senioralnego
Jako cel projektu politycy podają stworzenie narzędzia, dzięki któremu rodzina aktywna zawodowo otrzyma wsparcie w opiece nad wstępnym seniorem. Warunkami są ukończenie przez niego 75 lat oraz przyznanie takiej emerytury lub renty, której średnia miesięczna wysokość z uwzględnieniem dodatku pielęgnacyjnego nie przekracza następujących kwot:
- 3500 zł brutto w 2026 r.,
- 4000 zł brutto w 2027 r.,
- 4500 zł brutto w 2028 r.
- od 2029 r. - 5000 zł brutto.
Ponadto senior będzie miał zidentyfikowany poziom niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego (będzie wymagał pomocy np. w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, robieniu zakupów, dostarczaniu niezbędnych produktów, zakupie leków, zapewnieniu kontaktów z otoczeniem).
Kolejnym kryterium otrzymania bonu są dochody zstępnych. O bon będą mogły ubiegać się osoby, które osiągają przychód w przedziale do dwukrotności minimalnego wynagrodzenia (gospodarstwo 1-osobowe) lub trzykrotności minimalnego wynagrodzenia (w przypadku gospodarstw wieloosobowych).
Jakie usługi wsparcia mogą być realizowane w ramach bonu?
Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, świadczone w ramach bonu senioralnego usługi mają na celu wsparcie i pomoc seniorowi w codziennym funkcjonowaniu w swoim środowisku i nie są świadczeniami zdrowotnymi. Bon senioralny jest realizowany w miejscu zamieszkania seniora.
Usługi wsparcia realizowane w ramach bonu mogą obejmować:
- zaspokojenie podstawowych codziennych potrzeb życiowych lub
- pomoc w uzyskaniu dostępu do świadczeń zdrowotnych, lub
- podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, lub
- zapewnienie kontaktów z otoczeniem.
Według informacji podanych w uzasadnieniu projektu poszczególne usługi mieszczące się w czterech obszarach są przyznawane w zależności od zidentyfikowanego poziomu niezaspokojonych potrzeb seniora w zakresie podstawowych czynności życia codziennego.
Oceny dokonuje się na podstawie skali niezaspokojonych potrzeb w zakresie podstawowych czynności życia codziennego. Skala obejmuje 4 poziomy i w zależności od przyznanej liczby punktów senior może otrzymać usługi wsparcia realizowane w następującym wymiarze:
od 11 do 20 punktów – senior zyska do 12 godzin usług wsparcia miesięcznie
od 21 do 35 punktów – senior zyska od 13 do 24 godzin usług wsparcia miesięcznie
od 36 do 50 punktów – senior zyska od 25 do 36 godzin usług wsparcia miesięcznie
od 51 do 60 punktów – senior zyska od 37 do 50 godzin usług wsparcia miesięcznie
Przykład
Jeśli senior otrzyma 24 punkty, gmina może przyznać mu miesięcznie od 13 do 24 godzin usług wsparcia w ramach bonu senioralnego.
Kto może wykonywać usługi wsparcia w ramach bonu senioralnego?
Ustawa zakłada, że osoba, która wykonuje usługi wsparcia w ramach bonu senioralnego:
- jest pełnoletnia;
- posiada wykształcenie co najmniej średnie, średnie branżowe, zasadnicze branżowe lub zasadnicze zawodowe;
- nie jest członkiem rodziny seniora;
- nie jest oddzielnie zamieszkującym małżonkiem, wstępnym ani zstępnym seniora;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości, przeciwko rodzinie i opiece, przeciwko czci i nietykalności cielesnej, przeciwko wolności seksualnej i obyczajności lub przeciwko mieniu na podstawie ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2024 r. poz. 17, z późn. zm.);
- ukończyła szkolenie przygotowujące do pracy z osobami z niezaspokojonymi potrzebami w zakresie podstawowych czynności życia codziennego, w tym ukończyła szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
Szkolenie przygotowujące do pracy z osobami z niezaspokojonymi potrzebami w zakresie podstawowych czynności życia codziennego powinno obejmować minimum 30 godzin zajęć. W projekcie ustawy wskazano podstawowe zagadnienia, które powinny wchodzić w zakres szkolenia:
- organizacja opieki nad seniorem,
- podstawy metodyki pracy opiekuńczej,
- podstawy psychologii i socjologii w opiece nad seniorem
- praktyczne aspekty wykonywania czynności opiekuńczych oraz związanych z aktywizacją społeczną.
Szkolenie musi również obejmować problematykę z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Podmiot realizujący szkolenie wystawia jego uczestnikowi dokument, który potwierdza odbycie szkolenia. W dokumencie podmiot prowadzący szkolenie wskazuje zakres tematyczny szkolenia.
W Ocenie Skutków Regulacji oszacowano, że pomoc w formie bonu może otrzymać 288,9 tys. osób, co będzie wymagało zatrudnienia ok. 47 tys. osób do świadczenia usług.
Na jaki okres będzie przyznawany bon senioralny?
Bon senioralny będzie przyznawany w formie decyzji wydawanej na 12 miesięcy. Po tym okresie następuje ponowna weryfikacja prawa do usług.
Kiedy bon wejdzie w życie?
Bon senioralny ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r.