Po śmierci osoby pobierającej rentę wypadkową rodzina nie zawsze otrzyma jednorazowe odszkodowanie

ZUS odmówił mi jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci małżonka spowodowanej chorobą zawodową. Zdaniem organu mąż chorobę zawodową miał stwierdzoną ponad 10 lat temu, a zgon nastąpił z powodu innych chorób. Zdaniem ZUS to, że mąż pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową, nie ma znaczenia. Czy warto złożyć odwołanie?

Z art. 13 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wynika, że członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.

Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:

• małżonek;
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
• rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.

W opisywanej sprawie kwestią sporną pozostaje to, co było bezpośrednią przyczyną śmierci rencisty. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 25 czerwca 2024 r., sygn. akt IX U 473/21. W sprawie tej sąd rozpatrywał odwołanie małżonki zmarłego ubezpieczonego od decyzji ZUS w sprawie odmowy prawa do jednorazowego odszkodowania dla niej w związku z chorobą zawodową zmarłego małżonka. Sąd ustalił, że zmarły miał chorobę zawodową, co zostało stwierdzone stosowną decyzją. Jednocześnie jednak sąd powołał biegłego, który miał ustalić zależność pomiędzy wspomnianą chorobą zawodową a śmiercią ubezpieczonego. Biegły nie znalazł związku między chorobą zawodową rozpoznaną kilkanaście lat temu (choroba płuc) a zgonem ubezpieczonego. W toku postępowania ustalono, że zmarły cierpiał na różne dolegliwości, w tym m.in. otyłość, cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. Biegły uznał, że zgon był spowodowany innymi czynnikami niż choroba zawodowa nabyta wiele lat wcześniej. Sąd, biorąc pod uwagę opinię biegłego, także uznał, że brak jest podstaw, aby przyjąć, że stwierdzona choroba zawodowa miała związek ze śmiercią. Tym samym brak podstaw do przyjęcia, że zostały spełnione przesłanki do otrzymania przez wnioskodawczynię jednorazowego odszkodowania.

Podobnie zatem w opisywanym przypadku o związku śmierci rencisty z chorobą zawodową nie przesądza to, że wcześniej została wydana decyzja o istnieniu tej choroby, ani to, że ZUS przyznał w związku z tym rentę z tytułu niezdolności do pracy. Można zatem złożyć odwołanie i wystąpić o powołanie biegłego, który określi przyczyny zgonu. Należy jednak liczyć się z tym, że opinia biegłego będzie zgodna ze stanowiskiem ZUS, co spowoduje oddalenie odwołania. ©℗