Na najbliższym wtorkowym posiedzeniu rząd Donalda Tuska rozważy wprowadzenie dodatkowej waloryzacji rent i emerytur. Proponowane zmiany mają zadziałać automatycznie w sytuacji, gdy inflacja w pierwszym półroczu przekroczy 5 proc. Kiedy szansa na podwójne podwyżki?
Dodatkowa waloryzacja rent i emerytur. Rząd zajmie się projektem ustawy
Jak przypomina Wprost, w grudniowym expose Donald Tusk zapowiedział wprowadzenie dodatkowej waloryzacji świadczeń dla emerytów i rencistów. Obecnie waloryzacja odbywa się raz do roku – w marcu. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który wkrótce będzie omawiany przez rząd.
Dlaczego potrzebna jest druga waloryzacja?
Ministerstwo podkreśla, że przy obecnym systemie, jedna waloryzacja roczna jest niewystarczająca w sytuacji wysokiej inflacji. Emeryci i renciści, szczególnie ci z niskimi świadczeniami, odczuwają gwałtowny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych, co powoduje, że ich świadczenia tracą realną wartość. „Często nie wystarczają one na pokrycie podstawowych potrzeb” – wskazuje ministerstwo w ocenie skutków regulacji.
Wprost przypomina, że zgodnie z proponowanym rozwiązaniem, waloryzacja odbywałaby się dwa razy w roku, jeśli inflacja w pierwszym półroczu przekroczy 5 proc. W przeciwnym razie, obowiązywałyby dotychczasowe zasady rocznej waloryzacji. Dodatkowa waloryzacja miałaby być przeprowadzana według tego samego mechanizmu co waloryzacja roczna – poprzez pomnożenie kwoty świadczenia przez wskaźnik waloryzacji, obowiązujący na dzień 31 sierpnia danego roku.
Co ważne, nowe przepisy zakładają, że dodatkowa waloryzacja nie będzie mogła obniżyć świadczenia, nawet jeśli wskaźnik waloryzacji byłby niski.
Kiedy nowe zasady wejdą w życie?
Zgodnie z planem, nowelizacja ustawy miałaby wejść w życie 1 stycznia 2025 roku. Oznacza to, że najwcześniej podwójna waloryzacja mogłaby zostać przeprowadzona w 2026 roku, w przypadku przekroczenia inflacji progowego poziomu 5 proc.
Mechanizm podobny do podwójnej podwyżki płacy minimalnej
Proponowany mechanizm podwójnej waloryzacji jest zbliżony do zasady, na podstawie której wprowadzono podwójne podnoszenie płacy minimalnej. Podobnie jak w przypadku minimalnego wynagrodzenia, waloryzacja emerytur i rent będzie miała charakter automatyczny, jeśli inflacja konsumencka przekroczy 5 proc. W ostatnich latach dwie podwyżki płacy minimalnej miały miejsce w 2023 i 2024 roku, choć na razie nie wiadomo, czy taka sytuacja powtórzy się w kolejnych latach.
Podwójne podwyżki płac minimalnych wywołały mieszane reakcje. Pracodawcy narzekają, że rosnące koszty związane z płacami prowadzą do wzrostu oczekiwań wynagrodzeń także wśród pracowników, którzy zarabiają więcej niż minimalna krajowa. To powoduje presję płacową i zwiększa koszty zatrudnienia, co jest krytykowane przez zrzeszenia przedsiębiorców.