Podstawa wymiaru zasiłku za urlop rodzicielski dla ojca dziecka (prawie) zawsze wynosi 70 proc.

Naszemu pracownikowi urodziło się dziecko. Chciałby skorzystać z urlopu rodzicielskiego, podczas gdy jego żona będzie otrzymywać zasiłek macierzyński. W jakiej wysokości zasiłek powinniśmy mu wypłacić? Czy trzeba wystąpić do pracodawcy matki dziecka, aby potwierdził, czy złożyła tzw. długi wniosek zasiłkowy? A może wystarczy oświadczenie pracownika?

Uprawnienia do urlopu rodzicielskiego określa art. 1821a kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z jego par. 1 pracownicy – rodzice dziecka – mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze do 41 tygodni ‒ w przypadku urodzenia się jednego dziecka, lub 43 tygodni, gdy dzieci urodziło się więcej. Dłuższy wymiar urlopu przysługuje rodzicom dziecka mającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, dla których wymiar tego urlopu wynosi odpowiednio 65 i 67 tygodni.

Urlop rodzicielski w określonym wyżej wymiarze przysługuje łącznie obojgu pracownikom, ale każdemu z nich przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu. Prawa tego nie można przenieść na drugiego z rodziców. W praktyce oznacza to, że jedno z rodziców nie może wykorzystać więcej niż 32 tygodnie tego urlopu (odpowiednio 34 oraz 56 i 58 tygodni). A co szczególnie ważne w kontekście opisywanego przypadku, z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka.

Korzystanie z urlopu rodzicielskiego oznacza nabycie przez pracownika prawa do zasiłku macierzyńskiego. Jak wynika z art. 31 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa), zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. W opisywanym przypadku znaczenie będzie miał także art. 31 ust. 3 ustawy zasiłkowej, który stanowi, że w przypadku wniosku, o którym mowa w art. 30a, miesięczny zasiłek macierzyński za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego wynosi 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wspomniany art. 30a ust. 1 ustawy zasiłkowej stanowi z kolei, że ubezpieczona matka dziecka (a więc także – pracownica) nie później niż 21 dni po porodzie może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Taki wniosek nazywany jest potocznie „długim wnioskiem zasiłkowym”. Wniosek nie może dotyczyć 9 tygodni rodzicielskiego, który w takiej sytuacji może przysługiwać jedynie ojcu dziecka.

Jak wynika zaś z art. 30a ust. 3 ustawy zasiłkowej, w przypadku złożenia takiego wniosku matka dziecka może dzielić z ojcem dziecka korzystanie z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego albo jego części, z wyłączeniem okresu oczywiście 9 tygodni.

Ustawa zasiłkowa przyznaje zatem prawo do zasiłku za urlop rodzicielski ojca w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru niezależnie od tego, czy matka dziecka złożyła długi wniosek zasiłkowy, czy nie. Pracodawca (płatnik zasiłku) ojca dziecka nie musi więc potwierdzać, czy taki wniosek został złożony.

Warto jedynie na marginesie wspomnieć, że ojciec mógłby mieć prawo do zasiłku w wysokości 81,5 proc. podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego, gdyby matka, mimo złożenia długiego wniosku zasiłkowego, nie wykorzystała 32 tygodni tego urlopu. Wówczas ojciec dziecka może „przejąć” pobieranie zasiłku w wysokości 81,5 proc. podstawy wymiaru. ©℗