Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Czy 800 plus przysługuje obywatelom Ukrainy?
Obywatelom Ukrainy, którzy przybyli z tego państwa do Polski po 23 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi i uzyskali legalny pobyt w naszym kraju przysługuje świadczenie wychowawcze 800 plus. Czas obowiązywania tego wsparcia określa dokładnie Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Art. 2 ust. 1 tego aktu wskazywał, że "jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 4 marca 2024 r. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w zdaniu pierwszym, w okresie dotyczącym matki". Podpisana przez Prezydenta nowelizacja powyższej ustawy, która weszła w życie 22 lutego 2024 r., przedłuża czas legalności pobytu ukraińskich uchodźców wojennych do 30 czerwca 2024 r. Jest to równoznaczne z wydłużeniem okresu wsparcia, także w zakresie świadczenia 800 plus.
800 plus dla Ukraińców a prawo międzynarodowe
Prezydencki podpis i nowelizacja wspomnianej wyżej ustawy nie zamyka jednak dyskusji na temat tego, czy przebywający na terenie Polski obywatele Ukrainy powinni być uprawnieni do świadczenia 800 plus. Dr Patryk Kuzior, adiunkt w Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej zwraca na pewien istotny aspekt tej sprawy.
–Państwo może w tym zakresie względnie dowolnie kształtować swoją politykę. Użyłem słowa "względnie", gdyż trzeba pamiętać, że Polska zobowiązana jest przestrzegać wiążącego ją prawa międzynarodowego a podpisane przez Polskę umowy międzynarodowe przewidują w zakresie zabezpieczenia społecznego zrównanie sytuacji niektórych cudzoziemców w sytuacją naszych obywateli. Znalazło to zresztą wyraz w obowiązującej ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, gdzie w katalogu osób uprawnionych znalazły się całe grupy cudzoziemców, którym także przysługuje prawo do świadczenia wychowawczego – wyjaśnia w rozmowie z serwisem gazetaprawna.pl dr Patryk Kuzior.
Jaka jest skala wsparcia obywateli Ukrainy świadczeniem 800 plus?
Z przekazanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej danych wynika, że świadczenie wychowawcze 500 plus, które od 1 stycznia 2024 r. zostało zastąpione świadczeniem 800 plus, otrzymuje ponad 200 tys. dzieci obywateli Ukrainy. Resort wyliczył, że tylko w grudniu 2023 r. otrzymywało je 209,7 tys. beneficjentów.
Ekspert: "Długoterminową polityką nie powinny rządzić emocje"
Prowadzony w przestrzeni publicznej dyskurs dotyczący socjalnego wsparcia dla obywateli ukraińskich przebywających na terenie Polski, a szczególnie ten rozgorzały wokół świadczenia wychowawczego 800 plus, wskazuje, zdaniem eksperta, na "pewne zmęczenie społeczeństwa wojną na Ukrainie".
– Przyznawanie świadczeń socjalnych cudzoziemcom jest ważnym elementem polityki imigracyjnej, stąd też we wspomnianym katalogu uprawnionych są też cudzoziemcy przebywający na terenie RP na podstawie wydanych z różnych przyczyn pozwoleń czasowych. Badania opinii publicznej zdają się wskazywać pewne zmęczenie społeczeństwa wojną na Ukrainie, w ciągu blisko dwóch lat od inwazji rosyjskiej na Ukrainę początkowy entuzjazm wobec uchodźców zmalał, ale długoterminową polityką nie powinny rządzić emocje. Przyznawania świadczeń socjalnych uchodźcom z Ukrainy w mojej ocenie nie można postrzegać tylko przez pryzmat kosztów ponoszonych przez budżet na wypłaty, trzeba traktować je także jako narzędzie polityki migracyjnej, która w obliczu problemów demograficznych Polski staje się nadzwyczaj ważna. W dyskusji o kształcie regulacji prawnych nigdy nie należy zapominać o ratio legis, a więc o sensie stanowienia takiego czy innego prawa i zawsze warto myśleć w dalekiej perspektywie a nie poprzez pryzmat zmieniających się nastrojów społecznych – zauważa dr Kuzior.
