Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) pozwalają na gromadzenie środków na emeryturę w tzw. II filarze. Ale czy jest sposób, by wypłacić stamtąd pieniądze, jeszcze przed przejściem na emeryturę? Jest jeden sposób. Wyjaśniamy krok po kroku, o co chodzi.
Otwarty Fundusz Emerytalny jest instytucją finansową, która zajmuje się inwestowaniem pieniędzy wpływających ze składek ubezpieczonych pracowników. Jest to rodzaj funduszu emerytalnego funkcjonującego w Polsce, który został wprowadzony w 1999 roku. Osoby pracujące, będące uczestnikami systemu emerytalnego, mogą dobrowolnie wybrać, do którego OFE chcą przekazywać część swoich składek emerytalnych.
Emerytura w OFE. Jak wygląda gromadzenie środków?
OFE inwestują te środki w różne instrumenty finansowe w celu osiągnięcia zysku, który ma zabezpieczyć emeryturę uczestników w przyszłości. Członkowie OFE posiadają jednostki rozrachunkowe zapisane na ich indywidualnych rachunkach, których wartość jest wyceniana każdego dnia roboczego w oparciu o aktualną wartość rynkową aktywów OFE i sumę jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunkach prowadzonych przez dany OFE.
Obecnie na kontach OFE znajduje się przeszło 168 mld zł oszczędności przyszłych emerytów. W terminie 10 lat przed przejściem na emeryturę, środki z OFE są stopniowo przekazywane na specjalne subkonto w ZUS-ie, gdzie zasilają kapitał przeznaczony na przyszłą emeryturę świadczeniobiorcy.
Środków nie można wycofać z OFE, ani z subkonta emerytalnego ZUS. Jednak
wyjątkiem jest wypłata środków spadkobiercom. Bowiem pieniądze z OFE podlegają dziedziczeniu.
Wypłata z OFE przed emeryturą. Dziedziczenie środków
Składki emerytalne, które można przekazać w spadku, obejmują tylko pewną część. Dotyczy to składek kierowanych do drugiego filaru systemu emerytalnego, czyli na indywidualne konto emerytalne w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE) i na tzw. subkonto w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Środki zgromadzone na głównym koncie w ZUS nie są dziedziczone. Natomiast pieniądze w OFE podlegają dziedziczeniu.
Krok po kroku
Wypłata środków z konta zmarłego musi być poprzedzona złożeniem stosownego wniosku do ZUS-u (jeśli zmarły przed śmiercią osiągnął wiek emerytalny lub nie przystąpił do OFE) bądź do danego funduszu, do którego należał zmarły (jeżeli nie osiągnął on wieku emerytalnego przed śmiercią). W przypadku śmierci bliskiej osoby należy poinformować fundusz o tym fakcie, dostarczając akt zgonu. OFE nie podejmuje samodzielnych działań w celu skontaktowania się ze spadkobiercą i wypłacenia zgromadzonych składek. Odbiorcy środków, czyli beneficjenci, nie muszą mieć pokrewieństwa z zmarłym. Istnieje możliwość późniejszego określenia lub zmiany osób uprawnionych do otrzymania tych środków.
Gdy członek OFE umiera, połowa zebranych składek z okresu małżeńskiego współposiadania majątku zostaje przekazana na konto w OFE lub subkonto w ZUS żyjącego małżonka. Pozostała część środków jest wypłacana zgodnie z wyborem zmarłego, ustalonym w umowie z funduszem.
Jeśli zmarły nie wskazał beneficjenta, konieczne jest rozpoczęcie procesu spadkowego w odniesieniu do tych składek, które nie trafiły do małżonka. Istnieje również opcja "wypłaty gwarantowanej", która przysługuje uprawnionemu w przypadku śmierci emeryta w ciągu pierwszych trzech lat pobierania emerytury.
OFE musi poinformować ZUS o osobach, które otrzymały podział zgromadzonych na rachunku w OFE środków oraz o ich udziale w tych środkach, w ciągu 14 dni od dokonania tego podziału.
Następnie, ZUS dokonuje podobnego podziału środków zgromadzonych na subkoncie.
Zarówno po otrzymaniu zawiadomienia o podziale środków z OFE, jak i po otrzymaniu wniosku, ZUS ma 3 miesiące na przeprowadzenie podziału.