Niemal 9 tysięcy złotych. Maksymalnie na taką łączną "emeryturę" będą mogły liczyć osoby, które utraciły swoich małżonków. Obywatelski projekt proponuje wprowadzenie renty wdowiej, jako nowego świadczenia dla wdów i wdowców.
Renta wdowia – czym jest?
Renta wdowia to świadczenie przyznawane w wielu krajach małżonkom po zmarłych osobach, które były uprawnione do emerytury lub renty, lub które spełniłyby warunki do uzyskania takiego świadczenia, gdyby żyły. Ma ona na celu wsparcie finansowe osoby pozostawionej bez środków do życia po śmierci małżonka, w trudnej sytuacji finansowej, lub opiekującej się znaczną liczbą dzieci czy wnuków.
Najczęściej, aby ubiegać się o rentę wdowią, trzeba spełnić pewne warunki. Przede wszystkim zmarły małżonek musiał być emerytem lub rencistą, lub musiał spełniać warunki do uzyskania takiego świadczenia. Ponadto małżonkowie musieli być w chwili śmierci zmarłego w związku małżeńskim. Istnieją również inne kryteria, które mogą wpływać na przyznanie renty wdowiej, takie jak wiek wdowy/wdowca czy okoliczności zgonu zmarłego.
Warto zwrócić uwagę, że renta wdowia może być świadczeniem czasowym, czyli być wypłacana przez określony czas (na przykład przez rok od daty śmierci małżonka), ale także istnieją przepisy, pozwalające zrezygnować z takiego wsparcia. Szczególnie w przypadku, kiedy inne świadczenie mogłoby być korzystniejsze. Z kolei jeśli osoba uprawniona do renty wdowiej nie podejmie pracy zarobkowej i nie będzie posiadać innych źródeł dochodu, renta ta może zostać przedłużona. W niektórych sytuacjach renta może być także przyznana na stałe. Wszystko zależy od wybranych przez dane państwo przepisów.
Renta wdowia czy renta rodzinna?
W Polsce w zasadzie działa świadczenie zwane „rentą wdowią”. Jest to tak zwana renta rodzinna. Obecnie wdowy mogą otrzymać rentę w wysokości do 85 proc. świadczenia emerytalnego zmarłego małżonka (jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba). Może na nią liczyć wdowa lub wdowiec, którzy do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej. Dodatkowe kryteria to np. wiek. W chwili śmierci małżonka trzeba mieć skończone 50 lat lub posiadać niezdolność do pracy. Do renty rodzinnej wdowcy mają też prawo, jeśli wychowują dzieci lub wnuki posiadające uprawnienia do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, a które nie ukończyły 16 lat, lub jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
Dotyczy to też osób, które sprawują pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Na rentę rodzinną może też liczyć osoba, która ukończyła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Renta wdowia jako emerytura dla wdowców — kto może otrzymać?
Tymczasem poza rentą rodzinną, pojawiły się w ostatnich latach propozycje wprowadzenia renty wdowiej, jako specjalnego świadczenia emerytalnego. Zgodnie z projektem obywatelskim o wprowadzeniu renty wdowiej, który pozytywnie zaopiniowały główne siły polityczne w tej kadencji sejmu, emeryt po śmierci współmałżonka miałby możliwość zachowania swojej emerytury, a dodatkowo powiększenia jej o 50 proc. renty po zmarłym małżonku lub możliwość pobierania renty rodzinnej po zmarłym i 50 proc. swojego świadczenia. Tym samym renta wdowia, to byłoby nic innego jak na nowo przeliczona emerytura z dodatkiem.
Renta wdowia – ile może wynieść świadczenie?
Nowa emerytura dla wdowy lub wdowca w postaci renty wdowiej wydaje się być atrakcyjnym rozwiązaniem, w projekcie są jednak ograniczenia kwotowe. Renta wdowia bowiem nie może być ona wyższa od trzykrotności przeciętnej emerytury. To znaczy ile? Według danych ZUS przeciętna emerytura wypłacona w marcu 2023 roku wyniosła 3 482,63 zł brutto, czyli ok. 2910 zł na rękę. Oznaczałoby to, że maksymalna wypłacana renta wdowia nie mogłaby być wyższa niż 8730 złotych netto.
Renat wdowia – od kiedy? - projekt już w Sejmie
Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej został złożony do Sejmu jeszcze w maju 2023 roku. W kampanii wyborczej pomysł renty wdowiej popierały zarówno Koalicja Obywatelska jak i Nowa Lewica. Swoje pomysły na wsparcie wdów i wdowców miało także Prawo i Sprawiedliwość. Wydaje się więc niemal pewnie, że nowy Sejm szybko poradzi sobie z tym projektem i zostanie on wprowadzony nie później niż w pierwszym kwartale 2024 roku.
