Śmierć ojca, matki czy małżonka dla wielu rodzin oznacza także utratę środków do życia. Celem instytucji renty rodzinnej jest zabezpieczenie bytu finansowego bliskich zmarłego. Ile wynosi takie świadczenie i kto może się o nie ubiegać?

Ten rodzaj świadczenia został uregulowany w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl przepisów ustawy to świadczenie, które przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Przy ocenie prawa do renty, ustawodawca przyjmuje, że osoba zmarła była całkowicie niedolna do pracy. Jeśli uprawnieni członkowie rodziny w chwili śmierci pobierali zasiłek przedemerytalny lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, także mogą starać się o otrzymanie renty rodzinnej.

Komu przysługuje prawo do renty rodzinnej?

Według ustawy, rentę rodzinną po zmarłym bliskim mogą pobierać dzieci własne, przysposobione a także dzieci drugiego małżonka oraz rodzeństwo. Wnuki, przyjęte na wychowanie i utrzymanie, które jednocześnie nie ukończyły 18 lat, także mają prawo do renty rodzinnej. Prawem do renty rodzinnej nie są objęte dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka. Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej gdy nie ukończyły 16 lat lub nie ukończyły nauki szkolnej nie przekroczywszy 25 roku życia. Jednak gdy dziecko ukończyło 15 lat będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, praco do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Osobom niezdolnym do pracy oraz samodzielnej egzystencji, bez względu na ich wiek, także przysługuje ten rodzaj świadczenia.

O rentę rodzinna może ubiegać się też wdowiec lub wdowa po zmarłym oraz rodzice.

Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające. Wdowa ma prawo do tego świadczenia jeśli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat, była niezdolna do pracy lub wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania dzieci uprawnionych do renty. Jeśli małżonkowie nie pozostawali we wspólnocie małżeństwie, strony maja prawo do renty tylko wtedy, gdy w dniu śmierci żony/ męża prawo alimentacyjne będące konsekwencją ugody sądowej było obowiązujące.

Kiedy prawo do renty rodzinnej przysługuje rodzicom? Przesłanką do wydania decyzji o przyznaniu tego świadczenia jest fakt, że ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do utrzymania zmarłego. Ponadto muszą spełniać także warunki, jakie ustawodawca stawia przed wdową lub wdowcem ubiegającym się o rentę (tj. odpowiedni wiek, warunki związane z niezdolnością do pracy czy wychowaniem dzieci).

Studentowi pobierającemu rentę rodzinną nie opłaca się stosunek pracy
Studentowi pobierającemu rentę rodzinną nie opłaca się stosunek pracy

Zobacz również

Wysokość renty rodzinnej

Wysokość renty rodzinnej zależna jest od liczby osób uprawnionych do tego świadczenia w obrębie rodziny. W przypadku jednej osoby jest to 85 proc. świadczenia, jakie pobierał zmarły. W przypadku dwóch osób, wysokość renty wzrasta do 90 proc., a gdy uprawnionych do renty są trzy osoby lub więcej, jej wysokość to 95 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.

Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna. Podlega ona podziałowi na równe części między uprawnionych.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Art. 65-74