Niezrealizowane świadczenie z ZUS. Po kim można je uzyskać i kto może się o nie starać

Członkowie rodziny zmarłego, który miał prawo do emerytury, renty lub złożył wniosek w sprawie tych świadczeń do ZUS mogą starać się o środki pieniężne w ramach niezrealizowanego świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Komu przysługuje niezrealizowane świadczenie i na jakich zasadach przyznaje je ZUS.

Co to jest niezrealizowane świadczenie z ZUS

Według art. 136 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w przypadku śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku – małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego. W razie ich braku – innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.

Niezrealizowane świadczenie to świadczenie, do którego zmarła osoba była uprawniona przed śmiercią, ale go nie pobrała lub nie zostało ono jej wypłacone. Jeżeli osoba zmarła w danym miesiącu, a ZUS nie wypłacił przysługującego mu świadczenia, gdyż został poinformowany o zgonie, to niezrealizowane świadczenie za ten miesiąc organ może wypłacić członkom rodziny tej osoby na ich wniosek.

Prawo do niezrealizowanego świadczenia pieniężnych przysługuje również, przy spełnieniu określonych warunków, członkom rodziny zmarłego, który przed datą śmierci zgłosił wniosek o emeryturę lub rentę, lecz postępowanie w sprawie świadczenia nie zostało zakończone w związku ze śmiercią wnioskodawcy.

Kto może się starać o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

Prawo do niezrealizowanego świadczenia mają:

• w pierwszej kolejności – mąż, żona lub dzieci zmarłego, jeśli prowadziły z nim wspólne gospodarstwo domowe,
• w drugiej kolejności – małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego (w razie braku małżonka, dzieci, z którymi zmarła osoba prowadziła wspólne gospodarstwo domowe).
Ważne! Jeśli o wypłatę świadczenia występuje więcej niż jedna osoba, np. dwoje dzieci, dzielimy należną im kwotę na równe części.
• w trzeciej kolejności – inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub ci, na których utrzymaniu pozostawała osoba zmarła, w razie braku wymienionych wyżej małżonka i dzieci.

Do grona innych członków rodziny zalicza się m.in. rodzeństwo i rodziców, w tym ojczyma, macochę, oraz osoby przysposabiające.

Wypłata niezrealizowanego świadczenia. Jakie należy złożyć dokumenty

Do wypłaty niezrealizowanego świadczenia potrzebny jest:

• wniosek o niezrealizowane świadczenie (wniosek ENS),
• odpis aktu zgonu, chyba, że wnioskodawca złożył go wcześniej np. wraz z wnioskiem o zasiłek pogrzebowy,
• w przypadku małżonka: odpis aktu małżeństwa,
• w przypadku dzieci: odpis aktu urodzenia,
• oświadczenie lub inne dowody, które potwierdzają, że wnioskodawca prowadził wspólne gospodarstwo domowe ze zmarłym lub przyczyniał się do jego utrzymania.

Niezrealizowane świadczenie. Termin do kiedy należy złożyć dokumenty

Aby uzyskać niezrealizowane świadczenie wniosek należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwały świadczenia.

Termin. Kiedy wygasa roszczenia o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

Po 12 miesiącach roszczenia o wypłatę niezrealizowanych świadczeń wygasają, chyba że wcześniej zostanie złożony wniosek o dalsze prowadzenie postępowania w tej sprawie.

Gdzie i w jaki sposób złożyć dokumenty, by otrzymać niezrealizowane świadczenie

Wniosek i dokumenty można złożyć:

• w każdej z placówek ZUS,
• wysłać pocztą,
• wysłać elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS.

Jak i kiedy ZUS załatwi sprawę niezrealizowanego świadczenia

Decyzję w sprawie niezrealizowanego świadczenia ZUS wyda w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Podatek od niezrealizowanego świadczenia

Ze świadczenia ZUS potrąci podatek i odprowadzi do właściwego urzędu skarbowego. Po zakończeniu roku prześle informację o dochodach (PIT-11).

Kiedy nie przysługują niezrealizowane świadczenia

W sytuacji gdy członek rodziny ubiegający się o prawo do niezrealizowanego świadczenia spełnia warunki wymagane do przyznania emerytury lub renty, a osoba zmarła nie wystąpiła przed śmiercią z wnioskiem o jedno z tych świadczeń, nie ma podstaw do dochodzenia prawa do niezrealizowanego świadczenia. W takim przypadku członkowie rodziny zmarłego nie mogą, bez względu na przyczynę braku takiego wniosku, domagać się wypłacenia im świadczeń należnych uprawnionemu do dnia jego śmierci.