Sprawa dotyczyła wniosku o zapłatę jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci ubezpieczonego z powodu choroby zawodowej. Uprawnienie takie przysługuje od ZUS członkom rodziny poszkodowanego wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, również w przypadku, gdy ten był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego. Stanowi o tym art. 13 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2189; dalej: ustawa wypadkowa). Wniosek o odszkodowanie złożyły żona i córka byłego pracownika, który od 2006 r. do śmierci w 2009 r. pobierał rentę z tytułu niezdolności do pracy, jednak przyznaną na podstawie zasad ogólnych, określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.). Mężczyzna nigdy nie starał się o orzeczenie choroby zawodowej, jednak po rozpatrzeniu sprawy przez sanepid została wydana – w 2019 r., czyli prawie 10 lat po śmierci rencisty – decyzja stwierdzająca u niego chorobę zawodową. Okazało się bowiem, że jego problemy z układem oddechowym, które były jedną z przyczyn orzeczenia o niezdolności do pracy i skończyły się przedwczesną śmiercią z powodu raka płuc, miały źródło w jego pracy zawodowej. Zmarły (z zawodu ślusarz) przez ponad pięć lat pracował przy wyrobach azbestowych. Jednak mimo stwierdzenia choroby zawodowej (był nią wspomniany złośliwy nowotwór płuca) ZUS odmówił wypłaty odszkodowania, wskazując, że zmarły nie pobierał renty z ubezpieczenia wypadkowego, nie ma więc do niego zastosowania art. 13 ust. 1 ustawy wypadkowej.
Członkom rodziny zmarłego, który spełniał w chwili śmierci warunki do uzyskania renty wypadkowej, należy się także prawo do odszkodowania jednorazowego