Kto ma prawo do renty rodzinnej? Jakie warunki trzeba spełnić? Ile wynosi świadczenie? Jakie dokumenty trzeba złożyć?
Renta rodzinna. Kto jest uprawniony?
Do renty rodzinnej mają prawo członkowie rodziny osoby, która w chwili śmierci:
- miała ustalone prawo do emerytury, albo spełniała warunki do jej uzyskania,
- miała ustalone prawo do emerytury pomostowej;
- miała ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do jej uzyskania;
- pobierała zasiłek przedemerytalny;
- pobierała świadczenie przedemerytalne;
- pobierała nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Oznacza to, że uprawnionym członkom rodziny przysługuje renta rodzinna po zmarłym ubezpieczonym nawet wtedy, gdy sam zmarły nie miał uprawnień do renty, nie będąc faktycznie osobą całkowicie niezdolną do pracy (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 kwietnia 2008 r., II UK 235/07).
Renta rodzinna. Kto ma prawo doświadczenia?
Do renty rodzinnej mają prawo:
- Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:
- do ukończenia 16 lat;
- jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do zakończenia tego roku studiów);
- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
- Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
- Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
- Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
- sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
- ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Wdowa niespełniająca powyższych warunków i niemająca niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej:
- przez okres jednego roku od chwili śmierci męża;
- w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża.
Analogicznie działa to w przypadku wdowców.
- Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
- ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania;
- spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca
Renta rodzinna. Ile wynosi świadczenie?
Renta rodzinna wynosi:
dla jednej osoby uprawnionej – 85 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
dla dwóch osób uprawnionych – 90 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu;
dla trzech lub więcej osób uprawnionych – 95 proc. świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu.
Za kwotę świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, uważa się co do zasady kwotę emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (art. 72 ust. 3 wspomnianej ustawy).
Ile wynosi minimalna renta rodzinna w 2022 r.?
Od 1 marca 2022 r. w wyniku waloryzacji świadczeń minimalna renta rodzinna wynosi obecnie 1338,44 zł.
Dla porównania w zeszłym roku minimalna renta rodzinna wynosiła 1250,88 zł. Oznacza to, że świadczenie wzrosło o prawie 88 zł.
Renta rodzinna: Jakie dokumenty należy złożyć?
Listę dokumentów jakie należy złożyć, jak i konkretne formularze znajdziemy na stronie ZUS
Należy pamiętać, że będą się one różnić w zależności od tego, który członek rodziny zmarłej osoby ubiega się o rentę rodzinną. I tak dla przykładu w celu ustalenia prawa do omawianego świadczenia konieczne może być złożenie:
- dokumentu stwierdzającego datę urodzenia wnioskodawcy
- dokumentu stwierdzającego datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznana renta
- dokumentu potwierdzającego stopień pokrewieństwa (powinowactwa) z osobą zmarłą
- odpisu skróconego aktu małżeństwa, jeżeli o rentę ubiega się wdowa lub wdowiec albo małżonka – małżonek pozostający w separacji lub rozwiedziony
- zaświadczenia o stanie zdrowia dziecka albo wdowy lub wdowca, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie, jeżeli przyznanie renty uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy
- zaświadczenia o uczęszczaniu do szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 16 lat
- dokumentu potwierdzającego prawo w dniu śmierci osoby zmarłej do alimentów z jej strony, ustalonych wyrokiem lub ugoda sądowa,
- dokumentu potwierdzającego istnienie obowiązku alimentacyjnego z mocy prawa, jeżeli rozwiedziona lub pozostająca w separacji małżonka nie miała ustalonych alimentów wyrokiem lub ugodą sądową.
Renta rodzinna wypłacana może być od dnia uzyskania przez wnioskodawcę prawa do niej, jednak świadczenie zostanie przyznane najwcześniej miesiąc po złożeniu stosownego wniosku.
Renta może zostać wypłacona bezpośrednio na rachunek w banku lub z pośrednictwem poczty
