Subskrybuj nas na Youtube
Uchodźcy, którzy wyjechali lub zamierzają wyjechać z Polski na dłużej niż miesiąc, a pobierają świadczenia wychowawcze na dzieci, powinni to zgłosić ZUS. Jeśli tego nie zrobią, będą musieli oddać pieniądze wraz z odsetkami.
Osoby, których pobyt w Polsce został zalegalizowany w trybie ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. poz. 583 ze zm.; dalej: specustawa), mogą korzystać z różnych form wsparcia, w tym świadczeń na dzieci, takich jak 500+ i rodzinny kapitał opiekuńczy. Specustawa przewiduje jednak, że jeśli uchodźca opuści Polskę na więcej niż 30 dni, traci prawo do legalnego pobytu i wynikającego z tego prawa do pieniędzy na dzieci.
– Ważne, aby obywatele Ukrainy, którzy planują wyjazd, powiadomili o tym ZUS. Mogą to zrobić za pośrednictwem PUE ZUS, składając pismo na formularzu POG. Szczegółowa informacja, jak to zrobić, jest na stronie internetowej – mówi Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS.
Dodaje, że zakład ma narzędzia, aby sprawdzić, czy dana osoba opuściła Polskę. Jest to możliwe dzięki dostępowi do państwowych rejestrów, m.in. systemu informacji oświatowej i centralnego wykazu ubezpieczonych. Weryfikacja może być przeprowadzona na etapie przyznawania świadczeń i w trakcie ich otrzymywania.
– W przypadku wątpliwości dotyczących spełniania warunków do pobierania świadczeń dla rodzin, w szczególności mieszkania w Polsce, ZUS może wezwać rodzica do osobistego udzielenia wyjaśnień w placówce – tłumaczy Paweł Żebrowski.
Jeśli świadczeniobiorca odmówi lub nie zrobi tego w wyznaczonym terminie, ZUS może wstrzymać wypłatę pieniędzy na dzieci. Do tej pory wstrzymano 7,7 tys. świadczeń wychowawczych dla obywateli Ukrainy – informuje zakład. Przypomina, że jeśli doszło do nienależnie pobranej pomocy finansowej, rodzic będzie musiał pieniądze oddać z odsetkami.
O wyjeździe uchodźca powinien poinformować nie tylko wtedy, gdy wraca do Ukrainy, lecz także wtedy, gdy wyjeżdża z Polski do innego kraju UE. – W ramach współpracy pomiędzy instytucjami właściwymi do realizacji unijnych przepisów o koordynacji zabezpieczenia społecznego ZUS może pozyskać informację o pobycie obywatela Ukrainy w innym państwie w ramach prowadzonego postępowania o przyznanie przysługujących w tym kraju świadczeń. Dotyczy to również Polaków – zaznacza Paweł Żebrowski.
W przygotowanej przez rząd nowelizacji specustawy znalazły się przepisy, które uszczelniają system weryfikacji, by lepiej zapobiegać nadużyciom w uzyskiwaniu świadczeń. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie miał dostęp do danych gromadzonych przez Straż Graniczną (m.in. daty opuszczenia Polski), bo obecnie nie ma do tego wyraźnej podstawy prawnej. Zostanie też wprowadzony sztywny, liczący trzy dni termin na osobiste stawiennictwo w jednostce ZUS w celu udzielenia wyjaśnień.©℗
