Pracownik jest wynagradzany w sposób zmienny – stawką akordową. Zachorował w marcu 2022 r. Zwolnienie lekarskie obejmuje pięć dni. We wrześniu 2021 r. pracownik chorował przez trzy dni, za które otrzymał wynagrodzenie chorobowe. W tym samym miesiącu korzystał przez pięć dni z urlopu, uzyskując wynagrodzenie urlopowe w wysokości 642 zł. Wynagrodzenie za pracę wyniosło 1797,60 zł. Zwykle wynagrodzenie zasadnicze znacznie przekracza poziom minimalnej stawki. Jednak we wrześniu 2021 r. – w związku z tym, że stawka godzinowa za pracę pracownika była niższa od stawki z minimalnego wynagrodzenia – wypłaciliśmy wyrównanie w kwocie 21,28 zł. Czy przy uzupełnianiu wynagrodzenia za wrzesień 2021 r. należy uwzględnić to wyrównanie?
odpowiedź
Podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego za pięć dni marca br. stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres od marca 2021 r. do lutego 2022 r. W tym okresie, we wrześniu 2021 r., pracownik otrzymał niższe wynagrodzenie ze względu na chorobę. Należy więc sprawdzić, ile w tym miesiącu przepracował z obowiązującego go czasu pracy. Jeżeli bowiem w okresie, z którego jest liczona podstawa chorobowego, pracownik nie osiągnął wynagrodzenia wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku (wynagrodzenia) chorobowego:
1) wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy;
2) przyjmuje się – po uzupełnieniu według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) – wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.
Trzeba uzupełnić
Z 22 dni roboczych, jakie były do przepracowania we wrześniu, pracownik faktycznie przepracował 14, gdyż trzy dni był na zwolnieniu i przez pięć dni przebywał na urlopie. Przy czym na równi z dniami świadczenia pracy przez pracownika traktuje się m.in. dni urlopu wypoczynkowego. Zatem we wrześniu ub.r. pracownik przepracował 19 dni, co oznacza, że wynagrodzenie za ten miesiąc należy uzupełnić. Przy wynagrodzeniu zmiennym akordowym, uzupełnione wynagrodzenie uzyskuje się poprzez podzielenie wynagrodzenia faktycznie osiągniętego przez pracownika za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które był obowiązany przepracować w tym miesiącu (jeżeli przepracował choćby jeden dzień). We wrześniu, oprócz wynagrodzenia za pracę, pracownik uzyskał również wynagrodzenie urlopowe obliczone ze zmiennej płacy akordowej. Dlatego też, aby obliczyć uzupełnione wynagrodzenie, należy zsumować nie tylko wynagrodzenie za pracę, lecz także wynagrodzenie urlopowe. W podstawie wymiaru świadczenia chorobowego, oprócz wynagrodzenia za pracę, uwzględnia się także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy i inne wynagrodzenia za okresy niewykonywania pracy (dni usprawiedliwionej nieobecności, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia). Pod pojęciem „wynagrodzenia” stanowiącego podstawę zasiłkową rozumie się przychód pracownika, będący podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne (łącznie 13,71 proc.).
Przychód oskładkowany
W omawianym przypadku do wynagrodzenia należy też zakwalifikować wyrównanie do wynagrodzenia minimalnego za czas przepracowany we wrześniu. Jest to przychód oskładkowany, przysługujący za każdą godzinę pracy, w związku z czym podlega wliczeniu do podstawy chorobowego i uzupełnieniu na takich zasadach jak wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli w danym miesiącu z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy wynagrodzenie osiągnięte przez pracownika jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania. Nie wyrównuje się zaś wynagrodzenia do poziomu minimalnego, jeżeli w danym miesiącu jest ono niższe tylko ze względu na chorobę, a pracownik ma w umowie o pracę zagwarantowane wynagrodzenie w stawce miesięcznej co najmniej równej minimalnej. Wynagrodzenie chorobowe bądź zasiłek stanowią bowiem 80 proc. wynagrodzenia. Jednak skoro ustawowo pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia minimalnego „za pracę”, to sprawdzając, czy w danym miesiącu pracownik je osiągnął za przepracowaną część miesiąca, należy porównać stawkę godzinową wynikającą z minimalnego wynagrodzenia w tym miesiącu ze stawką godzinową, jaką uzyskał pracownik. Jeśli stawka ta okaże się niższa, trzeba naliczyć wyrównanie, ale tylko za czas pracy. Należy też podkreślić, że podstawa wymiaru zasiłku/wynagrodzenia chorobowego z tytułu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy wraz ze składnikami, do których pracownik zachowuje prawo za czas pobierania zasiłków, nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71 proc. tego wynagrodzenia. ©℗
Ile do wypłaty
W opisywanym przypadku wyrównanie należy obliczyć w następujący sposób:
1) stawka godzinowa wynikająca z wynagrodzenia minimalnego we wrześniu 2021 r.: 16,19 zł (2 850 zł : 176 godz.);
2) stawka godzinowa osiągnięta przez pracownika, włącznie z wynagrodzeniem urlopowym: 16,05 zł [(1797,60 zł + 642 zł) : 152 godz. pracy i urlopu; (176 godz. – 24 godz. chorobowego)]; należy tu wspomnieć, że za czas urlopu pracownik nie może otrzymać mniej niż za czas przepracowany, dlatego jest konieczność uzupełnienia również składnika za urlop;
3) różnica w obu stawkach: 0,14 zł (16,19 zł – 16,05 zł);
4) przysługujące wyrównanie: 21,28 zł (0,14 zł x 152 godz.).
Uzupełnienie wynagrodzenia za wrzesień 2021 r. dla potrzeb obliczenia podstawy wymiaru marcowego wynagrodzenia chorobowego, wygląda więc tak:
(1797,60 zł + 642 zł + 21,28 zł) : 19 dni (praca + urlop) x 22 dni do przepracowania = 2849,44 zł; po zaokrągleniu 2850 zł. ©℗
Podstawa prawna:
• art. 92 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162)
• art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1, art. 37 ust. 2 pkt 2, art. 38 ust. 2, art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1133; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1621)
• art. 7 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207)
