Tak wynika ze zmian wprowadzonych do ustawy wypadkowej. Płatnicy nie będą się mogli już powoływać na inną wykładnię przepisów, bo zostały one doprecyzowane.
Nowelizacja przepisów ubezpieczeniowych z 24 czerwca 2021 r. dotyczy także ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: ustawa wypadkowa), choć w znacznie mniejszym stopniu niż pozostałych ustaw nią objętych. Wśród zmian uwagę przyciąga przede wszystkim pozbawienie płatników możliwości „dziedziczenia” stopy procentowej składki wypadkowej, ale warto także przyjrzeć się zmianom w definicjach zawartych w ustawie.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ustawa wypadkowa przewiduje także odrębną kategorię zdarzeń – zdarzenia zrównane z wypadkiem przy pracy. Zgodnie z obowiązującym do 18 września brzmieniem art. 3 ust. 2 na równi z wypadkiem przy pracy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:
- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
Kluczowe dla niektórych płatników okazywało się sformułowanie „w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie”. Wywodzili oni z niego wniosek, że skoro przepis mówi jedynie o „uprawnieniu do świadczeń”, to w pozostałym zakresie takich zdarzeń nie zrównuje się z wypadkiem przy pracy. W szczególności chodziło o formularz ZUS IWA, w którym płatnik podaje ZUS dane niezbędne do określenia stopy procentowej składki wypadkowej. Wobec tego, zdaniem płatników, zdarzeń niebędących wypadkami przy pracy, a jedynie zrównanymi z nimi na potrzeby wypłaty świadczeń, nie powinno się w tym formularzu ujmować.
Ustawodawca postanowił to jednak w art. 3 ust. 2 ustawy wypadkowej doprecyzować i usunąć sporne wyrażenie „w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie”. Od 18 września początek ust. 2 brzmi „na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ”. Nie ma więc już wątpliwości, że zdarzenia w nim wymienione są zrównane z wypadkami przy pracy w zakresie przepisów całej ustawy, a więc także w odniesieniu do ZUS IWA.
Podstawa prawna
• art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1261; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1621)
