Część naszych pracowników odbywa szczepienia przeciwko COVID-19. Zazwyczaj przypadają one w godzinach pracy i pracownicy proszą o wolne. Zwykle się do tego przychylamy, chyba że obecności wymagają szczególne okoliczności. Jeden z pracowników, w wieku 56 lat, był na szczepieniu 6 maja. Otrzymał dzień wolny, ale niepłatny. Do pracy przyszedł 7 maja, ale w czasie dniówki, po 5 godzinach, źle się poczuł i wrócił do domu. W poniedziałek 10 maja wpłynęło zwolnienie lekarskie na okres od 7 maja do 10 maja. Żona pracownika poinformowała, że pracownik 10 maja trafił do szpitala na obserwację. Czekamy na dalsze zwolnienie lekarskie. Jak rozliczyć maj, jeżeli pracownik ma wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce 4950 zł i dodatek stażowy 15 proc. podstawy pomniejszany proporcjonalnie do okresów nieobecności? W tym roku pracownik już chorował łącznie przez 12 dni, ostatnio w marcu.

odpowiedź

Za godziny przepracowane 7 maja pracownik zachował prawo do wynagrodzenia oraz wynagrodzenia chorobowego za cały dzień. To ostatnie przysługuje pracownikowi jeszcze za kolejny dzień choroby, tj. 8 maja (razem 14 dni). Natomiast od 9 do 10 maja przysługuje już zasiłek z ubezpieczenia społecznego. Za okres pobytu w szpitalu, czyli począwszy od 10 maja, zasiłek wyniesie 80 proc., a nie 70 proc. podstawy wymiaru.
Zwolnienie od pracy
Ogólnokrajowa akcja szczepień przeciwko COVID-19 trwa. Osoby, które zarejestrowały się na zabieg, zgłaszają się do punktu szczepień w wyznaczonym terminie, często w trakcie dnia roboczego. Dla pracujących oznacza to często konieczność zwolnienia się z pracy. Pracodawca zobowiązany jest zwolnić od pracy pracownika na czas niezbędny do przeprowadzenia obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz o zwalczaniu chorób wenerycznych. Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Właściwe tu rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych nie wymienia jednak COVID-19 jako choroby, przeciwko której szczepienie ma charakter obowiązkowy. W konsekwencji pracodawca nie ma obowiązku zwolnienia pracownika od pracy w celu udania się na szczepienie antycovidowe. Z kolei pracownik nie może samodzielnie, bez zgody szefa, opuścić dnia pracy z tego powodu.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by takiego zwolnienia udzielić, szczególnie gdy całe zakłady pracy mają organizować szczepienia. Od pracodawcy zależy więc, czy udzieli wolnego i czy zapłaci za taki dzień, bo decyzja w sprawie wynagrodzenia również należy do pracodawcy.
Co przysługuje i jakiej wysokości
Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną ‒ trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia ‒ trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownik zachowuje prawo do 80-procentowego wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.
Za czas niezdolności do pracy, trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia społecznego.
Wynagrodzenie chorobowe przysługuje w wysokości 80 proc. podstawy niezależnie od tego, czy pracownik przebywał w szpitalu czy nie. Natomiast inaczej jest z wysokością zasiłku chorobowego. Miesięczny zasiłek chorobowy wynosi co prawda też 80 proc., ale są wyjątki. Miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu jest niższy i wynosi 70 proc. podstawy wymiaru. I tu kolejne odstępstwo, za okres pobytu w szpitalu od 15. do 33. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia, zasiłek wynosi bowiem 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Okres, za który pracownikowi przysługuje wyższa wysokość zasiłku chorobowego w związku z pobytem w szpitalu, jest liczony, począwszy od pierwszego dnia niezdolności do pracy przypadającej po okresie 14 dni wypłaty przez pracodawcę wynagrodzenia za czas choroby.
Przy ustalaniu okresu od 15. do 33. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, za który przysługuje wyższa wysokość zasiłku chorobowego w związku z pobytem w szpitalu, powinny być uwzględniane okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które pracownik otrzymał kodeksowe wynagrodzenie za czas choroby, oraz zasiłek chorobowy, a także okresy, za które pracownik nie ma prawa do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego, z przyczyn określonych w art. 14–17 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa).
To oznacza, że tylko za część zwolnienia lekarskiego w maju pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe. Z 14-dniowego limitu pracownik wykorzystał od początku roku 12 dni. Wobec tego pozostały dwa dni płatne tym wynagrodzeniem, tj. 7 i 8 maja.
Tu warto wspomnieć, że za pierwszy dzień zwolnienia (7 maja) pracownik zachował prawo zarówno do pełnego, normalnego wynagrodzenia za 5 godzin przepracowanych zgodnie z regułą, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną (art. 80 k.p.), jak i do wynagrodzenia chorobowego. To ostatnie przysługuje bowiem za każdy dzień orzeczonej niezdolności do pracy, w tym za dni wolne od pracy. Nie jest ono rozliczane na godziny. Co innego, gdyby pracownik zdołał przepracować cały swój dzień roboczy, a później, po pracy, poszedłby do lekarza i otrzymał zwolnienie, już począwszy od tego dnia. Wówczas za ten pierwszy dzień uzyskałby prawo do wynagrodzenia za pracę, a do chorobowego już nie.
Idąc dalej, począwszy od 9 maja, czyli od 15. dnia choroby liczonej od początku roku kalendarzowego, przysługuje już zasiłek chorobowy. Kolejna kwestia to wysokość tego zasiłku. Za 9 maja zasiłek wynosi 80 proc. podstawy. Jednak od 10 maja pracownik przebywa w szpitalu. Na razie jeszcze nie ma potwierdzenia w formie zaświadczenia lekarskiego ze szpitala, ale skoro małżonka taką informację podała, to należy się spodziewać, że takie zwolnienie zostanie wystawione.
Przypomnijmy, że okres czasowej niezdolności do pracy przypadający na czas pobytu ubezpieczonego w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą obejmuje okres od dnia przyjęcia do dnia wypisania ze szpitala albo odpowiednio innej placówki. Szpital wystawia zaświadczenie nie później niż w dniu wypisania ubezpieczonego z tego szpitala, chyba że pobyt jest dłuższy niż 14 dni. Wtedy zaświadczenie wypisuje się co 14 dni.
W związku z tym za okres pobytu w szpitalu między 15. a 33. dniem choroby pracownikowi będzie przysługiwał zasiłek 80-procentowy. Dopiero gdyby pobyt się przedłużył ponad 18 dni, od 34. dnia zasiłek wyniósłby 70 proc.
Ile dostanie zatrudniony
Załóżmy dla przykładu rozliczeniowego, że zaświadczenie ze szpitala obejmie okres od 10 do 14 maja (5 dni).
Za maj pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, wynagrodzenie chorobowe 80 proc. za 2 dni oraz zasiłek chorobowy 80 proc. za 6 dni (w tym 5 dni hospitalizacji).
1. Wynagrodzenie za pracę, w tym za 5 godzin pracy 7 maja:
4950 zł + 742,50 zł (dodatek stażowy) = 5692,50 zł
  • odliczenie z tytułu niezdolności do pracy (z podzielnikiem 30)
5692,50 zł : 30 = 189,75 zł
189,75 zł x 8 dni zwolnienia = 1518 zł
  • odliczenie z tytułu niepłatnego zwolnienia od pracy na szczepienie 6 maja
5692,50 zł : 152 godz. (nominał dla maja) = 37,45 zł
37,45 zł x 8 godz. = 299,60 zł
  • wynagrodzenie za 5 godzin pracy 7 maja
37,45 zł x 5 godz. = 187,25 zł
Wynagrodzenie razem:
5692,50 zł ‒ 1518 zł ‒ 299,60 zł + 187,25 zł = 4062,15 zł
2. Wynagrodzenie chorobowe za 2 dni
Tu warto zaznaczyć, że skoro pracownik ostatnio chorował w marcu, to podstawa wymiaru ustalona wtedy z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc zachorowania będzie stanowiła podstawę świadczeń chorobowych za maj. Podstawy wymiaru zasiłku przysługującego u tego samego pracodawcy nie oblicza się na nowo, jeżeli w pobieraniu wynagrodzenia za okres choroby i zasiłków – bez względu na ich rodzaj – nie było przerwy lub przerwa trwała krócej niż trzy miesiące kalendarzowe (art. 43 ustawy zasiłkowej).
Załóżmy, że wynagrodzenie pracownika się nie zmieniło i podstawa wynosi 4912,06 zł:
5692,50 zł ‒ 13,71 proc. = 4912,06 zł
Dodatek stażowy zaliczamy do podstawy, ponieważ jest zmniejszany za okresy niezdolności do pracy z powodu choroby.
4912,06 zł : 30 = 163,74 zł
163,74 zł x 80 proc. = 130,99 zł
130,99 zł x 2 dni = 261,98 zł
3. Zasiłek chorobowy za 6 dni: 130,99 zł x 6 dni = 785,94 zł
Jakie wynagrodzenie do wypłaty za maj*
Elementy Kwota Sposób wyliczenia
Przychód 4324,13 zł 4062,15 zł + 261,98 zł
Składki na ubezpieczeniaspołeczne 556,91 zł Podstawa wymiaru: 4062,15 zł (tylko wynagrodzenie za pracę)‒ składka emerytalna: 4062,15 zł x 9,76 proc. = 396,46 zł‒ składka rentowa: 4062,15 zł x 1,5 proc. = 60,93 zł‒ składka chorobowa: 4062,15 zł x 2,45 proc. = 99,52 złŁączna kwota składek: 556,91 zł
Składka na ubezpieczeniezdrowotne‒ do zapłaty do ZUS‒ odliczana od podatku 339,04 zł291,95 zł Podstawa wymiaru: 3767,22 zł (4062,15 zł + 261,98 zł; po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne, tj. 556,91 zł)3767,22 zł x 9 proc. = 339,04 zł3767,22 zł x 7,75 proc. = 291,95 zł
Zaliczka na podatekdochodowy 262 zł Przychód do opodatkowania: 4324,13 zł ‒ podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 3517 zł[4324,13 zł (przychód) – 250 zł – 556,91 zł (składki ZUS)]‒ zaliczka do urzędu skarbowego: 262 zł(3517 zł x 17 proc.) – 43,76 zł = 554,13 zł (zaliczka na podatek) – 291,95 zł (składka zdrowotna) = 262,18 zł
Kwota do wypłaty 3166,18 zł 4324,13 zł – (556,91 zł + 339,04 zł + 262 zł)
* Podstawowe koszty uzyskania przychodów, PIT-2, brak PPK.
Jaki zasiłek za maj
Elementy Kwota Sposób wyliczenia
Przychód 785,94 zł 785,94 zł
Zaliczka na podatekdochodowy 134 zł Przychód do opodatkowania: 785,94 zł ‒ podstawa opodatkowania po zaokrągleniu: 786 zł‒ zaliczka do urzędu skarbowego: 134 zł786 zł x 17 proc. = 133,62 zł (zaliczka na podatek)
Kwota do wypłaty 651,94 zł 785,94 zł ‒ 134 zł
Podstawa prawna
•art. 17 ust. 10 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1845)
•art. 80 i art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. ‒ Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320)
•art. 11 ust. 1‒1b, art. 43 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2275)
•rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz.U. poz. 2013)
•par. 9 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1642)