Przede wszystkim prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej na ogólnych zasadach przysługuje osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, jednak w tej grupie mogą z niej skorzystać tylko mężczyźni, gdyż kobiety urodzone przed tym okresem już dawno przekroczyły wiek uprawniający (55 lat) do wcześniejszej emerytury i nabyły prawo do emerytury właściwej.
W praktyce przepisy te dotyczą więc wyłącznie mężczyzn urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku, którzy także osiągnęli odpowiedni wiek, czyli 60 lat. Aby otrzymać wcześniejszą emeryturę, muszą oni udowodnić 35 lat zarówno okresów składkowych, jak i nieskładkowych, ale w przypadku orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy wystarczy 25 lat stażu ubezpieczeniowego. Ponadto osoby ubiegające się o świadczenie powinny wykazać, że:
- przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę były pracownikami - w tym pobierały na przykład zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie (zasiłek) przedemerytalny, o ile w okresie poprzedzającym pobieranie tych świadczeń były ubezpieczone jako pracownicy oraz
- w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym pozostawały w stosunku pracy przynajmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę były uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy - ostatnim ubezpieczeniem, jakiemu musiała podlegać przed zgłoszeniem wniosku osoba ubiegająca się o emeryturę, musi być więc ubezpieczenie pracownicze.
Wcześniejsza emerytura dla urodzonych w 1949 roku i później
Możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury pracowniczej mają również osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku. Tym razem ubiegać się mogą o nią jednak wyłącznie kobiety urodzone w latach 1949-1953, bowiem tylko one do dnia 31 grudnia 2008 roku osiągnęły odpowiedni wiek emerytalny, czyli 55 lat.
Do końca 2008 roku zainteresowane wcześniejszą emeryturą kobiety muszą również wykazać się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 30 lat lub 20 lat w przypadku powstania przed dniem 1 stycznia 2009 r. całkowitej niezdolności do pracy. Jeżeli wcześniej przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego, muszą złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
Pozostałe warunki (takie same jak w przypadku osób urodzonych przez 1949 rokiem) mogą być spełnione po dniu 31 grudnia 2008 roku, ale w okresie poprzedzającym zgłoszenie wniosku o emeryturę.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 poz. 1440)