W czerwcu 2020 r. złożyłem wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Komisja lekarska potwierdziła, że byłem niezdolny do pracy już od 2018 r., lecz ZUS przyznał mi rentę dopiero od czerwca 2020 r. Czy mogę ubiegać się o wyrównanie renty?
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na art. 57 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna). Wynika z niego m.in., że renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
  • jest niezdolny do pracy;
  • ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
  • niezdolność do pracy powstała w wyznaczonych przez ustawę emerytalną okresach albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;
  • nie ma ustalonego prawa do emerytury z FUS lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.
  • 22 mld zł na waloryzację rent i emerytur oraz trzynastą emeryturę
Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Zasadą jest, że wypłata świadczenia jest uzależniona od daty złożenia o nie wniosku.
W wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 23 stycznia 2018 r., sygn. akt III AUa 2391/16, wskazano m.in., że prawo do świadczenia rentowego i jego wypłaty należało przyznać odwołującej nie wcześniej niż od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o rentę. Jest to bowiem najwcześniejsza możliwa data przyznania prawa do renty i jej wypłaty – niezależnie od tego, że odwołująca została uznana przez lekarza orzecznika ZUS za niezdolną do pracy na kilka miesięcy przed złożeniem wniosku o rentę.
Warto również odnotować wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 14 marca 2019 r., sygn. akt IV U 535/18. W zbliżonym stanie faktycznym sąd podzielił zasadność decyzji ZUS, który odmówił ubezpieczonemu prawa do wyrównania renty z tytułu niezdolności do pracy właśnie za okres, w którym była ona już stwierdzona. Z tego orzeczenia wnioskować nadto należy, że początkowy termin przyznania prawa do renty zależny jest od daty złożenia wniosku o rentę, a nie od okresów niezdolności do pracy, nawet tych stwierdzonych przez komisję lekarską ZUS w postępowaniu o przyznanie tego świadczenie. Można więc stwierdzić, że także w opisywanym przypadku wniosek o wyrównanie renty nie zostanie uwzględniony.
Podstawa prawna
• art. 57, art. 129 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 poz. 53; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 2070)