Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Trzy miesiące będą mieć wcześniejsze emerytki urodzone w 1953 r. na złożenie wniosku o przeliczenie zaniżonych świadczeń – przewiduje senacki projekt.
/>
Do konsultacji społecznych został skierowany przygotowany przez senacką komisję ustawodawczą projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk 1175). Termin dostarczania opinii upływa 17 czerwca.
Zmiany w emeryturach w 2019 r. >>>>>
– Uznaliśmy, że warto podjąć inicjatywę ustawodawczą, żeby usunąć negatywne skutki niekonstytucyjnego przepisu. Nasz projekt jest przy tym szerszy niż wyrok Trybunału Konstytucyjnego – wyjaśnia DGP senator Marek Borowski, przedstawiciel wnioskodawcy.
Skutki wyroku TK
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, do którego odnosi się projekt ustawy, zapadł 6 marca 2019 r. (sygn. akt P 20/16, Dz.U. poz. 539). Sędziowie uznali, że ustawodawca naruszył ustawę zasadniczą, wprowadzając z zaskoczenia dotąd nieznaną zasadę obniżenia emerytury powszechnej o kwoty uprzednio pobranych wcześniejszych emerytur.
W najgorszej sytuacji znalazły się wtedy kobiety z rocznika 1953, które nie mogły skorzystać z możliwości ubiegania się o wyższą emeryturę w wieku powszechnym (czyli 60 lat), bo 1 stycznia 2013 r. zaczął obowiązywać zaskarżony przepis. A one dopiero właśnie w 2013 r. osiągały wymagany wiek. Tym samym ich emerytury były niższe, niż gdyby przepisy nie zostały zmienione.
Wyrok TK był efektem pytania prawnego sądu, który uznał, że taka zmiana przepisów podważa konstytucyjną zasadę zaufania do państwa oraz stanowionego przez nie prawa. Kobiety urodzone w 1953 r. były bowiem ostatnim rocznikiem mającym prawo do wcześniejszej emerytury. I miały ustawową gwarancję skorzystania ze skrócenia okresu pracy. Nie wiedziały więc, że ich przejście na wcześniejszą emeryturę odbije się na jej wysokości.
Sędziowie TK w uzasadnieniu wyroku wskazali, że „w celu zagwarantowania jednolitych zasad zwrotu świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.
Więcej uprawnionych
– I dlatego proponujemy, żeby z możliwości przeliczenia emerytur mogły skorzystać wszystkie panie z tego rocznika bez względu na tytuł do emerytury – tłumaczy Marek Borowski.
Dzięki temu z przeliczenia mogłyby skorzystać osoby pobierające emerytury np. na podstawie Karty nauczyciela.
Projekt zakłada, że wszystkie uprawnione będą mogły złożyć wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia bez względu na to, ile czasu upłynęło od wydania przez ZUS decyzji w sprawie emerytury po emeryturze.
Autorzy projektu podkreślają, że nowelizacja jest konieczna, bo ZUS zamierza do wznowień na podstawie tego wyroku TK stosować art. 146 kodeksu postępowania administracyjnego. A to oznacza, że nie można uchylić niekorzystnych dla emerytek decyzji, jeżeli od dnia ich doręczenia lub ogłoszenia upłynęło pięć lat. Skutek jest taki, że kobiety z rocznika 1953 – bez zmiany ustawowej – nie będą mogły skutecznie domagać się wznowienia postępowania, bo pięć lat minęło w 2018 r.
Grupa poszkodowanych jest duża. Na prośbę Senatu organ rentowy ustalił, że nowe rozwiązanie umożliwiłoby przeliczenie świadczeń aż 74,5 tys. kobiet (w tym 60 tys., których decyzje zostały wydane ponad pięć lat temu).
– Senacki projekt przywraca zasady sprawiedliwości społecznej i zaufanie do państwa – podkreśla Magdalena Kossakowska z wydziału polityki społecznej OPZZ. – Dzięki niemu wszystkie uprawnione osoby będą mogły na takich samych zasadach skorzystać z wyroku TK. Dlatego będziemy wspierać ten projekt – dodaje.
Wszyscy są za
Na konieczność zmiany zwraca także uwagę Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu i ekspert Konfederacji Lewiatan.
– Chodzi nie tylko o to, że prawo nie może działać wstecz, ale także o to, by ubezpieczeni nie byli zaskakiwani nowymi przepisami – podkreśla.
Dodaje, że powinni oni mieć czas na przemyślenie nowych przepisów i przygotowanie się do nich. – Ten warunek nie był spełniony w przypadku kilkudziesięciu tysięcy kobiet urodzonych w 1953 r. I dlatego poprzemy ten projekt – dodaje.
Poparcie deklarują też związkowcy z Solidarności. – Nasza opinia będzie pozytywna. Postaramy się, żeby została przygotowana jak najszybciej – deklaruje Henryk Nakonieczny, członek prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”.
W jego ocenie nie można się bowiem zgodzić na brak reakcji organów państwa, gdy prawo działa na szkodę ubezpieczonych.
– Chcemy, żeby ustawa została uchwalona jeszcze przez obecny Sejm, bo projekty poselskie i senackie nie są kontynuowane w następnej kadencji – dodaje Henryk Nakonieczny.
– Wszystkie uprawnione kobiety z rocznika 1953 powinny skorzystać z dobrodziejstwa wyroku trybunału – podkreśla prof. Jan Klimek, wiceprezes Związku Rzemiosła Polskiego, który przewodniczy zespołowi ubezpieczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego.
Uważa, że trzy miesiące na złożenie wniosku o przeliczenie emerytury zaproponowane przez senatorów umożliwią wszystkim zainteresowanym złożenie niezbędnych dokumentów.
Wszystkie związki zawodowe deklarują poparcie dla projektu przygotowanego przez senatorów
Zasady ubiegania się o emeryturę ZUS (dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r.)
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do konsultacji
