Jest wiele nowoczesnych rozwiązań pozwalających zmniejszyć zużycie surowców i ponownie wykorzystywać więcej odpadów. Wiele z nich znajduje zastosowanie w Polsce, również dzięki firmie PreZero specjalizującej się w nowoczesnym gospodarowaniu odpadami.
Nasza cywilizacja ma wiele zalet, ale i jedną bardzo poważna wadę - produkuje mnóstwo śmieci. Odpadów jest coraz więcej i więcej, i nie bardzo potrafimy sobie z tym problemem poradzić. Aż 60 proc. odpadów w Polsce trafia do kategorii odpadów zmieszanych. Zbyt wiele.
Za dużo marnujemy
Wiadomo, wszyscy produkujemy śmieci. I już od prawie dekady stosujemy - coraz skuteczniej - ich prawidłową segregację. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska nauczyliśmy się podstawowego podziału odpadów, zgodnie z którym wyróżniamy ich pięć frakcji (przy czym należy pamiętać, że ostateczne zasady podziału mogą się różnić w gminach): metale i tworzywa sztuczne, papier, szkło, odpady biodegradowalne (organiczne) i tzw. odpady zmieszane, których recykling jest trudny i kosztowny do przeprowadzenia. Tych jednak ciągle produkujemy bardzo dużo.
Okres pandemii przyniósł wzrost produkcji śmieci. W 2020 r., pierwszym i najtrudniejszym roku z COVID-19 wyprodukowaliśmy ich więcej niż 13 mln ton, o ponad 2 proc. więcej w porównaniu z rokiem poprzednim. Było to aż 342 kg odpadów komunalnych na każdego z nas, o 10 kg na głowę więcej niż rok wcześniej. Tylko ok. jednej czwartej trafiło do recyklingu, a nieco ponad 10 proc. udało się zutylizować biologicznie. Prawie połowa wylądowała na wysypiskach.
Zmieszany problem
Odpady zmieszane to wszystkie te nieczystości, których z różnych względów nie można zakwalifikować do frakcji odpadów zbieranych w sposób selektywny. Charakterystyczną cechą jest, że nie są one jednorodne.
Zawierają m.in. papier, tworzywa sztuczne, opakowania plastikowe, szklane czy metalowe, odpady biodegradowalne (np. resztki żywności, ziemię), ale też farby, lakiery, tusze, odzież, tekstylia oraz w wielu gminach popiół. Nie ma w nich dominującej frakcji. Odpady zmieszane są zbierane zgodnie z zasadami określonymi w regulaminach uchwalanych przez gminy, zazwyczaj poprzez podmiot wyłaniany w przetargach lub poprzez spółki miejskie. W Polsce odpady komunalne, których nie wrzucamy do pojemników, takie jak odpady wielkogabarytowe, budowlane czy odpady zielone można pozostawić w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach, PSZOK-ach (Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych).
Odpady niebezpieczne, do których zaliczają się m.in. zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane lekarstwa, zużyte żarówki i chemikalia oraz elektroodpady (sprzęt RTV i AGD) oddajemy w specjalnie wyznaczonych punktach w sklepach, aptekach lub w PSZOK-ach.
Wyjątkiem są odpady powstające w ramach działalności biurowej lub innej drobnej działalności gospodarczej (np. księgowej, doradczej, prawnej, fryzjerskiej, krawieckiej, kosmetycznej - o ile nie wytwarzają odpadów medycznych lub innych niebezpiecznych). Te są także traktowane jako odpady komunalne, a zawierają np. makulaturę, opakowania, meble i przedmioty wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny lub elektroniczny.
Eksperci od odpadów
Zagospodarowanie odpadów jest coraz istotniejszą dziedziną gospodarki. Jednym z wiodących międzynarodowych dostawców usług zagospodarowania odpadów i ochrony środowiska jest obecna na polskim rynku firma PreZero.
Mottem, jaki przyświeca PreZero, jest „Nowe myślenie dla czystego jutra”. W ślad za tymi słowami firma za nadrzędny cel stawia sobie zwiększanie skali recyklingu, wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym, a tym samym przyczynianie się do ochrony zasobów naturalnych na naszej planecie.
Grupa PreZero zatrudnia obecnie prawie 30 tys. pracowników w 430 lokalizacjach w 11 krajach. W Polsce zbiera rocznie ponad milion ton odpadów, a do recyklingu przekazuje prawie 150 tys. ton surowców.
Ponadto PreZero wspiera organizacje ekologiczne specjalizujące się w usuwaniu skutków dotychczasowej ogromnej konsumpcji opartej na tworzywach sztucznych. Bierze udział w akcjach sprzątania świata, wspiera lokalne inicjatywy związane z ekologią i edukacją ekologiczną.
Prąd i ciepło z odzysku
Do spółki PreZero należy m.in. jedna z ośmiu działających w Polsce Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK). ITPOK w Poznaniu jest efektem umowy partnerstwa publiczno-prywatnego, jaką to miasto podpisało w celu zaprojektowania, sfinansowania, wybudowania oraz utrzymania i eksploatacji instalacji termicznego przekształcania frakcji resztkowej zmieszanych odpadów komunalnych. Przynajmniej przez 7,8 tys. godzin w roku instalacja przetwarza dostarczone odpady i produkuje energię cieplną i elektryczną. A środki uzyskane ze sprzedaży tej energii stanowią przychody miasta. ITPOK - przetwarzając odpady pochodzące od ponad 800 tys. mieszkańców aglomeracji - jest istotnym ogniwem poznańskiego systemu gospodarki odpadami i stawia ten system w gronie najlepiej zorganizowanych i najefektywniejszych w kraju.
Dane opracowane przez CEWEP (europejską organizację zrzeszającą instalacje przetwarzające odpady) wyraźnie wskazują, że wciąż istnieje ogromna luka na polskim rynku termicznego przekształcania odpadów. W Niemczech aż 67 proc. odpadów podlega recyklingowi, w Holandii - 56 proc., w Austrii - 58 proc. U nas recyklingowi podlega zaledwie 38 proc. odpadów.
Recyklingowe ABC
Zgodnie z hasłem
„Nowe myślenie dla czystego jutra”
mamy nadrzędny cel: więcej recyklingu i mniej odpadów.
Zbieranie do osobnych pojemników papieru, szkła, tworzyw sztucznych wraz z metalem, a także oddzielanie odpadów biodegradowalnych pozwala uzyskać najbardziej pełnowartościowe surowce do ponownego przetworzenia. Jak segregować?*
Metale i tworzywa sztuczne
Należy wrzucać:
• odkręcone i zgniecione plastikowe butelki po napojach
• nakrętki, o ile nie zbieramy ich osobno w ramach akcji dobroczynnych
• plastikowe opakowania po produktach spożywczych
• opakowania wielomateriałowe (np. kartony po mleku i sokach)
• opakowania po środkach czystości (np. proszkach do prania)
• kosmetykach (np. szamponach, paście do zębów) itp.
• plastikowe torby, worki, reklamówki
• inne folie
• aluminiowe puszki po napojach i sokach
• puszki po konserwach
• folię aluminiową
• metale kolorowe
• kapsle, zakrętki od słoików
Nie należy wrzucać:
• nieopróżnionych butelek i pojemników
• opakowań po lekach i zużytych artykułów medycznych
• opakowań po olejach silnikowych
• części samochodowych
• zużytych baterii i akumulatorów
• puszek i pojemników po farbach i lakierach
• zużytego sprzętu elektronicznego i AGD
PAPIER
Należy wyrzucać:
• opakowania z papieru, karton, tekturę (także falistą)
• katalogi, ulotki, prospekty
• gazety i czasopisma
• papier szkolny i biurowy, zadrukowane kartki
• zeszyty i książki
• papier pakowy
• torby i worki papierowe
Nie należy wyrzucać:
• ręczników papierowych i zużytych chusteczek higienicznych
• papieru lakierowanego i powleczonego folią
• papieru zatłuszczonego lub mocno zabrudzonego
• kartonów po mleku i napojach
• papierowych worków po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych
• tapet
• pieluch jednorazowych i innych materiałów higienicznych
• zatłuszczonych, jednorazowych opakowań z papieru i naczyń jednorazowych
• ubrań
Szkło
Należy wrzucać:
• butelki i słoiki po napojach i żywności (w tym butelki po napojach alkoholowych i olejach roślinnych)
• szklane opakowania po kosmetykach (jeżeli nie są wykonane z trwale połączonych kilku surowców)
Nie należy wrzucać:
• ceramiki, doniczek, porcelany
• fajansu, kryształów
• szkła okularowego
• szkła żaroodpornego
• żarówek i świetlówek
• reflektorów
• opakowań po lekach
• rozpuszczalnikach, olejach silnikowych
• luster
• szyb okiennych i zbrojonych
• monitorów i lamp telewizyjnych
• termometrów i strzykawek
Uwaga!
Niektóre gminy zapewniają osobne pojemniki na szkło białe i kolorowe.
odpady biodegradowalne
Należy wrzucać:
• odpadki warzywne i owocowe (w tym obierki itp.)
• drobne gałęzie drzew i krzewów
• skoszoną trawę, liście, kwiaty
• trociny i korę drzew
• niezaimpregnowane drewno
Nie należy wrzucać:
• kości zwierząt, mięsa
• oleju jadalnego
• odchodów zwierząt
• popiołu z węgla kamiennego
• leków
• drewna impregnowanego
• płyt wiórowych i pilśniowych MDF
• ziemi i kamieni
• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych)
Odpady zmieszane
Należy wrzucać:
• zatłuszczony papier
• zużyte pieluchy
• zmiotki z ulicy
• odchody zwierząt
• szkło stołowe
• zawartość odkurzacza
Nie należy wrzucać:
• materiałów budowlanych, gabarytowych
• styropianów budowlanych
• zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
• baterii
• opakowali po farbach
• odpadów niebezpiecznych
• leków i innych środków medycznych
* Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska z 10 maja 2021 r. w sprawie sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz.U. z 2021 r. poz. 906).
* Ostateczne zasady segregacji odpadów ustala indywidualnie gmina, zgodnie z obowiązującym regulaminem utrzymania czystości i porządku w gminie.
PARTNER