Według instrukcji składania sprawozdań w Bazie Danych o Odpadach (wersja elektroniczna), każda gmina ma być rozliczona z gospodarki odpadami indywidualnie. Nawet jeśli jest w związku międzygminnym.
Samorządowcy podkreślają, że do tej pory z poziomów odzysku gminy należące do związku rozliczały się wspólnie. Elektroniczna wersja BDO (system cyfrowej sprawozdawczości rusza w tym roku), a dokładniej wzór formularza, nie daje jednak tej możliwości.
Samorządowcom chodzi przede wszystkim o poziomy odzysku, które każda gmina musi osiągnąć w danym roku (w 2019 r. jest to 40 proc. masy odpadów zebranych selektywnie). Do tej pory, jeśli jeden czy dwa samorządy z kilkunastu wchodzących w skład związku nie osiągnęły wymaganych poziomów, niedociągnięcia mogły pokryć lepsze wyniki pozostałych JST. W efekcie żadna z gmin należących do związku nie ponosiła konsekwencji finansowych.
Samorządowcy są zaskoczeni tym, że BDO nie uwzględnia specyfiki związków międzygminnych. – Mamy tak skonstruowane umowy, że każdy przedsiębiorca operujący na terenie danej gminy musi przekazywać nam informacje o poziomach odzysku, o zebranych selektywnie frakcjach. Zbieramy dane dotyczące poszczególnych gmin na potrzeby własnych analiz, ale nie wszystkie związki tak robią. Część z nich ma jedynie zbiorcze dane – mówi Eugeniusz Karpiński, przewodniczący Komunalnego Związku Gmin Regionu Leszczyńskiego.
Na stronie przygotowanej jeszcze przez Ministerstwo Środowiska poświęconej BDO znajduje się informacja, że moduł systemu umożliwia związkom międzygminnym złożenie sprawozdania, ale za każdą gminę. Związek dostaje wtedy uprawnienia głównego użytkownika.
Także tu system nie przewidział wszystkich sytuacji. Związki nie przejmują bowiem za gminy wszystkich obowiązków związanych z gospodarką odpadami. Część gmin rozlicza się niezależnie (np. z odpadów ściekowych) i jako użytkownik główny systemu taka gmina powinna mieć dostęp do BDO.
Niedociągnięć jest więcej. Komunalny Związek Gmin Regionu Leszczyńskiego prowadzi rejestr działalności regulowanej dla przedsiębiorców. Ci, jeśli chcą prowadzić działalność w zakresie odbioru i transportu odpadów komunalnych, muszą się rejestrować w związku. – Bez względu na to, czy chcą prowadzić działalność na terenie jednej gminy czy dwóch, czy dziesięciu – zaznacza Eugeniusz Karpiński.
Przedsiębiorcy ci także muszą złożyć sprawozdanie z gospodarki odpadami. – Nie mogą go jednak złożyć do związku. Pytanie więc, do kogo – zastanawia się.
Czasu jest mało, bo co prawda terminy na wypełnienie obowiązku sprawozdawczości przesunięto w związku z epidemią, ale w przypadku firm zostało zaledwie kilka dni na rozstrzygnięcie dylematu (termin upływa 31 sierpnia). Gminy mają go nieco więcej na złożenie sprawozdania, bo do 31 października.
