Wracają wcześniejsze emerytury dla nauczycieli – kogo obejmą? Jaka będzie wysokość świadczenia?

Sejm podjął decyzję o przywróceniu wcześniejszych emerytur dla nauczycieli. Jak powiedział minister Czarnek, przywrócenie wcześniejszych emerytur dla nauczycieli obejmie 85 tys. pedagogów, którzy utracili to uprawnienie w 2009 r. Zdaniem Czarnka, wcześniejsze emerytury dla nauczycieli to jeden z elementów odbudowywania autorytetu nauczyciela w Polsce. Nie wszyscy jednak zgadzają się ze słowami ministra i nie wszystkich zadowala nowelizacja Karty Nauczyciela. Dlaczego? I co dokładnie zmienia nowela?

"Ta ustawa niczego nie przywraca. Art. 88a to zupełnie inne rozwiązanie. Gorsze niż świadczenie kompensacyjne, które szczęśliwie nie będzie likwidowane. Pan minister wprowadzając w błąd nauczycieli, przede wszystkim chce wprowadzić w błąd opinię publiczną, twierdząc, że przywrócił nauczycielom odebrane prawa. A to jest nieprawda" - skomentował słowa Czarnka wiceprezes ZNP Krzysztof Baszczyński. Co w takim razie daje wspominana nowelizacja Karty Nauczyciela? Na jakich zasadach nauczyciele będą mogli przejść na wcześniejszą emeryturę? I jakiej wysokości świadczeń można się spodziewać?

Kogo dotyczą wcześniejsze emerytury dla nauczycieli

Przypomnijmy, że ustawowy wiek przejścia na emeryturę w Polsce wynosi 60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn. Obecnie, po tym jak Sejm ostatecznie przyjął nowelizację Karty Nauczyciela (nowe przepisy czekają na podpis prezydenta), nowela pozwoli nauczycielom przejść na emeryturę na szczególnych zasadach wcześniej, czyli przed osiągnięciem przez nich wieku ustawowego. Kto będzie mógł z tej możliwości skorzystać?

Wcześniejsze emerytury dotyczą nauczycieli, którzy:

• Swoją pracę na stanowisku pracownika pedagogicznego rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r.
• Posiadają udokumentowany okres składkowy obejmujący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat "pracy przy tablicy".
• Wyliczona u nich wysokość świadczenia nie będzie niższa od kwoty minimalnej emerytury.

Co trzeba zrobić, żeby przejść na wcześniejszą emeryturę i jakie są konsekwencje

Żeby przejść na wcześniejszą emeryturę nauczyciele powinni rozwiązać na swój wniosek stosunek pracy. Nie oznacza to, że nie będą mogli być już nigdy zatrudnieni.

Zatrudnienie będzie możliwe, ale wyłącznie w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela. Warunkiem jest także uzyskanie zgody kuratora. Co ważne, zatrudniony nauczyciel, będący na emeryturze na szczególnych zasadach (i nie mający jeszcze wieku emerytalnego), będzie mógł posiadać nie więcej, niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

Kiedy pedagodzy będą mogli przejść na wcześniejsze emerytury?

• Nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r. będą mogli przejść na emeryturę na szczególnych zasadach od 1 września 2024 r.
• Nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., będą mogli przejść na emeryturę na szczególnych zasadach 1 września 2025 r.
• Nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r., będą mogli przejść na emeryturę na szczególnych zasadach 1 września 2026 r.

Co ważne, podstawę do obliczenia emerytury stażowej będzie stanowić wysokość składek zewidencjonowanych na koncie pedagoga, środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych zewidencjonowanych na subkoncie oraz kapitału zakładowego.

Co jeszcze warto wiedzieć o nowelizacji Karty Nauczyciela?

Warto wiedzieć, że nowela rozszerza grono uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Świadczenie to jest odpowiednikiem emerytur pomostowych. A grono uprawionych do niego zostaje w związku z nowelizacją ustawy rozszerzone o nauczycieli zatrudnionych w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych.

Przypominamy, że przed nowelą do świadczeń kompensacyjnych uprawnieni byli wyłącznie nauczyciele pracujący w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii oraz w specjalnych ośrodkach wychowawczych.

Jak wysokie będzie świadczenie nauczyciela, który przeszedł na wcześniejszą emeryturę?

Zgodnie z obliczeniami MEiN, że 56-letni pedagog, który przepracował 30 lat (w tym 20 “przy tablicy”), otrzyma emeryturę w wysokości 2520 zł brutto miesięcznie. 58-letnia pedagożka, która posiada taki sam staż pracy, będzie mogła liczyć na niecałe 2800 zł brutto.

"Wysokość tego świadczenia spowoduje, że tylko osoby w wyjątkowo trudnej sytuacji będą się na nie decydować. Tym bardziej, że pobieranie tego świadczenia będzie uszczuplało wysokość zgromadzonego kapitału początkowego, a więc skutkowało niższą emeryturą, w sytuacji osiągnięcia wieku emerytalnego" - mówiła Ewa Tatarczak, przewodnicząca Związku Zawodowego „Rada Poradnictwa”.