Czy dyrektor, rozwiązując z nauczycielem umowę o pracę, może powołać się na zmianę arkusza organizacyjnego, czy konieczne jest odwołanie się do zmiany planu nauczania?
W arkuszu organizacji szkoły zamieszcza się w szczególności: liczbę pracowników i ogólną liczbę godzin zajęć edukacyjnych finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący. Jest on więc dokumentem sporządzanym na podstawie planu nauczania, z którego wprost wynika liczba godzin do przydzielenia zatrudnionym w szkole nauczycielom. Dlatego arkusz ma podstawowe znaczenie nie tylko dla organizacji zajęć, lecz także liczby zatrudnionych nauczycieli (wyrok Sądu Najwyższego z 6 marca 2013 r., sygn. akt I PK 221/13). W rzeczywistości to właśnie z arkusza organizacji wynika, czy nastąpiła zmiana planu nauczania, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty nauczyciela, a więc taka, której skutkiem jest niemożność zatrudniania określonych nauczycieli w pełnym wymiarze zajęć.
Arkusz organizacyjny ma również decydujące znaczenie w kwestii zaistnienia zmian organizacyjnych w szkole w trakcie danego roku szkolnego.
Należy pamiętać, że odpowiedzialność za sporządzenie arkusza ponosi dyrektor, który jest zobligowany nie tylko do dostosowania liczby nauczycieli do liczby uczniów, lecz także racjonalnego wykorzystania kompetencji nauczycieli i uwzględnienia sytuacji finansowej gminy.
Często na początku roku szkolnego okazuje się, że w szkole jest więcej uczniów, a tym samym więcej klas, niż planowano to jeszcze w maju. Tymczasem co do zasady nie ma możliwości cofnięcia wypowiedzenia, które musi zostać wręczone nauczycielowi najpóźniej w maju. I analogicznie, jeśli we wrześniu się okaże, że uczniów jest mniej niż zakładano, dyrektor szkoły nie może zwolnić we wrześniu nauczyciela z powodu zbyt małej liczby oddziałów. A to oznacza, że ewentualne zmiany w arkuszach organizacyjnych tuż przed początkiem roku szkolnego nie mogą skutkować automatycznymi zwolnieniami lub też przywróceniem do pracy nauczycieli.