Szefowa Ministerstwa Edukacji Narodowej mówiła o nich w Warszawie, na konferencji prasowej w poniedziałek - w przeddzień inauguracji roku szkolnego 2014/2015.

- Mamy bardzo dużo zmian, które wprowadzamy od szkół od jutra. Do najważniejszych zaliczyłabym drugi rok zmiany podręcznikowej. Tym, którzy zapomnieli lub o tym nie widzą, przypominam: darmowe podręczniki z punktu widzenia rodzica będą mieli uczniowie klasy I, II i IV szkoły podstawowej oraz I klasy gimnazjum. W dodatku są jeszcze pieniądze dedykowane na różne materiały dodatkowe - powiedziała Kluzik-Rostkowska.

Uczniowie, którzy w tym roku rozpoczną naukę w I klasach szkół podstawowych będą drugim rocznikiem dzieci uczących się z przygotowanego na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej darmowego podręcznika "Nasz elementarz". Podręcznik ten z założenia ma być wieloletni. Książki te są własnością szkoły udostępnianą uczniom, mają posłużyć co najmniej trzem rocznikom. "Nasz elementarz" w ubiegłym roku wybrało ponad 97 proc. wszystkich szkół podstawowych w całej Polsce, w tym ponad 99 proc. szkół publicznych.

Wybór przez szkoły podręcznika do I klasy "Nasz elementarz" oznaczał automatycznie wybór rządowego podręcznika w II klasie. I tak uczniowie, którzy będą w nowym roku szkolnym w II klasach będą się uczyć z przygotowanego na zlecenie MEN podręcznika pt. "Nasza szkoła".

Na każdego ucznia pierwszej i drugiej klasy z budżetu państwa zostanie przeznaczona dotacja na zakup podręcznika do języka obcego (ma wynieść 25 zł na ucznia) oraz na zakup materiałów ćwiczeniowych (50 zł).

Obok dwóch najmłodszych roczników uczniów szkół podstawowych prawo do korzystania z bezpłatnych podręczników od września będą mieli uczniowie klas IV szkół podstawowych i I klas gimnazjów. Tam nauczyciele mogli wybrać podręczniki i ćwiczenia z całej oferty przygotowanej przez wydawców. Na ich zakup samorządy mają środki z dotacji z budżetu państwa.

Dotacja dla uczniów klas IV na komplet podręczników wynosi 140 zł, a na materiały ćwiczeniowe - 25 zł. Dotacja dla gimnazjalistów wynosi 250 zł na zakup kompletu podręczników i 25 zł na materiały ćwiczeniowe.

W kolejnych latach prawo do uczenia się z bezpłatnych podręczników otrzymają kolejne roczniki uczniów. Docelowo w 2017 r. z bezpłatnych książek korzystać będą mogli wszyscy uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów.

- Druga bardzo ważna zmiana to wyeliminowanie ze szkół tzw. jedzenia śmieciowego. Mam nadzieję, że ucieszy to bardzo rodziców, choć nie wiem czy dzieci, ale na pewno jest to zmiana, która z punktu widzenia ich zdrowia jest bardzo ważna - zaznaczyła minister.

Od 1 września - z początkiem nowego roku szkolnego - wejdzie w życie nowelizacja ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zgodnie z którą firmy prowadzące sklepiki szkolne nie będą mogły sprzedać w nich tzw. śmieciowego jedzenia. Nowela wprowadza też wymagania dotyczące jedzenia podawanego dzieciom np. w stołówkach.

Celem noweli jest wzmocnienie ochrony zdrowia dzieci w wieku szkolnym przez ograniczenie dostępu do środków spożywczych zawierających znaczne ilości składników niezalecanych dla ich rozwoju. Chodzi o produkty o takiej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, soli i cukru, które spożywane w nadmiarze mogą być przyczyną przewlekłych chorób dietozależnych. Dotyczy to np. chipsów, niektórych ciastek i napojów, w tym energetyzujących, jedzenia typu fast food i instant.

Produkty spożywcze, jakie można sprzedawać w sklepikach szkolnych oraz podawać w stołówkach szkolnych, określa rozporządzenie ministra zdrowia. Tworząc listę tych produktów, uwzględniono ich wartość odżywczą i zdrowotną oraz normy żywieniowe.

Nowe przepisy będą obowiązywać we wszystkich typach szkół (od szkół podstawowych do ponadgimnazjalnych) z wyjątkiem szkół dla dorosłych, a także w przedszkolach i w tzw. innych formach wychowania przedszkolnego (np. punktach przedszkolnych i klubach przedszkolaka). Żywności niedopuszczonej do sprzedaży w placówkach oświatowych nie będzie też można reklamować w tych placówkach i w ich pobliżu.

W przypadku złamania przepisów przewidziano sankcje. Jeżeli kontrola w szkole lub przedszkolu przeprowadzona przez inspekcję sanitarną wykaże, że zostało złamane prawo, na ajenta prowadzącego sklepik lub stołówkę będzie mogła być nałożona kara pieniężna w wysokości od 1 do 5 tys. złotych. Dyrektor placówki będzie mógł rozwiązać z takim ajentem umowę w trybie natychmiastowym, bez zachowania terminu wypowiedzenia.

- Zmiana następna dotyczy sposobu oceniania i obecności na lekcjach wychowania fizycznego. Od dawna zastanawialiśmy się co zrobić, aby było lepiej z lekcjami WF, zastanawialiśmy się czemu część dzieci mówi lekcjom WF: +nie+. Jednym z powodów była sytuacja, że część dzieci czuje się na tych lekcjach gorsza od innych tylko dlatego, że są mniej sprawne od innych - mówiła szefowa MEN.

Jak przykład takiej sytuacji opowiedziała o chłopcu, który ma bardzo dobre stopnie ze wszystkich przedmiotów z wyjątkiem WF i dlatego jego mama, by nie psuć mu świadectwa szkolnego występuje o zwolnienie go z zajęć.

Wprowadzona zostanie m.in. możliwość zwolnienia ucznia z wykonywania określonych ćwiczeń fizycznych na zajęciach wychowania fizycznego, a nie tylko zwolnieniu z realizacji tych zajęć w ogóle. Podstawą do zwolnienia będzie teraz opinia lekarza wskazująca, jakich ćwiczeń fizycznych (czy też - jakiego rodzaju ćwiczeń) uczeń nie może wykonywać oraz przez jaki okres.

Z kolei przy ocenianiu na WF - w myśl nowych przepisów - nauczyciel ma brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć. Ma być brana pod uwagę także systematyczność udziału w zajęciach oraz aktywność ucznia.

Kluzik-Rostkowska przypomniała też, że z nowym rokiem szkolnym prawo do wychowania przedszkolnego obejmie wszystkie czterolatki.

Od 1 września wchodzą bowiem w życie przepisy, zgodnie z którymi prawo do wychowania przedszkolnego będą miały wszystkie czterolatki; oznacza to, że gmina będzie musiała znaleźć miejsce w edukacji przedszkolnej dla każdego dziecka 4-letniego, którego rodzice będą tego chcieli. Nie jest to jednak jednoznaczne z przyjęciem czterolatka do placówki wybranej przez jego rodziców. Od 1 września 2017 r. takie prawo będą miały też wszystkie trzylatki.

Kluzik-Rostkowska zachęcała wszystkich rodziców i nauczycieli do zaznajomienia się z przygotowanym przez MEN niezbędnikiem na rok szkolny 2015/2016 dostępnym na stronie internetowej resortu.