Sejm przyjął część poprawek Senatu do nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, dotyczącej postępowań awansowych. Mają one charakter techniczno-legislacyjny lub doprecyzowujący. Odrzucono poprawki o charakterze merytorycznym.
Nowelizacja trafi teraz do prezydenta.
Chodzi o nowelizację ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw, której projekt przygotowało MEiN. Wprowadza ona zmiany w postępowaniach awansowych, obligatoryjne publiczne kolokwia habilitacyjne i dostosowuje przepisy do wprowadzenia nowych dyscyplin nauki.
Senat zaproponował do niej 22 poprawki. 11 z nich zostało przyjętych w piątek przez Sejm. Wszystkie mają charakter techniczno-legislacyjny lub charakter doprecyzowujący. Pozostałych 11 poprawek było merytorycznych, Sejm je odrzucił.
Jak podano w ocenie skutków regulacji, proponowane w noweli przepisy mają na celu rozwiązanie istotnych problemów wynikających z dotychczasowego stosowania niektórych jej przepisów, a większość z nich dotyczy postępowań awansowych – o nadanie stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki oraz tytułu profesora.
Zgodnie z nowelizacją o pełnienie funkcji rektora uczelni będą się mogły ubiegać osoby, które do dnia rozpoczęcia kadencji nie ukończyły 70 lat. Do tej pory obowiązywał limit 67 lat. Nowy limit obejmie także osoby kandydujące do m.in. rady uczelni.
Odstąpiono też od konieczności spełniania wymagań dotyczących posiadania tytułu profesora, stopni naukowych albo stopni w zakresie sztuki lub tytułu zawodowego przy zatrudnianiu w polskich uczelniach na stanowiskach nauczycieli akademickich osób, które uzyskały takie stopnie lub tytuł zawodowy za granicą.
Uregulowania dotyczą także m.in. uwierzytelniania dyplomów ukończenia studiów oraz dyplomów doktorskich i habilitacyjnych wydawanych przez uczelnie kościelne.
Nowela wprowadza również zmiany związane z organami uczelni i dotyczy uczestniczenia z głosem doradczym w posiedzeniach rady uczelni przedstawiciela każdego związku zawodowego działającego w uczelni.
Część przepisów odnosi się bezpośrednio do studentów. Wprowadzono możliwość zaliczanie przez uczelnię studentowi czynności wykonywanych przez niego w ramach zatrudnienia, stażu lub wolontariatu na poczet praktyk zawodowych. Regulacja dotyczy też wydawania legitymacji studenckich studentom zagranicznych uczelni odbywającym część studiów w polskich uczelniach. W zakresie stypendiów socjalnych nowela stanowi, że wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta, uprawniającą do ubiegania się o stypendium socjalne, ustala rektor w porozumieniu z samorządem studenckim.
W noweli znalazły się zapisy na temat habilitacji, np. obligatoryjnie publiczny charakter kolokwium habilitacyjnego, co ma wpłynąć pozytywnie na transparentność procedury.
W noweli jest również wiele zapisów o doktorantach. Chodzi m.in. o procedury odwoławcze w przypadku odmowy wszczęcia przez podmiot doktoryzujący postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. Przewidziano też usprawnienia związane z wydawaniem dyplomów doktorskich w postępowaniach prowadzonych wspólnie z podmiotami zagranicznymi. Proponowana zmiana polega na umożliwieniu wydania więcej niż jednego dyplomu doktorskiego, gdy proces nadawania stopnia doktora odbywa się z udziałem podmiotu zagranicznego.
Nowela wprowadza zmiany w trzech ustawach: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz ustawie Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Większość przepisów ustawy ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia, pozostałe – 1 października 2023 r. (PAP)
Autorki: Danuta Starzyńska-Rosiecka, Agata Zbieg
dsr/ agz/ joz/