Rekrutacja do szkół średnich odbywa się w kilku etapach. Terminy, które będą obowiązywały w 2022 roku poda na swoich stronach internetowych Ministerstwo Edukacji i Nauki.
W pierwszym kroku, jeszcze przed egzaminem ósmoklasisty, uczniowie składają wnioski do szkół ponadpodstawowych. Po otrzymaniu zaświadczenia z wynikiem z egzaminu, należy donieść dokument do wybranych przez siebie szkół. Po podaniu przez placówkę listy zakwalifikowanych uczniów, muszą oni złożyć w wybranej przez siebie szkole deklarację woli przyjęcia do szkoły. W tym celu uczniowie muszą dostarczyć oryginał świadectwa ukończenia szkoły podstawowej i zaświadczenia o wynikach egzaminu ósmoklasisty. Na tej podstawie szkoły publikują oficjalne listy kandydatów przyjętych i nieprzyjętych, i zaczyna się etap dodatkowej rekrutacji w przypadku placówek, w których są jeszcze wolne miejsca, który wygląda podobnie jak pierwszy etap.
Inne zasady obowiązują tylko w przypadku szkół, do których należy zdać sprawdziany sprawności fizycznej, testy umiejętności i kompetencji językowych lub uzdolnień kierunkowych. Daty tych egzaminów ustalają indywidualnie dyrektorzy szkół. Podobnie, mogą tu obowiązywać inne terminy końca składania dokumentów. Dokładne zasady rekrutacji, w tym terminy sesji dodatkowych ustala szkoła.
Jak dostać się do dobrej szkoły średniej?
Zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych są częściowo zestandaryzowane. Absolwent szkoły podstawowej może zebrać w trakcie rekrutacji 200 punktów, z czego połowa to punkty z egzaminu. Pozostałe można otrzymać za wyniki na świadectwie, szczególne osiągnięcia oraz za wolontariat.
W trakcie rekrutacji brane są pod uwagę i przeliczane na punkty oceny z języka polskiego, matematyki i dwóch wybranych przedmiotów, które wskazane są jako punktowane do danej klasy w liceum. Za ocenę celującą dostaje się 18 punktów, za bardzo dobrą 17, za dobrą 14, za dostateczną 8, za dopuszczającą 2 punkty. Dodatkowo, za świadectwo „z czerwonym paskiem” można otrzymać 7 dodatkowych punktów. 3 punkty otrzymują osoby angażujące się w działania wolontariatu szkolnego (otrzymanie punktów za wolontariat pozaszkolny jest nieoczywiste i zasady ustala szkoła).
Dodatkowe punkty (od 2 do 10 za jeden, ale nie więcej niż 18 w sumie) można otrzymać za sukcesy w konkursach kuratoryjnych (co najmniej na szczeblu wojewódzkim do ), konkursach wiedzy, osiągnięcia artystyczne i sportowe (zgodnie z )wyszczególnieniem zawartym w paragrafie 6.1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowejz dn. 16 marca 2017 r.)
Punkty z egzaminu przeliczane są następująco. W sumie za trzy egzaminy można dostać 100 punktów. Liczbę punktów procentowych za egzamin z języka polskiego oraz z matematyki należy pomnożyć przez 0,35, natomiast punkty za egzamin z języka obcego nowożytnego mnoży się przez 0,3 (100 proc. x 0,3 = 30 punktów).
Egzaminu ośmioklasisty nie można nie zdać. Nie ma żadnego ustalonego progu punktowego, który należy osiągnąć podczas testu. Warto też pamiętać o tym, że ile należy otrzymać punktów by dostać się do wybranej przez siebie szkoły, uczniowie dowiedzą się dopiero po zakończeniu całego procesu rekrutacji. Na stronach internetowych poszczególnych szkół są najczęściej publikowane progi punktowe z poprzednich lat, ale nie są one w żaden sposób wiążące, a służą tylko zorientowaniu się uczniów przy układaniu listy preferowanych placówek.