Nauczyciele bez podwyżek, ale z przywilejami

W trakcie kariery zawodowej nauczyciel będzie mógł skorzystać tylko raz z urlopu dla poratowania zdrowia. Jego wymiar zostanie zmniejszony z trzech lat do roku.

Takie zmiany w przepisach mogą zostać uchwalone już w przyszłym roku.

Częściowe porozumienie

Przez ostatnie kilka lat przedstawiciele samorządów i oświatowych związków zawodowych dyskutowali w specjalnych zespołach utworzonych przy resorcie edukacji narodowej na temat statusu zawodowego nauczycieli. Porozumienie zostało osiągnięte tylko częściowo. W jego efekcie rząd przyjął w lipcu założenia do nowelizacji ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 z późn. zm.). Z kolei Rządowe Centrum Legislacji przygotowało projekt ustawy, który trafiło do konsultacji pod koniec września 2013 r. Większość zmian miała wejść w życie od nowego roku. Tak się jednak nie stanie, bo projekt wciąż jest w trakcie uzgodnień.

Nawet jeśli zostanie skierowany do Sejmu, trudno będzie uzyskać poparcie przy jego uchwaleniu. Co więcej, nawet premier na jednym ze spotkań w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu przyznał, że mogą pojawić się takie trudności.

Podczas listopadowych protestów nauczyciele domagali się odstąpienia od większości zaproponowanych zmian.

Projekt nowelizacji nie zawiera jednak rozwiązań krzywdzących tę grupę zawodową. Nie spowoduje zwiększenia pensum ani obniżenia zagwarantowanych przez ustawę średnich płac.

Krótszy urlop

Zgodnie z projektem okres urlopu wypoczynkowego dla nauczycieli zostanie skrócony o tydzień. W efekcie jego wymiar wyniesie 47 dni. Z kolei nauczyciele mieszkający w miejscowościach liczących do 5 tys. mieszkańców nie będą mogli już liczyć na dodatek mieszkaniowy.

Na innych zasadach będzie wypłacany im dodatek wiejski. Obecnie wynosi on 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego poszczególnej grupy awansu zawodowego. Po zmianach będzie to nadal 10 proc., ale kwoty bazowej określanej w ustawie budżetowej, od której są naliczane nauczycielskie pensje.

Zmianie ulegnie również sposób określania średnich płac. Ta nie będzie już naliczana oddzielnie dla poszczególnych stopni awansu nauczycieli, ale dla wszystkich pracujących w szkole łącznie.

Projekt nowelizacji przewiduje też modyfikację trybu postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli. Pierwszą instancją będzie organ prowadzący, a drugą – kurator. Nie będzie możliwości odwoływania się do ministra edukacji narodowej.

– Postępowanie dyscyplinarne, a także system awansu nauczycieli powinny pozostać w gestii kuratoriów. Inaczej może dochodzić do nadużyć, jeśli we wszystkich instancjach dominującą rolę będzie odgrywał organ prowadzący – oburza się Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Kosmetyczne zmiany

Z kolei samorządy przyznają, że proponowane zmiany nie są odpowiedzią na ich wszystkie postulaty. Domagały się one m.in. podwyższenia pensum oraz swobodnego zatrudniania i zwalniania nauczycieli.

– Większość tych zmian popieramy, ale z zastrzeżeniem, że wciąż domagamy się bardziej stanowczych działań rządu ograniczających nauczycielskie przywileje – podkreśla Marek Olszewski, wójt gminy Lubicz, wiceprezes Związku Gmin Wiejskich RP.

Jego zdaniem projekt wprowadza tylko kosmetyczne zmiany.

Jeśli więc w przyszłym roku uda się uchwalić nowelizację karty w takim kształcie, to większość zmian będzie musiała obowiązywać dopiero od nowego roku kalendarzowego, czyli od 1 stycznia 2015 r. Znacna część nowości obejmie tylko osoby zatrudnione już po wejściu w życie przepisów.