Subskrybuj nas na Youtube
Nieodpowiedni wynik kolokwium aplikanta notarialnego musi skutkować możliwością wykluczenia go z grona aspirujących do wykonywania zawodu.
Stwierdził tak Trybunał Konstytucyjny, który w zeszłym tygodniu rozpoznawał skargę konstytucyjną o zbadanie zgodności z ustawą zasadniczą jednej z uchwał Krajowej Rady Notarialnej z 2009 r. Chodziło o przepisy regulujące warunki, jakie musi spełnić aplikant notarialny w celu uzyskania zaświadczenia o ukończeniu aplikacji (o skardze do TK pisaliśmy w tekście „Ile kolokwiów musi zdać przyszły rejent”, DGP nr 47/2020).
Zdaniem TK możliwość dokonywania selekcji aplikantów dopuszczonych do egzaminu zawodowego jest niezbędna, aby już na etapie kształcenia wykluczać osoby, które nie są w stanie sprostać wymaganiom stawianym osobom wykonującym ten szczególny zawód zaufania publicznego.
W uzasadnieniu TK wskazał, że problem nie leży w samym istnieniu mechanizmu sprawdzania wiedzy aplikantów, ale w tym, aby rozstrzygnięcia podejmowane w związku z taką weryfikacją nie były arbitralne, lecz oparte na obiektywnych kryteriach.
– Negatywny wynik kolokwiów w terminie podstawowym i poprawkowym pokazuje istotne braki w wiedzy aplikanta i staje się podstawą do nieuzyskania zaświadczenia o odbyciu aplikacji notarialnej. Ten mechanizm należy postrzegać jako niezbędny instrument prawny, bez którego organy samorządu notarialnego pozbawione byłyby możliwości reagowania na stwierdzone w toku aplikacji trudności w opanowaniu przez aplikanta niezbędnego poziomu wiedzy prawniczej – stwierdził sędzia sprawozdawca Andrzej Zielonacki.
Trybunał rozważył też, czy badane przepisy nie ograniczają nadmiernie prawa do nauki. Uznał, że odmowa wydania zaświadczenia w wypadku nieotrzymania ocen pozytywnych z kolokwiów nie jest na tyle dolegliwa dla jednostki, aby uznać jej niekonstytucyjność. Zdaniem TK brak uzyskania zaświadczenia o ukończeniu aplikacji, chociaż stanowi dolegliwość dla aplikanta, to nie zamyka definitywnie możliwości ponownego przystąpienia danej osoby do aplikacji notarialnej. Ponadto nie wyklucza kształcenia w ramach aplikacji przygotowujących do wykonywania innego zawodu prawniczego, np. adwokata lub radcy prawnego.
orzecznictwo
Wyrok TK z 29 kwietnia 2020 r., sygn. akt SK 24/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
