Od 1 stycznia 2016 r. minimalna płaca wynosi 1850 zł. Tak wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. (Dz.U. poz. 1385).
Wraz z nowym rokiem najniższa pensja wzrosła aż o 100 zł, czyli o 5,7 proc. (poprzednia podwyżka wyniosła 70 zł). Oznacza to, że od stycznia pracodawcy muszą podwyższyć płace osób zarabiających najniższe wynagrodzenie (według szacunkowych danych to około 1,3 mln pracowników). Z kolei minimalna płaca osób, które w tym roku rozpoczną swoją pierwszą pracę, będzie wynosić 1480 zł (80 proc. tej przysługującej osobom z dłuższym stażem). Co istotne, podwyżka nie musi objąć osób otrzymujących np. premie czy dodatki. Ustalając, czy zatrudniony otrzymuje co najmniej minimum ustawowe, należy bowiem sumować składniki wynagrodzenia i inne świadczenia, które zostały zaliczone do wynagrodzeń osobowych przez GUS (należą do nich m.in. premie i nagrody). Nie można uwzględniać m.in. wynagrodzenia za godziny nadliczbowe.
Dzięki podwyżce minimalnej płacy wzrośnie też wysokość niektórych świadczeń i zobowiązań, które są z nią powiązane. Wyższe będą np. odszkodowania, jakie może uzyskać dyskryminowany bądź mobbingowany pracownik (nie mogą być one niższe od płacy minimalnej). Wzrosną odprawy, jakie otrzymują pracownicy objęci grupowym zwolnieniem. Nie mogą one przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia (czyli 27 750 zł w 2016 r.).
Z wysokością najniższej płacy powiązane jest też wynagrodzenie pracownika za przestój w pracy, czyli za czas jej niewykonywania, jeżeli podwładny był gotów do jej świadczenia, ale z winy pracodawcy było to niemożliwe. Za przestój pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, ale nie mniej niż 60 proc. wynagrodzenia, jeśli taki składnik pensji nie został określony przez obie strony. Nie może być ono jednak niższe od płacy minimalnej.
Podwyżka najniższej pensji oznacza także wzrost wysokości dodatku za pracę w porze nocnej. Za każdą godzinę pracy w takiej porze (obejmuje ona osiem godzin między godz. 21.00 a 7.00) pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnej płacy. Dla przykładu wskazujemy, ile wyniesie dodatek pracownika, który będzie pracował w nocy w styczniu 2016 r. Przy obliczaniu stawki godzinowej wynikającej z minimalnej pensji ustawowe minimum (1850 zł) należy podzielić przez liczbę godzin do przepracowania w styczniu (152 godz. dla osoby zatrudnionej w podstawowym systemie czasu pracy, która ma wolne soboty z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy). Otrzymaną stawkę (12,17 zł) należy pomnożyć przez 20 proc. Stawka dodatku za godzinę pracy w porze nocnej w styczniu 2016 r. wyniesie zatem 2,43 zł.
Od 2016 r. wzrosła także m.in. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, które rozpoczynają własną działalność gospodarczą. Przez pierwsze dwa lata jej prowadzenia podstawa taka nie może być niższa od 30 proc. płacy minimalnej (555 zł w 2016 r.).
Inne zmiany dla zatrudnionych, które wchodzą w życie
Dotyczące uprawnień rodzicielskich: ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1268, weszła w życie 2 stycznia 2016 r.) zakłada m.in.:
● przyznanie rodzicom prawa do wykorzystania 16 z 32 tygodni urlopu rodzicielskiego nie bezpośrednio po macierzyńskim, lecz w późniejszym terminie (do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat);
● możliwość dzielenia się okresami pobierania zasiłku przez rodziców bez względu na podstawę prawną ich zatrudnienia (np. pracownik ojciec będzie mógł przejąć je od samozatrudnionej matki).
(więcej na ten temat: Rodzice zyskają nowe uprawnienia, DGP nr 251/2015)
Dotyczące oskładkowania zleceń: art. 1 pkt 3 lit. a i b oraz pkt 8 ustawy z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831) zakładają, że:
● od 1 stycznia 2016 r. istnieje obowiązek opłacania od umów-zleceń składek na ubezpieczenie społeczne do wysokości minimalnej płacy;
● obowiązkiem ubezpieczenia nadal jest objęta pierwsza umowa. Jeśli jednak podstawa wymiaru składek takiej umowy będzie niższa od 1850 zł, to kolejne umowy także będą podlegać ZUS.
(więcej na ten temat: Od 1 stycznia emeryt zapłaci dodatkowe składki od zlecenia, DGP nr 245/2015)
