Pracodawca poinformował niesubordynowanego pracownika o zamiarze zwolnienia go bez wypowiedzenia. Po negocjacjach zatrudniony podpisał porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę, jednak następnego dnia chciał się z niego wycofać. Twierdził, że został zmuszony groźbą zwolnienia dyscyplinarnego. Czy w takiej sytuacji pracownik może się uchylić od skutków prawnych swojego oświadczenia woli?



Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że poinformowanie pracownika o negatywnej ocenie jego działania i wskazanie konsekwencji prawnych, w tym możliwości rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie stanowi groźby bezprawnej (sygn. akt I PKN 106/01). Co do zasady nie daje więc podstaw do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli. Nie oznacza to jednak, że w skrajnych przypadkach nie dochodzi do szantażowania pracownika w celu wymuszenia na nim zgody na rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron. W szczególności taka sytuacja może mieć miejsce, gdy podstawy do jednostronnego rozwiązania umowy są wysoce wątpliwe. Ocena, czy zachowanie pracodawcy miało charakter groźby bezprawnej, należy zawsze do sądu orzekającego.
Powszechnie za groźbę bezprawną uznaje się zachowanie niezgodne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, a także takie, które choć formalnie jest zgodne z prawem, zmierza do osiągnięcia powyższego skutku. Jeżeli działanie, którego podjęciem grozi strona, mieści się w granicach jej uprawnień, to nie może być ono zakwalifikowane jako czynność bezprawna. Do uprawnień pracodawcy należy podejmowanie decyzji kadrowych, w tym w uzasadnionych przypadkach rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika. W tym kontekście sąd zbada, czy informując zatrudnionego o zamiarze zwolnienia dyscyplinarnego, pracodawca miał na celu wymuszenie jego zgody na rozwiązanie stosunku pracy w drodze porozumienia stron. Z reguły bowiem przekazanie informacji o zamiarze rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia ma umożliwić pracownikowi przedstawienie swoich racji, a w konsekwencji uzyskanie korzystniejszych warunków odejścia z firmy.