Osoby, którym brakuje kapitału na złożenie przedsiębiorstwa, mogą skorzystać z preferencyjnego kredytu na własny biznes. W ten sposób na start firmy można uzyskać nawet 50 tys. zł. Z pomocy może skorzystać każda osoba fizyczna, także posiadająca obecnie zatrudnienie.
Musi być pełnoletnia i nie może być karana za przestępstwo skarbowe. Z ubiegania się o taką pomoc wyklucza jednak prowadzenie działalności gospodarczej. Nie można mieć jej zarejestrowanej w momencie starania się o kredyt oraz w ciągu 12 poprzedzających miesięcy. Pożyczki nie otrzyma także przedsiębiorca, który w bieżącym roku kalendarzowym oraz dwóch poprzedzających otrzymał pomoc de minimis z różnych źródeł o łącznej wartości przekraczającej równowartość 200 tys. euro. Ze wsparcia nie skorzysta też osoba, która jest uczestnikiem innego unijnego projektu, w ramach którego ubiega się o unijną dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Pomoc od pośrednika

Pożyczki dotowane przez UE oferują przyszłym przedsiębiorcom operatorzy wsparcia, czyli pośrednicy finansowi wybrani w konkursach przez wojewódzkie urzędy pracy lub urzędy marszałkowskie. W zależności od województwa może to być np. bank, regionalny fundusz pożyczkowy, fundacja lub stowarzyszenie.
Wsparcie jest udzielane na preferencyjnych zasadach. Oprocentowanie jest stałe i dużo niższe niż w przypadku innych kredytów na start firmy, które są oferowane na rynku. Jego wysokość może różnić się w zależności od warunków, jakie pośrednik wynegocjował z instytucją, która przyznała mu wsparcie (w zależności od województwa z wojewódzkim urzędem pracy lub urzędem marszałkowskim). Zwykle oprocentowanie oscyluje w granicach ok. 2 proc. w skali roku.
W tej preferencyjnej wysokości stosowane jest do końca trwania okresu spłaty pożyczki, w sytuacji gdy została ona wydatkowana zgodnie z przeznaczeniem, a działalność gospodarcza została utrzymana przez cały okres trwania umowy z operatorem wsparcia. Pożyczkobiorca musi jednak liczyć się z tym, że w pewnych sytuacjach utraci prawo do preferencyjnego oprocentowania.
Stanie się tak, jeśli nie utrzyma firmy przez rok, zlikwiduje ją lub zawiesi przed upływem 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy kredytowej lub wyda pożyczkę niezgodnie z jej przeznaczeniem.
Preferencyjne oprocentowanie to jedyny koszt uzyskania kredytu. Pośrednik nie ma prawa pobierać żadnych innych opłat i prowizji. Pożyczka jest udzielana na pięć lat. Przyszły przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z rocznej karencji wliczonej w okres jej spłaty.

Nauka przedsiębiorczości

Warunkiem uzyskania pożyczki jest udział w szkoleniach i doradztwie z zakresu przedsiębiorczości, które oferuje operator wsparcia. Czas trwania i intensywność szkoleń różnią się w przypadku poszczególnych projektów. Powinny one być dostosowane do indywidualnych potrzeb uczestników projektu. Obligatoryjne są szkolenia związane z zakładaniem oraz prowadzeniem działalności gospodarczej. Ich tematyka może obejmować:
● prowadzenie księgowości w przedsiębiorstwie,
● podstawy marketingu,
● prawo pracy,
● prawo podatkowe,
● praktyczną wiedzę z zakresu ubezpieczeń społecznych,
● sporządzanie biznesplanów.
Pośrednik finansowy może uzależnić udzielenie pożyczki od skorzystania z usług szkoleniowych.
Kursant zostanie wykluczony z udziału w projekcie, jeśli opuści więcej niż 20 proc. godzin szkoleniowych. Szkolenia mają przygotować przyszłych przedsiębiorców do samodzielnego napisania biznesplanu. Jego przedłożenie to warunek niezbędny do uzyskania wsparcia w postaci pożyczki.

Na co wsparcie

Pożyczka wypłacana jest na podstawie umowy zawartej z operatorem wsparcia. Warunkiem jej podpisania jest rozpoczęcie przez pożyczkobiorcę prowadzenia działalności gospodarczej.
W tym celu należy przedstawić dokumenty potwierdzające wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Wsparcie można przeznaczyć na dowolny cel związany z uruchomieniem własnej firmy.
Istnieją jednak pewne wyłączenia. Nie można przeznaczyć kredytu na sfinansowanie działalności w sektorze rybołówstwa, a także rolniczej związanej z przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych. Unijna pomoc może być przeznaczona na sfinansowanie pierwszych wydatków umożliwiających funkcjonowanie nowo powstałego przedsiębiorstwa. Należy ją wydatkować w ciągu trzech miesięcy od podpisania umowy z operatorem lub funduszem pożyczkowym. W uzasadnionych przypadkach termin ten jednak może być przedłużony.
Pieniądze można przeznaczyć przede wszystkim na pokrycie wydatków inwestycyjnych (w tym m.in. na środki transportu, składniki majątku trwałego, koszty prac remontowych i budowlanych, które mają charakter dostosowania budynków, pomieszczeń lub miejsca pracy do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej) i na środki obrotowe, w szczególności zakup surowców i materiałów. Muszą to być wydatki niezbędne do prowadzenia wybranej działalności gospodarczej.

Jakie zabezpieczenia

Operator może określić dodatkowo zabezpieczenie zwrotu przekazanego wsparcia finansowego w przypadku niedotrzymania warunków umowy. Formami zabezpieczenia mogą być:
● poręczenie,
● weksel własny,
● weksel z poręczeniem wekslowym,
● gwarancja bankowa,
● zastaw na prawach lub rzeczach,
● blokada rachunku bankowego,
● akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.
Zabezpieczenie ustalane jest indywidualnie w zależności od oceny stopnia ryzyka. Działalności gospodarczej uruchomionej dzięki dotacji unijnej nie można zlikwidować ani zawiesić przez 12 miesięcy od jej rozpoczęcia. Uzasadnioną przyczyną zaprzestania takiej działalności jest wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności, w szczególności śmierć lub ciężka choroba osoby, której przyznano unijną pomoc. Jeżeli nowo powstała firma nie utrzyma się na rynku przez 12 miesięcy od momentu zarejestrowania działalności, przedsiębiorca musi liczyć się z tym, że pośrednik finansowy naliczy mu odsetki w stosunku do zaległej kwoty pożyczki zgodnie z wartością rynkową.
Pieniądze można przeznaczyć na wydatki inwestycyjne i na środki obrotowe, czyli surowce i materiały

Za co grożą kary

Katalog przykładowych naruszeń karanych utratą prawa do preferencyjnego oprocentowania:

● Wydatkowanie preferencyjnej pożyczki niezgodnie z regulaminem

● Nierozliczenie się z pożyczki w terminie przewidzianym umową

● Nierozliczenie się z zaplanowanych kosztów

● Zawieszenie lub zlikwidowanie działalności gospodarczej

● Opóźnienia w spłatach rat pożyczkowych

PRZYKŁADY

1. Czy za pożyczkę można kupić samochód

Za unijną pożyczkę na własny biznes chciałbym kupić pojazd do obsługi uruchamianej przeze mnie firmy. Czy taki zakup otrzymam preferencyjny kredyt?

TAK. Nie ma znaczenia, na uruchomienie jakiego rodzaju działalności gospodarczej ma być przeznaczona pożyczka. Finansowane są jednak tylko wydatki niezbędne do rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jeżeli do jej uruchomienia jest niezbędny środek transportu, jego kupno może zostać sfinansowane ze środków mikropożyczki. Przyszły przedsiębiorca może się spotkać z odmową sfinansowania samochodu, jeśli ten zakup będzie miał tylko konsumpcyjny charakter. Preferencyjny kredyt może zostać bowiem udzielony na sfinansowanie kosztów maszyn, surowców i materiałów niezbędnych do realizacji planowanego przedsięwzięcia, a także na budowę, przebudowę, adaptację lub modernizację pomieszczeń.

2. Czy tanią mikropożyczkę można umorzyć

Zamierzam się ubiegać o nisko oprocentowaną pożyczkę na założenie sklepu internetowego. Nie mam doświadczenia w prowadzeniu biznesu. Czy w przypadku kłopotów z uzyskiwaniem przychodów z tej działalności oraz ze spłatą pożyczki będę mogła wystąpić o jej umorzenie?

NIE. Przedsiębiorca jest zobowiązany spłacać pożyczkę na warunkach określonych w umowie. Nie ma możliwości jej umorzenia. W razie trudności w spłacie pożyczkobiorca powinien powiadomić o tym operatora wsparcia i wskazać sposoby rozwiązania tych problemów. Możliwa jest renegocjacja warunków umowy. Operator oraz kredytobiorca mogą zawrzeć stosowny aneks do kontraktu regulujący warunki spłat kwoty pożyczki wraz z odsetkami. W takiej sytuacji niezbędna będzie renegocjacja zabezpieczeń, w tym zaakceptowanie przez dotychczasowych poręczycieli nowych warunków umowy. W przypadku niewywiązywania się z jej warunków, w szczególności zaniechania terminowej spłaty pożyczki za dwa okresy płatności lub zagrożenia niewypłacalności pożyczkobiorcy, fundusz pożyczkowy może wypowiedzieć umowę i postawić w stan natychmiastowej wymagalności kwotę pozostałą do spłacenia wraz z odsetkami oraz skorzystać z przewidzianych zabezpieczeń.

3. Czy spłatę kredytu można czasowo zawiesić

Zamierzam wziąć preferencyjny kredyt na uruchomienie niepublicznego przedszkola na wsi, gdzie mieszkam. Głównym źródłem jego finansowania będą opłaty rodziców. W okresie wakacji przychody tej placówki będą zapewne niższe niż w pozostałych miesiącach roku. Czy w tym okresie będę mogła być zwolniona z opłacania raty kredytu?

TAK. Operator udziela kredytu na okres uzasadniony potrzebami przyszłego przedsiębiorcy. Okres jego spłaty nie może być jednak dłuższy niż 60 miesięcy od dnia podpisania umowy. Pożyczkobiorca może jednak się ubiegać o czasowe zawieszenie spłaty pomocy. Ma prawo do trzymiesięcznego okresu karencji na spłatę rat kapitałowych. Odsetki od pożyczki będzie musiał w tym czasie spłacać na bieżąco. W uzasadnionych sytuacjach zawieszenie spłaty rat – za zgodą operatora wsparcia – może być nawet przedłużone do pół roku. Okres karencji wlicza się do okresu spłaty pożyczki.

Podstawa prawna

Wytyczne instytucji pośredniczących dla beneficjentów ubiegających się o wsparcie w ramach Działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki – Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia