Czy każdy może kupić e-papierosa i woreczki nikotynowe w Polsce?

Co to jest e-papieros?

Pojęcie papierosa elektronicznego, potocznie nazywanego e-papierosem, zostało zdefiniowane w ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (zwanej dalej ustawą o ochronie zdrowia). Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 2 pkt 20, e-papieros to wyrób, który może być wykorzystywany do spożycia za pomocą ustnika pary zawierającej nikotynę lub pary jej niezawierającej, lub też wszystkie elementy tego wyrobu np. kartridże, zbiorniki, urządzenia bez zbiornika. Co ważne, papierosy elektroniczne mogą być zarówno produktem jednorazowego użytku, jak i wielokrotnego napełnienia za pomocą zapasowego pojemnika lub zbiornika, a także mogą być wielokrotnie ładowane przy użyciu kartridżów jednorazowych.

Obecna jest zatem znacznie szersza niż jej poprzednia wersja. Rozszerza się ona bowiem na produkty niezawierające nikotyny w parze. W rezultacie takiego założenia paleniem papierosów elektronicznych, z wszelkimi tego konsekwencjami, będzie zatem nie tylko spożycie pary zawierającej nikotynę, ale też pary jej niezawierającej.

Woreczek nikotynowy – nowe pojęcie ustawowe

Nowelizacja ustawy o ochronie zdrowia, która weszła w życie 5 lipca 2025 roku, wprowadziła też nowe pojęcie tj. woreczka nikotynowego, które jak dotąd nie było regulowane w polskim prawie. Jest nim każdy wyrób porcjowany w woreczki lub dostępny w takiej formie, przeznaczony do stosowania doustnego. Woreczek nikotynowy w świetle ustawy o ochronie zdrowia może nie zawierać tytoniu, ale zawierać nikotynę zmieszaną lub niezmieszaną z innymi składnikami. Tym samym woreczki nikotynowe zostały ustawowo zaliczone do tzw. wyrobów powiązanych, czyli takich, które nie są wprawdzie wyrobami tytoniowymi lub e-papierosami, ale są z nimi związane ze względu na swoje przeznaczenie.

Od woreczka nikotynowego należy odróżnić tzw. snusa. Pojęcia te, choć w przestrzeni publicznej używane są niekiedy zamiennie, nie są tożsame. Snus to produkt tytoniowy, który umieszczany jest pod górną wargą, umożliwiając nikotynie i innym substancjom chemicznym w nim zawartym wchłonięcie się przez błonę śluzową. Snusy są produktem nielegalnym w Polsce, ponieważ w swoim składzie mają tytoń do stosowania doustnego. Można jednak bez problemu nabyć je w niektórych krajach skandynawskich np. Szwecji, Finlandii, Norwegii.

Kto może kupić e-papierosa i woreczek nikotynowy?

Najnowsze nowelizacje ustawy o ochronie zdrowia miały na celu ograniczenie dostępu do e-papierosów, ale i woreczków nikotynowych wśród młodzieży. Jak podkreślano w uzasadnieniu, chodziło m.in. o zapobieganie przyzwyczajania się młodego człowieka do palenia papierosów, co prowadzi w przyszłości do uzależnienia od wyrobów tytoniowych. Stąd też jednym z najważniejszych założeń było wprowadzenie zakazu sprzedaży papierosów elektronicznych lub pojemników zapasowych oraz woreczków nikotynowych osobom do lat 18. Tak też się stało i obecnie zakaz taki obowiązuje.

E-papierosy oraz woreczki nikotynowe, a także pojemniki zapasowe do papierosów elektronicznych nie mogą być także sprzedawane w automatach, nie można kupić ich również na odległość, czyli przez Internet. Zakaz obejmuje ponadto sprzedaż na terenie:

• podmiotów, które wykonują działalność leczniczą;
• jednostek organizacyjnych systemu oświaty;
• obiektów sportowo-rekreacyjnych.

Produkty te nie mogą być również sprzedawane w systemie samoobsługowym, z wyjątkiem sklepów wolnocłowych. Ma to uchronić przed omijaniem zakazu ich sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia.

Reklama i promocja e-papierosów

Ograniczenia zmierzające do ochrony dzieci i młodzieży przed rosnącym zagrożeniem uzależnień od tytoniu, wpływają także na ustawowe regulacje związane z reklamą i promocją e-papierosów, a także woreczków nikotynowych. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami obowiązuje całkowity zakaz reklamy i promocji wyrobów tytoniowych, woreczków nikotynowych, e-papierosów, a także pojemników zapasowych i rekwizytów tytoniowych, a nawet wszelkich produktów, które je imitują. Nie można także reklamować i promować żadnych symboli związanych z ich używaniem.

Zakaz ten obejmuje:

• telewizję, radio, kino, podmioty lecznicze, szkoły i placówki oświatowo-wychowawcze, prasę dziecięcą i młodzieżową, tereny obiektów sportowo-rekreacyjnych, miejsca publiczne;
• prasę inną niż ta przeznaczona dla dzieci i młodzieży;
• plakaty i billboardy;
• środki usług informatycznych.

Ograniczenia przewidziane przez ustawodawcę rozciągają się także na zakaz sponsorowania przez producentów i importerów wyrobów tytoniowych oraz powiązanych produktów działalności sportowej, kulturalnej, oświatowej, zdrowotnej i społeczno-politycznej.