Zaczerpnięcie drugiej opinii lub zwołanie konsylium w sprawie aborcji jest możliwe, ale to odstępstwo od reguły - stwierdziła ministra zdrowia Izabela Leszczyna. Jak podaje, nowe wytyczne, ogłoszone niedawno na konferencji z Donaldem Tuskiem i Adamem Bodnarem, nie zmieniają obowiązującego prawa.
Ogłoszone w piątek wytyczne dla szpitali i lekarzy są wykładnią obowiązującego prawa dotyczącego przerwania ciąży. Wskazano w nich m.in., że zagrożenie życia lub zdrowia kobiety to dwie niezależne przesłanki i wystąpienie tylko jednej z nich jest wystarczające do przeprowadzenia terminacji ciąży oraz, że przepisy nie determinują, jakiego obszaru ma dotyczyć zagrożenie zdrowia. Może być ono zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Podkreślono też, że do stwierdzenia zagrożenia zdrowia lub życia kobiety wymagane jest tylko jedno orzeczenie lekarza specjalisty.
W ocenie zespołu ekspertów Konferencji Episkopatu Polski ds. bioetycznych wytyczne Ministerstwa Zdrowia zmierzają do poszerzenia kryteriów, dopuszczających "legalne pozbawienie życia nienarodzonego dziecka w oparciu o przesłankę zdrowia psychicznego". Według ekspertów KEP wytyczne naruszają też ustawowe uprawnienie lekarza do zasięgnięcia z własnej inicjatywy opinii lekarza specjalisty lub zorganizowania konsylium lekarskiego.
Zasięgnięcie opinii lub zwołanie konsylium w sprawie aborcji
Minister zdrowia zapytana w Polsat News o to stanowisko, zaapelowała, aby osoby, które wypowiadają się na temat wytycznych, najpierw je przeczytały. Leszczyna zwróciła uwagę, że w wytycznych zaznaczono, że zasięgnięcie opinii albo zorganizowanie konsylium z inicjatywy lekarza jest możliwe, ale jest odstępstwem od reguły i nie powinno stanowić odgórnego, pozaustawowego wymogu regularnie stosowanego przez lekarzy bądź obowiązującego jako norma.
"Dziś mamy taką sytuację, kompletnie niewynikającą z ustawy, że jak się zgłasza kobieta, która wymaga terminacji ciąży, to zawsze jest konsylium, zawsze jest odsyłanie tej kobiety po opinie innego lekarza i to jest niezgodne z prawem" - zaznaczyła minister zdrowia.
Leszczyna zapytana, czy wytyczne uchylają "furtkę do aborcji" po 12. tygodniu ciąży ze względu na zdrowie psychiczne kobiety, odparła, że wytyczne w żaden sposób nie zmieniają prawa. Zwróciła uwagę, że w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, nie ma daty, określonego czasu trwania ciąży, które ograniczałyby stosowanie przesłanki dopuszczającej przerwanie ciąży ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia kobiety. "Nie po wytycznych jest uchylona furtka" - dodała.
Podkreśliła, że dwie kobiety w ciąży zmarły, bo lekarze nie stosowali tego przepisu. Leszczyna powiedziała, że lekarze byli sparaliżowani strachem przed prokuratorem generalnym, ministrem sprawiedliwości Zbigniewem Ziobrą i "zespołami do spraw ścigania lekarzy".
Leszczyna o zaufaniu do lekarzy
"Zaufajmy lekarzom. Lekarze przede wszystkim ratują życie i wiedzą, co robią, wydając orzeczenie, że trzeba terminować ciążę, bo kobieta jej nie uniesie, nie jest w stanie ze względów zdrowotnych" - powiedziała szefowa resortu zdrowia.
Według minister zdrowia, "łagodne" podejście psychiatrów do wystawiania zaświadczeń uzasadniających przerwanie ciąży to "science-fiction".
Podkreśliła, że jeśli lekarz zachowuje się nieetycznie, nie dotrzymuje przysięgi Hipokratesa, to okręgowa izba lekarska może odebrać mu prawo wykonywania zawodu. "Liczę na to, że lekarze będą zachowywać się po prostu uczciwie, przyzwoicie i etycznie" - powiedziała Leszczyna.
Minister zdrowia zapowiedziała, że w przyszłym tygodniu spotka się z konsultantem w dziedzinie psychiatrii prof. Piotrem Gałeckim. "Będę chciała, żeby rozmawiał z psychiatrami, z konsultantami wojewódzkimi, żeby wypracowali sobie pewien standard" - powiedziała.
Minister zdrowia poinformowała także, że w najbliższych dniach powoła konsultanta krajowego w dziedzinie ginekologii i położnictwa. Obecnie jest wakat na tej funkcji. Według "Rynku zdrowia", prof. Krzysztof Czajkowski został odwołany z funkcji konsultanta w połowie sierpnia. Czajkowski był konsultantem krajowym w dziedzinie ginekologii i położnictwa od stycznia 2023 r.