Wraz z rosnącą liczbą zakażeń coraz więcej pracowników oddelegowywanych jest na oddziały covidowe. Za pracę w takich warunkach należą im się 100-procentowe dodatki. Jednak z ich wypłatą właściwie od samego początku są problemy. Z czego one wynikają? Przecież dyrektorzy dostają na ten cel pieniądze z NFZ, których nie mogą wydać na nic innego.

Głównym problemem są wątpliwości co do interpretacji związanych z tym przepisów. Nie są one jasne i jednoznaczne. Dlatego szpitale obawiają się, że NFZ może w wyniku późniejszej kontroli zakwestionować przyznanie dodatku i będzie trzeba te pieniądze oddać. Przykładowo, dopiero po jakimś czasie doprecyzowano, że chodzi o personel medyczny w szpitalach i oddziałach covidowych wyznaczonych przez wojewodę (czyli wpisanych do wykazu prowadzonego przez dyrektorów oddziałów NFZ wspólnie z wojewodami). Wcześniej przepis ten czytano dość swobodnie – że uprawnionym jest każdy lekarz biorący udział w leczeniu zakażonych pacjentów. A pamiętajmy, że te listy się zmieniają – w pewnym momencie zmniejszano liczbę łóżek, potem znowu zwiększano, a kiedy szpital nie figurował w wykazie, nie było podstawy do wypłacania dodatków. Poza tym przepisy stanowią, że dodatek należy się każdemu lekarzowi udzielającemu świadczeń pacjentom z podejrzeniem lub zakażeniem COVID-19, z wyjątkiem działań incydentalnych. Powstaje jednak pytanie, co to znaczy incydentalnie. Jeśli lekarz pracuje w oddziale covidowym, to oczywiste, że należy mu się dodatek. Ale do niego trafiają często pacjenci, którzy przechodzą przez SOR, izbę przyjęć, czasem inne oddziały, wymagają różnych konsultacji. Czy lekarzowi spoza oddziału covidowego, który przychodzi na konsultacje i de facto udziela świadczeń zakażonym pacjentom, też trzeba wypłacić dodatek? A lekarzom z SOR-u? Zgodnie z interpretacją NFZ, tym ostatnim się dodatki należą. Ale to nie takie proste, bo czy dyżur na SOR raz w tygodniu to jest to incydentalnie czy regularnie? A specjaliści, którzy schodzą na izbę przyjęć, żeby konsultować pacjentów – czy oni udzielają świadczeń incydentalnie, czy raczej mają permanentny dyżur? To nie są łatwe sytuacje, bo patrząc na relacje w zespole, przyjmując punkt widzenia zarządu, trudno stawiać w jednym szeregu kogoś, kto pracuje stale na oddziale covidowym, i tego, który dwa–trzy razy w tygodniu dyżuruje na SOR albo konsultuje tam tylko pacjentów. A konsekwencje takiego nierównego traktowania ponosi szpital.
Oczywiście przyczyną problemów jest nieścisłość tej regulacji. Co to za przepis, który trzeba interpretować i tłumaczyć? Powinien być jasny, klarowny, nie powinno się w nim używać definicji, z których można wyprowadzić różne normy. Bo co to znaczy incydentalnie?
A czy zdarza się, że mimo braku wątpliwości i spełnienia wszystkich przesłanek szpital odmawia wypłaty dodatku albo ją bezzasadnie odwleka?
Nie zetknąłem się z sytuacją, w której dyrektor podważałby wypłacenie dodatku lekarzowi, który pracuje na oddziale covidowym. Natomiast niektórzy szukają rozwiązań, by w wątpliwych przypadkach tworzyć porozumienia zbiorowe z pracownikami i wspólnie ustalać zasady, które będą z jednej strony rekompensowały pracę w szczególnych warunkach, a z drugiej będą w jakiś sposób społecznie uczciwe. Już się z tym zetknąłem, że wyliczano dodatek proporcjonalnie, stosownie do czasu, jaki był poświęcony pracy z pacjentami zakażonymi – gdy to są świadczenia epizodycznie, np. lekarz stale obstawia swój oddział, ale konsultuje w covidowym. Szuka się rozwiązań, żeby to nie budziło konfliktów w zespole, bo te konflikty to jedna z głównych przyczyn, dla których dyrektorzy się wstrzymują z wypłatą dodatków dla części personelu.
NFZ nie kwestionuje takich porozumień?
Na razie o tym nie słyszałem, ale generalnie fundusz w tej sprawie zachowuje się dość powściągliwie. Zapowiada jednak, że będzie to weryfikował – niezależnie od tego, że weryfikuje też na bieżąco, przekazując środki – patrząc na racjonalność i gospodarność. Czyli czy dyrektor – bo w przepisach mowa jest o tym, że to on podejmuje decyzje w tej sprawie – zapewnił dodatki tym, którym się one należą, ale kierując się przy tym zasadami dyscypliny finansów publicznych i racjonalnie gospodarując środkami, które NFZ na to przeznaczył. I to znowu jest mało precyzyjne określenie.
Rozmawiała Agata Szczepańska