RPD: Bez uregulowania zawodu psychologa przegramy walkę z depresją

Bez uregulowania zawodu psychologa i zasad odpowiedzialności za błędy mogące doprowadzić do tragedii - przegramy walkę z depresją - zwraca uwagę Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak. Wnosi on jednocześnie do minister rodziny o pilne działania w tej sprawie.

23 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją.

"Szacuje się, że depresja występuje u nawet 65 proc. nastolatków, a 25 proc. z nich wymaga leczenia. Według danych Komendy Głównej Policji w Polsce jedynie w 2019 r. ponad 950 osób małoletnich podjęło próbę samobójczą, a jak przyznają specjaliści, dane te prawdopodobnie są zaniżone. (…) W mojej ocenie dla poprawy sytuacji istotne jest zapewnienie stałego, profesjonalnego wsparcia psychologicznego osobom przeżywającym trudności" – alarmuje Mikołaj Pawlak w wystąpieniu do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg.

Rzecznik zwraca uwagę, że choć już w 2001 r. uchwalono ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1026), określającą m.in. warunki wykonywania tej profesji i zasady odpowiedzialności, ustawa ta wciąż nie jest realnie stosowana, przez co powstają coraz większe trudności w zapewnianiu potrzebującym profesjonalnej pomocy.

Wskazuje, że "taki stan rzeczy wynika m.in. z wadliwych przepisów zawartych w ustawie, braku aktów wykonawczych do niej, braku samorządu zawodowego, któremu ustawa powierza wiele zadań". "Konieczna jest niezwłoczna zmiana obowiązującej ustawy lub uchwalenie nowego aktu prawnego" – podkreśla rzecznik. Prosi jednocześnie ministerstwo rodziny "o jak najszybsze dokończenie prac nad projektem nowego aktu regulującego zawód psychologa".

Do rzecznika wpływają skargi na osoby świadczące usługi psychologiczne. Ich treść dotyczą głównie: wykonywania usług psychologicznych przez osoby bez odpowiedniego wykształcenia; diagnozowania dzieci na okoliczność przestępstw o charakterze seksualnym przez osoby nieposiadające odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji; sporządzania prywatnych, nieobiektywnych opinii na potrzeby postępowań sądowych, w oparciu o relację tylko jednej ze stron.

W ocenie RPD, "często skargi te są zasadne, jednakże, jeżeli nie doszło do popełnienia przestępstwa, osoby świadczące takie usługi nie ponoszą żadnej odpowiedzialności dyscyplinarnej, co uważam za niedopuszczalne".

Mikołaj Pawlak podkreśla, że "osoby pragnące wykonywać zawód psychologa powinny mieć jasno sprecyzowane zasady zdobywania uprawnień, pracy z klientem, doskonalenia zawodowego itd. Natomiast osoby korzystające z usług psychologów powinny mieć zagwarantowane jasne zasady współpracy i pewność, że udzielana pomoc będzie fachowa, a w przypadku podjęcia przez psychologa działań sprzecznych z zasadami sztuki czy etyki zawodowej, precyzyjnie określone możliwości dochodzenia swoich praw".