Norweskie fiordy - skaliste cuda natury

1 Fiord, czyli głęboka zatoka

Królestwo Norwegii to kraj powierzchniowo znacznie większy od Polski. Gdy się rzuci okiem na mapę łatwo zauważyć postrzępioną linię brzegową, która liczy sobie łącznie ponad 20 tysięcy kilometrów. A na każdym niemal kilometrze brzegu można znaleźć fiord.

Fiord to rodzaj głębokiej zatoki, mocno wcinającej się w głąb lądu, często rozgałęzionej, z charakterystycznymi stromymi brzegami, powstałej przez zalanie żłobów i dolin polodowcowych.

Fiordy są charakterystycznym elementem krajobrazu wybrzeży Norwegii, ale nie tylko. Podobne zatoki spotkać można także w Szkocji, na Grenlandii, w Islandii, Nowej Zelandii, na półwyspie Labrador, w Ameryce Południowej, w chilijskiej Patagonii i na amerykańskiej Alasce.

2 Rekordowe fiordy Najdłuższymi fiordami na świecie są:

Kangertittivaq (Scoresby Sund) na Grenlandii – 350 km

Sognefjorden w Norwegii – 203 km

Hardangerfjord w Norwegii – 179 km

Najgłębszymi fiordami są:

Skelton Inlet na Antarktydzie – 1933 m

Kangertittivaq na Grenlandii – 1450 m

Sognefjorden w Norwegii – 1308 m

Canal Messier w Chile – 1288 m

3 Nærøyfjorden

Nærøyfjorden to fiord w gminie Aurland, okręgu Sogn og Fjordane, w południowo-zachodniej Norwegii. W 2005 roku został wraz z Geirangerfjorden wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Fiord ma długość 18 kilometrów, a jego głębokość w zależności od miejsca wynosi od 10 do 500 metrów. Niedaleko wioski Gudvangen do fiordu uchodzi rzeka Nærøydalselvi. Na zachodnim brzegu znajduje się miejscowość Bakka z zabytkowym kościołem.

Na fotografii obraz Norwega Andersa Askevolda pt. "Bakka i Nerøyfjorden"

4 Sognefjord

Sognefjorden, nazywany królem fiordów, jest największym i najgłębszym fiordem w Norwegii.

Jest to drugi pod względem długości fiord na świecie, najdłuższy w Norwegii i Europie. Znajduje się w okręgu Sogn og Fjordane. Fiord zaczyna się około 72 km na północ od Bergen i ciągnie się 203 km w głąb lądu, aż do wsi Skjolden. Szerokość fiordu waha się od 1,5 do 6 km. Najgłębszy punkt znajduje się 1308 metrów poniżej poziomu morza. Posiada liczne odgałęzienia.

Nad fiordem oraz nad jego odgałęzieniami znajdują się miejscowości takie jak Høyanger, Vik i Sogn, Sogndal, Lærdal, Årdal, Gaupne, Balestrand, Gudvangen oraz Flåm.

5 Aurlandsfjorden

Aurlandsfjorden jest fiordem w hrabstwie Sogn og Fjordane w Norwegii. Fjord płynie przez gminy Aurland, Vik i Lærdal. 29-kilometrowy fiord jest odgałęzieniem głównego Sognefjorden, najdłuższego fiorda w Norwegii. Fjord jest głęboki i wąski, osiągając głębokość około 962 metrów poniżej poziomu morza, a szerokość na ogół wynosi mniej niż 2 km.

W najbardziej wewnętrznej części Aurlandsfjordu leży wieś Flåm. Większość fiordu otoczona jest stromymi górami z niewielkim zamieszkaniem wzdłuż fiordu, z wyjątkiem kilku małych dolin.

Fot. Kenny Louie / Wikimedia Commons, lic. cc-by-sa

6 Lofoty

Archipelag na Morzu Norweskim u północno-zachodnich wybrzeży Norwegii, ciągnący się na długości 112 km od maleńkiej wysepki Røst na południu po wąską cieśninę Roftsundet, oddzielającą go od archipelagu Vesterålen. Od stałego lądu oddzielony cieśniną Vestfjorden.

Archipelag jest zbudowany ze skał pochodzenia wulkanicznego, których wiek ocenia się na 3 miliardy lat (jedne z najstarszych na świecie). Skalne masywy, wystające z morza, mają strome, wysokie na kilkaset metrów ściany, ostro zarysowane wierzchołki i postrzępione granie. Pomiędzy nie wcinają się krótkie, wąskie i malownicze fiordy.