Odwołany lot. Jak skutecznie ubiegać się o odszkodowanie?

Odwołany lot może wiązać się z licznymi problemami dla pasażerów. Warto wiedzieć, jakie prawa przysługują pasażerowi w przypadku odwołania lotu oraz jak powinien on postępować w takiej sytuacji. Udzielamy wskazówek dotyczących uzyskania odszkodowania za odwołany lot.

Co rozumieć przez „odwołany lot”?

Przede wszystkim należy wyjaśnić, jak rozumieć pojęcie odwołanego lotu. Odwołany lot to taki, który w ogóle się nie rozpoczął, ale również taki, który wystartował, jednak ze względu na pewne okoliczności zawrócił do miejsca wylotu. Przez odwołany lot rozumiemy też sytuację, w której lot został przekierowany na inne lotnisko w ten sposób, że start nastąpi z innego lotniska znajdującego się w innym mieście.

Jakie prawa przysługują pasażerowi w przypadku odwołania lotu?

Odwołany lot spory problem dla pasażera, dlatego bardzo ważne jest, aby wiedzieć co robić w takiej sytuacji i znać swoje uprawnienia. W takiej sytuacji obowiązkiemprzewoźnika jest zagwarantowanie pasażerom odpowiedniej opieki.

W związku z odwołaniem lotu pasażer ma prawo m.in. zrezygnować z podróży i zażądać zwrotu pełnego kosztu biletu. Należy pamiętać, że jeśli w ramach jednej rezerwacji przewidziana jest przesiadka i odwołanie lotu nastąpi po przebyciu już części podróży, przewoźnik powinien zwrócić podróżnemu całość poniesionych kosztów oraz zapewnić bezpłatny powrót do miejsca wylotu.

W razie odwołania lotu, przewoźnik powinien przede wszystkim zapewnić podróżnym możliwość skorzystania z lotu zastępczego. W takim przypadku pasażer traci jednak prawo do żądania zwrotu kosztu biletu.

Ponadto w przypadku odwołania lotu można starać się o odszkodowanie. W tym celu należy zebrać wszystkie dokumenty i informacje, które ułatwią późniejsze dochodzenie odszkodowania. Warto zatem zachować potwierdzenie rezerwacji lub kartę pokładową, a także dowiedzieć się, jaka była przyczyna odwołania lotu. Te informacje mogą być przydatne podczas procesu ubiegania się o rekompensatę.

Prawa pasażerów zostały uregulowane w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. nr 261/2004. Rozporządzenie to znajduje zastosowanie na terenie całej Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że prawo do odszkodowania dotyczy jedynie lotów odbywających się w Europie.

Prawo do odszkodowania w przypadku odwołania lotu przysługuje w przypadku gdy:

• lot był w całości realizowany na terenie UE;
• lot zaczynał się na terenie UE;
• lot zaczynał się poza UE, ale kończył się w UE – pod warunkiem, że był obsługiwany przez unijnego przewoźnika.

Poza przysługującym prawem do odszkodowania, pasażerom przysługuje także prawo do otrzymania pomocy od przewoźnika w przypadku odwołania lotu. Przede wszystkim, przewoźnik powinien zapewnić pasażerom napoje oraz pożywienie. Jeżeli linia lotnicza nie dostarczyła posiłku i pasażer musiał ponieść koszty z własnej kieszeni, powinien pamiętać o zachowaniu wszystkich paragonów.

Dodatkowo, pasażer ma prawo do kontaktu z najbliższymi. Przewoźnik powinien udostępnić dwie możliwości kontaktu, na przykład dwa telefony lub możliwość wysłania maili lub faxu.

W sytuacji, gdy odwołanie lotu wymaga znalezienia noclegu, to linia lotnicza powinna go pasażerowi zapewnić. Dodatkowo, w gestii przewoźnika leży załatwienie pasażerom transportu między lotniskiem a miejscem noclegu.

Jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot?

Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za odwołany lot, konieczne jest spełnienie określonych warunków. A zatem nie każdy przypadek odwołania lotu kwalifikuje do otrzymania odszkodowania.

Są jednak dwie sytuacje, w których pasażer nie będzie mógł dochodzić odszkodowania:

• jeśli przewoźnik poinformował pasażerów o odwołaniu lotu na 2 tygodnie przed planowanym wylotem,
• jeśli pasażer uzyskał informację o zmianie planu podróży na 14 do 7 dni przed planowaną datą – w sytuacji, gdy zmiana obejmuje przełożenie lotu na wcześniejszą godzinę (do 2 godzin), a przylot do miejsca docelowego do 4 godzin później niż planowano.

Natomiast w sytuacji, gdy plan podróży został zmieniony w taki sposób, że planowana data odlotu została przesunięta na 1 godzinę wcześniej, a przylot opóźni się o maksymalnie 2 godziny, wystarczające będzie, że przewoźnik przekaże taką informację nawet tego samego dnia.

Kluczowe znaczenie ma tu chwila, w której wiadomość dotarła do pasażera. Jeśli przewoźnik przekazał informację przez biuro podróży, a biuro podróży zwlekało z podaniem informacji dalej, to odpowiedzialność ciąży na linii lotniczej. Oznacza to, że jeśli przewoźnik przekazał informację do biura podróży miesiąc przed planowanym wylotem, a biuro podróży przekazało informację pasażerom dopiero dzień przed wylotem – pasażerowi będzie przysługiwało prawo do odszkodowania za odwołany lot (jeśli oczywiście nie zapewniono lotu alternatywnego).

Podsumowując, pasażer nie uzyska odszkodowania, jeśli:

• linia lotnicza poinformowała o odwołaniu lotu na 2 tygodnie przed planowanym wylotem;
• linia lotnicza na 14 do 7 dni przed planowanym wylotem zaproponowała alternatywny lot, którego wylot jest planowany nie więcej niż 2 godziny wcześniej w stosunku do lotu pierwotnego, a lądowanie nastąpi z opóźnieniem nie większym niż 4 godziny od pierwotnie planowanego;
• linia lotnicza w okresie krótszym niż 7 dni przed planowanym wylotem poinformowała o odwołaniu lotu i zaproponowała lot alternatywny, który odbędzie się nie więcej niż godzinę przed planowanym wcześniej czasem wylotu i dotrze do celu z maksymalnie dwugodzinnym opóźnieniem (w stosunku do planowanego pierwotnie).

Wysokość odszkodowania za odwołany lot

Wysokość odszkodowania za odwołany lot uzależniona jest od dwóch czynników:

• trasy (czyli tego, czy jest to lot wewnątrzwspólnotowy) oraz
• odległości.

W poniższej tabeli przedstawiono stawki odszkodowania w zależności od trasy i pokonanej odległości.

W przypadku lotów na odległość powyżej 3500 km, linia lotnicza ma prawo zredukować o 50% kwotę odszkodowania, jeśli przybędziesz do miejsca docelowego swojej podróży z opóźnieniem większym niż 3 godziny, ale mniejszym niż 4 godziny.

Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, pasażer ma prawo ubiegać się o odszkodowanie w walucie euro. Niemniej jednak, niektóre linie lotnicze pozwalają pasażerom wybrać preferowaną walutę do wypłaty odszkodowania, gdy zgłasza reklamację. Jeżeli pasażer postanowi dochodzić swoich praw przed polskim sądem, powinien określić wartość przedmiotu sporu w walucie polskiej, przy uwzględnieniu kursu NBP z dnia wniesienia powództwa, jako równowartość dochodzonej kwoty.

Trzeba jednak pamiętać, że roszczenie o odszkodowanie ograniczone jest tzw. terminem przedawnienia. Pasażer może dochodzić odszkodowania w ciągu roku od dnia, w którym nastąpiło odwołanie lotu.

Co istotne, zgłoszenie reklamacji przewoźnikowi nie przerywa biegu terminu przedawnienia, warto więc jak najszybciej zgłosić swoje roszczenia przewoźnikowi tak, aby mieć ewentualnie czas na wniesienie pozwu do sądu.

Jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot?

Aby uzyskać odszkodowanie za odwołany lot w pierwszej kolejności należy zgłosić się do przewoźnika. W tym celu wystarczy wysłać pismo zawierające następujące elementy:

• dane osobowe pasażera;
• opis lotu, którego dotyczy roszczenie;
• wskazanie żądania pasażera;
• uzasadnienie wniosku;
• dane do przelewu.

Do pisma należy załączyć dokument potwierdzający rezerwację lotu. Na stronach poszczególnych linii lotniczych można znaleźć specjalne formularze reklamacji, dzięki którym łatwiej będzie sformułować wniosek o odszkodowanie.

Niestety powszechną praktyką linii lotniczych jest unikanie wypłaty odszkodowania, szczególnie w przypadku gdy pasażer ubiega się o nie samodzielnie, bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Mimo to zawsze warto w pierwszej kolejności skontaktować się bezpośrednio z przewoźnikiem. Skierowanie sprawy na drogę sądową wiąże się zawsze z dodatkowymi kosztami. Ewentualny zwrot kosztów sądowych możliwy jest dopiero na koniec postępowania.

Ważne jest, aby nie zwlekać z zgłoszeniem swoich roszczeń. Samo wezwanie do zapłaty nie zatrzymuje biegu terminu przedawnienia, a trzeba pamiętać, że postępowanie reklamacyjne może trochę potrwać. Dlatego wniosek o odszkodowanie najlepiej złożyć niezwłocznie po zakończeniu podróży. W razie odmowy wypłaty odszkodowania przez przewoźnika, będziemy mieli wtedy czas na rozważenie drogi sądowej.

Czy w przypadku nadzwyczajnych okoliczności również otrzymam odszkodowanie?

Są pewne przypadki, w których przewoźnik nie będzie ponosił odpowiedzialności za odwołanie lotu, a co za tym idzie pasażerowi nie będzie przysługiwało odszkodowanie z tego tytułu. Chodzi tu o tzw. nadzwyczajne okoliczności, z powodu których nastąpi odwołanie lotu.

Przez nadzwyczajne okoliczności należy rozumieć sytuacje, które doprowadziły do konieczności odwołania lotu i były niezależne od przewoźnika, a zatem takie przypadki, którym przewoźnik nie mógł w żaden sposób zapobiec. Są to m.in.: strajk, zagrożenie bezpieczeństwa, złe warunki pogodowe czy destabilizacja polityczna. Przewoźnik nie będzie ponosił w takich sytuacjach odpowiedzialności ale tylko pod warunkiem, że podjął wszelkie racjonalne środki, aby zapobiec odwołaniu lotu, a mimo to było to konieczne.