W przyszłość z dużą prędkością

Wywiad z Arturem Fryczkowskim, Dyrektorem Sprzedaży i Rozwoju biznesu Alstom w Polsce, na Ukrainie i w Krajach Bałtyckich

Synonimem i symbolem szybkiej kolei w Polsce jest Pendolino produkowane i serwisowane przez Alstom. Jak się dokonuje takich rewolucji?

Przede wszystkim przemyślanymi inwestycjami i nowymi technologiami. 20 pociągów kursujących w barwach PKP Intercity w kategorii Express InterCity Premium, wyprodukowanych przez Alstom, po raz pierwszy wyjechało na tory w grudniu 2014 roku. Od tego czasu pokonały już 47 milionów kilometrów, co daje średnio ponad 2 miliony kilometrów na pojazd. To tak jakby prawie 1000 razy okrążyły Ziemię wzdłuż równika. Na pokładzie składów podróżowało blisko 25 mln pasażerów. Było to możliwe dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej dla Projektu Zakup kolejowego taboru pasażerskiego do obsługi połączeń dalekobieżnych – Etap I w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013.

Pendolino zdecydowanie skróciło czas podróży. Gdzie dziś dotrzemy na ich pokładzie?

Obecnie pociągi Pendolino łączą Trójmiasto i Warszawę z aglomeracjami południowymi (Krakowem, Katowicami, Wrocławiem, Gliwicami), a także umożliwiają dojazd do miast takich jak Kołobrzeg, Bielsko-Biała, Rzeszów czy Jelenia Góra. Biorąc pod uwagę fakt, że maksymalna prędkość eksploatacyjna pojazdów ED250 wynosi 200 km/h , a za kilka lat będzie to aż 250 km/h dzięki ETCS Level 2, w ciągu zaledwie 3 godzin możemy dojechać z centrum Warszawy do Trójmiasta. To doskonały czas i nie ma innego środka lokomocji, by w podobnym pokonać tę trasę.

Czas to ważny benefit dla podróżujących, kolejny równie ważny to komfort podróżowania.

Komfort jest kluczowy dla kolei dużych prędkości. Na pokładzie każdego z pociągów Pendolino znajdują się łącznie 402 miejsca – 45 w klasie pierwszej i 357 w drugiej. Pasażerowie mogą korzystać z regulowanych foteli, rozkładanych stolików, indywidualnego oświetlenia, gniazdek elektrycznych przy każdym siedzeniu. Pociąg dostosowany jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami – posiada windę, która ułatwia wsiadanie do pociągu i wysiadanie z niego osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich, przystosowaną toaletę, a miejsca siedzące oznaczono alfabetem Braille’a. Do dyspozycji podróżnych są także trzy przedziały dostosowane do potrzeb opiekunów z małymi dziećmi oraz przewijak w toalecie. W pojeździe można skorzystać ze strefy gastronomicznej, jak również ze Strefy Ciszy, a także najlepiej działającego w Polsce bezprzewodowego Internetu.

Ważne jest również bezpieczeństwo i pełna sprawność szybkich pociągów. Jak w Alstom serwisuje się Pendolino, które nie mogą sobie pozwolić na długie postoje w warsztacie?

Pociągi Pendolino od samego początku są serwisowane w Warsztacie Utrzymania Technicznego (WUT) prowadzonym przez Alstom. Ten najnowocześniejszy w Europie obiekt, jest zlokalizowany w Olszynce Grochowskiej w Warszawie i zajmuje teren o powierzchni 26 ha. W jego skład wchodzi hala o powierzchni 1 hektara, w której można serwisować jednocześnie pięć pociągów. WUT dysponuje także automatyczną i ekologiczną myjnią przejazdową, w której umycie jednego składu zajmuje zaledwie 12 minut. Woda wykorzystywana do mycia jest utrzymywana w obiegu zamkniętym, a w jednym cyklu można umyć nawet 10 pociągów. Przeglądami i serwisem pociągów zajmuje się codziennie 116 specjalistów Alstom, którzy dotychczas (czyli w ciągu pięciu i pół roku) wykonali 4.390 przeglądów. Dzięki precyzyjnie zdefiniowanym i restrykcyjnie przestrzeganym procedurom bezpieczeństwa, obecny rekord bezwypadkowości pracowników warsztatu to aż 1.679 dni. Jesienią 2020 roku uruchomiliśmy HealthHub™ TrainScanner, innowacyjne rozwiązanie z zakresu predykcyjnego utrzymania pociągów.

Na czym polega innowacyjność tego rozwiązania?

TrainScanner służy do obsługi utrzymaniowej 20 pociągów Pendolino z floty operatora PKP Intercity. To kolejny kamień milowy w kierunku transportu przyszłości. Dzięki zautomatyzowanym rozwiązaniom gromadzącym i analizującym dane możemy stale doskonalić procesy w ramach utrzymania predykcyjnego, co przekłada się na bezpośrednie korzyści dla klientów i pasażerów. Dzięki cyfrowej analizie danych pozwala wskazać optymalny moment wymiany komponentów. Wdrożony w Warszawie system powstał na bazie bogatych doświadczeń zdobytych przez Alstom w Wielkiej Brytanii, gdzie TrainScanner od lat wykorzystywany jest do serwisowania floty Pendolino w Avanti West Coast. TrainScanner wykorzystując kamery i lasery 3D umożliwia automatyczną ocenę stanu technicznego i predykcyjne utrzymanie kół, klocków hamulcowych i ślizgów węglowych do pantografów, jak również integralności elementów podwozia i poszycia składu. Dane pozyskane z podsystemów zbierane podczas przejazdu pociągu przez TrainScanner są szczególnie przydatne w przypadku większych lub rozproszonych terytorialnie flot pojazdów oraz w sytuacji, gdy wymagany jest wysoki poziom ich dyspozycyjności. Po automatycznej kontroli dane są przesyłane do platformy Alstom HealthHub™, która przy użyciu odpowiednio przygotowanych algorytmów przekształca surowe dane w przydatne informacje, prowadząc do obliczenia wskaźnika kondycji dla każdego sprawdzanego elementu. TrainsScanner i HealthHub™ zapewniają znaczące korzyści zarówno w zakresie konserwacji jak i eksploatacji, przyczyniając się do niższego zużycia materiałów i mniejszej liczby wymaganych działań serwisowych, a co za tym idzie – przynoszą istotne oszczędności dla właścicieli i operatorów flot. System ten przyczynia się do wydłużenia interwałów utrzymaniowych, zwiększenia żywotności komponentów oraz zapewnienia większego bezpieczeństwa podczas eksploatacji.

Jaka jest przyszłość szybkiej kolei w Polsce? Czy inwestycje infrastrukturalne Centralnego Portu Komunikacyjnego leżą w obszarze zainteresowania Alstom? Czy może to być silny impuls dla rozwoju całej branży?

W centrum naszej uwagi jest z pewnością budowa nowych linii kolejowych i dostawa taboru. Jak pokazuje doświadczenie, nowe, zwłaszcza szybkie połączenia kolejowe są impulsem do rozwoju gospodarczego regionów i kraju. Ponadto każda nowa technologia, każda innowacja przynosi kolejną. Gęstsza sieć kolejowa, bardziej dostępny system transportu kolejowego przyciąga więcej pasażerów. A nowi pasażerowie przyciągają nowe inwestycje.

Jakie potencjalne inwestycje w Polsce, Krajowym Planie Odbudowy czy CKP rozważa Alstom?

Dla każdej z tych inwestycji i każdego komponentu kolejowego mamy coś do zaoferowania. Skala działalności Alstom w Polsce jest bardzo znacząca - z 11 zakładami lub oddziałami i ponad 4000 pracowników. Polska jest obecnie zdecydowanie największym centrum produkcyjnym Alstom w Europie Środkowej i Wschodniej. Nie ma wątpliwości, że jesteśmy czołowym graczem w zakresie mobilności i jesteśmy w stanie zapewnić najbardziej kompleksową ofertę produktową w Polsce obejmującą wszystkie potrzeby branży kolejowej. Posiadamy najlepsze lokomotywy w Europie - TRAXX 3, obsługujące krótko- i dalekobieżne pociągi pasażerskie, w tym trasy międzynarodowe. Nasze najnowocześniejsze pociągi Coradia iLint zasilane wodorem są doskonałym rozwiązaniem zapewniającym połączenia na trasach niezelektryfikowanych. Pendolino i inne pociągi dużych prędkości, które możemy zaoferować, są najlepszym rozwiązaniem zapewniającym szybki, bezpieczny i komfortowy transport na dłuższych dystansach. Alstom jest również w stanie zbudować w pełni zautomatyzowany system transportu pasażerskiego INNOVIA w ramach CPK (Centralny Port Lotniczy) oraz w największych aglomeracjach, gdzie przepustowość dróg jest już niewystarczająca. Aby zapewnić szybki, sprawny i bezpieczny ruch pojazdów szynowych, dysponujemy pełną gamą rozwiązań z zakresu sterowania ruchem kolejowym. Nasza sieć punktów serwisowych i konserwacyjnych utrzymuje pojazdy w ciągłym ruchu. Nasuwa się oczywisty wniosek: Alstom jest jedyną firmą w Polsce, która może zapewnić tak kompleksowe portfolio, wiedzę i wysokiej klasy technologię.

Jakie macie doświadczenia na innych rynkach jeśli chodzi o kolej dużych prędkości?

Kolej dużych prędkości to trzon naszej globalnej działalności. Oferujemy najszybszą kolej na świecie. Na świecie jeździ ok. 5 tys. szybkich pociągów, czyli zdolnych osiągnąć prędkość ponad 200 km na godzinę. Minęło już 40 lat, odkąd szybki pociąg TGV został po raz pierwszy wprowadzony na tory we Francji. Dla Alstom jest to powód do dumy z jednego z naszych najbardziej znaczących produktów i dziesięcioleci jego sukcesu. Obecnie TGV we Francji osiągają maksymalną komercyjną prędkość eksploatacyjną 320 km/h. TGV jest nie tylko szybki – jest najszybszy na świecie. Ma na swoim koncie 3 światowe rekordy prędkości kolei — w 1981, 1990 i 2007 roku. Dwukrotnie bijąc swój poprzedni wynik, TGV w kwietniu 2007 roku osiągnął maksymalną prędkość 574,8 km/h. Do dziś pozostaje rekordzistą! Nasza najnowsza innowacja w zakresie szybkiej kolei, nazwana „pociągiem przyszłości”, to pociąg dużych prędkości nowej generacji - Avelia Horizon - zamówiony przez SNCF w liczbie 100 sztuk. Będzie w eksploatacji przed igrzyskami olimpijskimi w Paryżu w 2024 r. Co ciekawe, pociągi te powstały w ramach partnerstwa innowacyjnego z SNCF. Prawdopodobnie CPK wdroży podobny model rozwoju innowacyjnej kolei w Polsce.