Rząd przyjął projekt noweli tzw. megaustawy - poinformowało we wtorek Centrum Informacyjne Rządu. Nowe przepisy, które służą m.in. wdrożeniu 5G, ułatwią budowę infrastruktury telekomunikacyjnej w parkach narodowych, rezerwatach przyrody czy uzdrowiskach.

Chodzi o przygotowany przez resort cyfryzacji projekt noweli ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw.

Według komunikatu podstawowym celem projektu jest zwiększanie dostępu obywateli i przedsiębiorców do nowoczesnych usług telekomunikacyjnych, w tym do szerokopasmowego internetu, zwłaszcza na obszarach wykluczonych cyfrowo, czyli najczęściej na terenach wiejskich. Jak podano, przyjęte rozwiązania są zgodne z zaleceniami Komunikatu Komisji Europejskiej „Łączność dla konkurencyjnego jednolitego rynku cyfrowego: w kierunku europejskiego społeczeństwa gigabitowego”. Komisja Europejska chce, by kraje członkowskie posiadały szerokie pokrycie siecią technologii 5G do 2025 roku. Według wskazań Komisji do 2020 roku sieć 5G ma być dostępna na zasadach komercyjnych w przypadku co najmniej jednego dużego miasta w każdym kraju członkowskim.

W projekcie przewidziano pakiet rozwiązań, które - jak twierdzą autorzy - ułatwią i przyspieszą prowadzenie procesu inwestycyjno-budowalnego o istotnym znaczeniu dla rozwoju nowoczesnych sieci telekomunikacyjnych. Zawarto w nim także regulacje, które zapewnią dostęp do informacji o emisji promieniowania elektromagnetycznego w środowisku w związku z budową i modernizacją sieci mobilnych. Według CIR jest to odpowiedź na wnioski Najwyższej Izby Kontroli wynikające z kontroli organów administracji publicznej dotyczącej ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym pochodzącym od urządzeń telefonii komórkowej. Zdaniem NIK organy Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie są przygotowane organizacyjnie i technicznie do kontroli pola elektromagnetycznego.

Według autorów projekt przewiduje przyspieszenie procesu inwestycyjno-budowlanego dla infrastruktury telekomunikacyjnej, m.in. przez doprecyzowanie pojęć dotyczących Prawa budowlanego oraz doprecyzowanie procedury zgłaszania instalacji emitujących promieniowanie elektromagnetyczne i udziału społeczeństwa w tym procesie.

Ma także skutkować obniżeniem kosztów budowy oraz eksploatacji nowoczesnych sieci telekomunikacyjnych m.in. przez proponowane obniżenie maksymalnych stawek opłat z tytułu zajęcia pasa drogowego oraz obniżenie opłaty stałej za wpis służebności przesyłu do księgi wieczystej.

Projektowana nowela przewiduje także zwiększenie możliwości wykorzystania istniejącej infrastruktury technicznej na cele telekomunikacyjne, w tym obniżenie kosztów uzyskiwania dostępu do niej (m.in. przez wprowadzenie obowiązku zapewnienia nieodpłatnego dostępu do infrastruktury technicznej jednostek samorządu terytorialnego i państwowych lub samorządowych jednostek organizacyjnych na potrzeby umieszczania punktów dostępu bezprzewodowego o bliskim zasięgu).

Kolejną propozycją jest przyspieszenie postępowań przed prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej, dotyczących uzyskiwania dostępu do infrastruktury technicznej oraz dostępu do nieruchomości, w tym do budynków w celu zapewnienia infrastruktury telekomunikacyjnej m.in. przez wprowadzenie ułatwień proceduralnych. Chodzi o uzupełnienie form współpracy prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z prezesami: Urzędu Regulacji Energetyki i Urzędu Transportu Kolejowego na etapie wydawania decyzji zastępujących umowy o dostępie do infrastruktury technicznej, a także doprecyzowanie elementów wniosku o wydanie decyzji w ww. sprawach.

Projekt doprecyzowuje także przepisy związane z wyposażaniem budynków w instalacje telekomunikacyjne (m.in. przez sprecyzowanie, że instalacja telekomunikacyjna budynku – w którą inwestor musi wyposażyć określone kategorie budynków – ma stanowić część składową nieruchomości).

Ułatwia również dostęp do terenów leśnych na cele związane z umieszczaniem infrastruktury telekomunikacyjnej oraz obniżenie kosztów tego dostępu (m.in. przez sprecyzowanie warunków zapewnienia dostępu do gruntów leśnych, które muszą opracować nadleśnictwa). Zwiększa także możliwości lokalizowania infrastruktury telekomunikacyjnej na obszarach, na których do tej pory występował zakaz lub znaczące ograniczenia w tym zakresie, takich jak: uzdrowiska, parki narodowe, rezerwaty przyrody (m.in. przez zniesienie zakazów i ograniczeń w lokalizowaniu infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze na terenach uzdrowiskowych oraz umożliwienie – w ściśle określonych przypadkach i po spełnieniu określonych wymogów – budowy instalacji infrastruktury telekomunikacyjnej o nieliniowym charakterze na terenach parków narodowych czy rezerwatów przyrody).

Jak napisano, "projektowane przepisy przewidują także zwiększenie uprawnień jednostek samorządu terytorialnego dotyczących kreowania przyjaznego otoczenia do realizacji inwestycji, które będą zaspokajały zbiorowe potrzeby wspólnoty lokalnej" poprzez wprowadzenie tzw. umowy inwestycyjnej.

Wprowadzają także nowe narzędzia umożliwiające przyspieszenie równomiernego rozwoju nowoczesnych sieci łączności elektronicznej na obszarze kraju przez utworzenie Funduszu Szerokopasmowego (wspierającego tworzenie podaży i popytu na usługi szybkiej łączności elektronicznej, w tym związane z szerokopasmowym dostępem do internetu) oraz umożliwienie prezesowi UKE zawierania z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi tzw. umów zasięgowych, dotyczących zwiększenia jakości zasięgu usług mobilnych na obszarach trudnych geograficznie.

Nowela ma służyć także zwiększeniu przejrzystości wykorzystywania wyników pomiarów poziomów emisji pól elektromagnetycznych w środowisku (m.in. przez umożliwienie przekazywania wyników pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku w postaci elektronicznej, wprowadzenie obowiązku ich udostępniania na stronach internetowych organów do których są przekazywane; umożliwienie zgłoszenia instalacji, z której emisja nie wymaga pozwolenia, ale mogącej negatywnie oddziaływać na środowisko również w postaci elektronicznej).

Stworzy ona także podstawy prawne do budowy ogólnodostępnego Systemu Informacyjnego o Instalacjach Wytwarzających Promieniowanie Elektromagnetyczne; będą w nim zawarte informacje o poziomach emisji pól elektromagnetycznych w środowisku w związku z lokalizacją instalacji dla sieci mobilnych.

Jak podało CIR, w latach 2019 – 2028 na doposażenie jednostek Inspekcji Ochrony Środowiska w nowoczesne urządzenia do kontroli poziomów promieniowania elektromagnetycznego zostanie przeznaczone 5,26 mln zł z budżetu państwa. Fundusz Szerokopasmowy ma dysponować ok. 140 mln zł rocznie.

Znowelizowane przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem pakietu regulacji, które zaczną obowiązywać w innych terminach (od 1 stycznia 2021 r. zacznie działać Fundusz Szerokopasmowy).