Samorządy mają wątpliwości co do tego, w jakim trybie i na jakich zasadach przekazywać środki z rządowego programu na wypłatę dodatków do pensji dla pracowników zatrudnianych przez organizacje pozarządowe, które na ich zlecenie realizują zadania z zakresu pomocy społecznej.

Na ten problem zwraca uwagę Unia Metropolii Polskich (UMP). Jest on związany z uchwałą nr 62 Rady Ministrów z 19 czerwca 2024 r. (M.P. poz. 505), którą został ustanowiony program dofinansowania wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci wynoszącego 1000 zł brutto miesięcznie dodatku motywacyjnego do ich pensji, przysługującego od lipca 2024 r. do końca 2027 r. Tyle że, jak podaje UMP, w wielu samorządach wybrane zadania zaliczane do pomocy społecznej są wykonywane przez organizacje pozarządowe na podstawie zawieranych z nimi umów. Chodzi np. o prowadzenie schroniska dla osób bezdomnych czy domu pomocy społecznej. Podmioty, które się tym zajmują, są wyłaniane w trybie konkursowym lub zamówień publicznych.

To zaś rodzi praktyczne trudności. Zdaniem UMP obowiązujące przepisy regulujące udzielanie organizacjom pozarządowym dotacji na realizację zadań należących do pomocy społecznej nie dają podstawy do pośredniczenia przez samorządy w przekazywaniu środków między budżetem państwa a tymi podmiotami. Sytuację dodatkowo komplikuje jeden z zapisów rządowego programu, który przewiduje, że dodatek motywacyjny nie stanowi zwiększenia kwoty dotacji przyznanej na realizację zadania publicznego na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej. W efekcie wśród samorządów pojawiły się wątpliwości, czy mogą one przekazać pieniądze na dodatki w ramach podpisanych umów dotacyjnych, czy może wspomniany zapis programu oznacza zakaz zwiększania wartości obecnych umów dotacyjnych lub rozliczania w oparciu o nie dodatków, a co za tym idzie, konieczność przekazania ich w odrębny sposób.

UMP informuje, że w samorządach pojawiły się różne koncepcje rozwiązania tego problemu. Niektóre z nich opowiadają się za aneksowaniem zawartych umów dotacyjnych, inne za podpisaniem odrębnych umów poprzedzonych wcześniejszym ogłoszeniem konkursu na przekazanie pieniędzy na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników. Są też pomysły, żeby odrębne umowy były zawarte poza trybem konkursowym, na podstawie przepisów ustawy o finansach publicznych.

UMP podkreśla, że stosowanie właściwej procedury jest o tyle istotne, że pieniądze na dodatki są środkami publicznymi, które znajdują się pod szczególną kontrolą, a nieprawidłowości w przekazywaniu dotacji są traktowane jak naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Może więc dojść do tego, że udzielenie jej w określony sposób w jednym województwie zostanie uznane za praktykę prawidłową, a w innym za wadliwą.

– Nasze miasta członkowskie próbowały uzyskać odpowiedź na powstałe pytania w swoich urzędach wojewódzkich oraz w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ale bezskutecznie – mówi Sylwia Cyrankiewicz-Gortyńska z UMP.

Dlatego na wniosek organizacji ten temat był poruszany na ostatnim posiedzeniu zespołu ds. ochrony zdrowia i polityki społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ze strony uczestniczącego w nim jednego z przedstawicieli resortu rodziny padła zapowiedź przygotowania wytycznych w tej sprawie. ©℗